Bugünlerde Sofya ve Brüksel arasında “Güney Akım” gaz nakil hattının inşaatı ile ilgili yoğun trafik yaşandı, yazışmalar yapıldı, izahatler getirildi, ihtilaflar çıktı. Gerginlik Avrupa Parlamentosu’nda gaz nakil hattının kurulmasına karşı bir kararnamenin onaylanması ile tırmanmaya başladı. Bunu Ekonomi Bakanı Dragomir Stoynev ve Avrupa Birliği Komisyonunun enerjiden sorumlu üyesi Günther Öttinger’in bir araya geldikleri görüşme izledi, görüşme sonrası ikisi farklı yorumlarda bulundular. Avrupa Komisyonu, ülkemizi topluluk mevzuatına uymamakla suçlayarak yaptırımların uygulanacağını açıklarken Sofya, “Güney Akım” projesinin iptal edilmeyeceğine dair kesin tavır koydu. Böylece Bulgaristan, ilk defa Brüksel tarafından doğrudan tehdit edildi ve Bulgar hükümeti Avrupa Birliği Komisyonu ile açık ihtilafa girdi.

Anlaşmazlık konusu

Bulgaristan Parlamentosu’nda ilk okumada onaylanan Enerji Yasası değişiklikleri ile Bulgaristan topraklarının 24 km içine giren “Güney Akım” boru hattının denizdeki bölümü, gaz nakil hattı değil, enterkonektör sayılacaktır. Amaç boru hattının bu bölümünün statüsünün değiştirilmesi yolu ile Avrupa’nın enerji mevzuatının kapsamı dışına çıkarılmasıdır. AB Komisyonunun bu duruma tepkisi epey sert oldu, zira Bulgaristan topraklarına ve dolayısıyla Avrupa topraklarına çıkan terminale sırf “Gazprom” şirketinin erişim imkanının bulunması, Avrupa Birliği’nin Üçüncü Enerji Paketi ihlal edilmektedir.

“Güney Akım” Avrupa Birliği için hiçbir zaman öncelikli olmadı

Hazar bölgesinden doğalgaz bağlantısı olarak Güney gaz koridorunu geliştirmek isteyen Komisyon’un görüşü bu yöndedir. Oysa Avrupa Birliği mevzuatı, Bulgaristan açıkları için de geçerlidir, diye belirtildi Bulgaristan’da “Güney Akım” lehine yapılan yasal değişikliklerden dolayı endişeye düşen Öttinger’in ekibi tarafından yapılan açıklamada.

“Güney Akım” durmayacak

Bulgaristan’ın görüşü ise böyle dile getirildi. Ekonomi Bakanı Dragomir Stoynev, Öttinger’le yaptığı görüşmenin hemen akabinde “Güney Akım” projesinin durdurulmayacağı açıklamasında bulundu. Stoynev, Bulgaristan’ın Avrupa Birliği kurallarını ihlal etmediğine dair kesin konuştu. “Güney Akım sadece Bulgaristan için değil, Avrupa için de önemlidir” diyen bakan Stoynev, proje güzergahı için mücadele eden İtalya ve Avusturya’ya işaret etti.

Gazprom şirketinin yanıtı

“Güney Akım” boru hattının Bulgaristan ve Sırbistan’da inşaat çalışmaları bu yaz mevsiminde start verilecek ve boruların döşenmesine Mayıs ayında başlanacak. Sadece “Anlaşmazlık konusu `Güney Akım” Avrupa’ya enerji güvenliği açısından ek garanti verebilir, diye konuştu “Gazprom” şefi Alexey Miller. Sonbaharda denizde boru döşenme işleri başlayacak, ilk gaz sevkiyatı ise 2015 yılının sonunda yapılacak.

Brüksel ile cepheleşme

Avrupa Birliği Komisyonu “Güney Akım” projesini durduracağından bundan once hiç söz açmazken hükümet neden Brüksel ile direct cepheleşmeye girdi? Hatta tersine Brüksel tarafından “Gazprom” şirketinin aynen “Kuzey akım” projesinde yapıldığı gibi birlik düzenlemelerinden istisna talep etmesi yönünde baskı vardı. Ancak Ukrayna krizi rüzgarın yönünü değiştirdi. Moskova asabi davranmaya ve gaz nakil hattını Romanya veya Türkiye topraklarına kaydırabileceği yönünde Bulgaristan’ı sıkıştırmaya başladı. Bu durumda Bulgaristan, ekonomisine gelecek taze parayı yitirmek istemezken AB Komisyonu, Kiev’ten dolayı Moskova’yı cezalandırmak gayreti içindedir. Kafa kafaya çarpışmaya işte böyle gelindi.

Çeviri Tanya Blagova