İş dünyası siyasetten daha mı büyük yoksa onun yayarına mı çalışıyor? Çünkü Avrupa Birliği, Rusya’ya ekonomik yaptırım uygularken Rus oligarşileri Avrupa şirketleriyle milyar avroluk anlaşmalar imzalamakla meşgüldü. Bulgaristan hükümeti, yabancı yatırımların azalması nedeniyle 3 milyar leva (1.5 milyar avro) değerinde dış borç almak zorunda kaldı. Rusya ise ülkemizde yolcu gemileri inşaatını üstlenmeye hevesli. Bulgar enerjisi yine gündemin bir numaralı konusu. Ulusal Elektrik Kumpanyası (NEK) yurtdışına daha fazla elektrik satarak mali sıkıntılarını gidermeye çalışıyor. Sıcak seyreden havadan dolayı “Kozloduy” Atom Elektrik Santrali 8 milyon leva (4 milyon avro) zarara uğrayabilir. Fakat Bulgaristan, av turizm açısından Avrupa’nın gözde ülkesidir.

Rus sermayesinin Avrupa çıkartması. Rus oligarşilerin AB istilasını kısaca böyle değerlendirebiliriz. AB’nin Rusya’ya uyguladığı ekonomik yaptırımları sırasında Rus zenginleri ile Avrupa şirketleri arasında milyar avroluk iki anlaşma start aldı. Michel Friedman, RWE Alman Enerji Konsern’in bir parçası olan DEA’yı satın aldı. Aynı zamanda Rus dev şirketi “Rosneft”, İtalyan lastık ütericisi “Pirelli” şirletini satın almaya hazırlanıyor. Oyuncular büyük çapta olsalar da, Rus tarafından şirketler biribirine bağlıdır.

Ulusal Elektrik Kumpanyası (NEK), iflasın eşiğinden dönmek amacıyla sadece borçlarını toplamak için acele etmiyor, aynı zamanda da Sırbistan ve Romanya’da olmak üzere, yurtdışında ortak şirketler kurmayı planlıyor. Buna benzer şirket, Yunanistan’da mevcut. “Kozloduy” Atom Elektrik Santrali ise, sıcak havadan ve düşük elektrik tüketiminden dolayı 8 milyon leva (4 milyon avro) zarara uğrayabilir. Ülke çapında tüm elektrik santrallerinde üretim sınırlandırılmıştır. Aynı şey geri dönüşümlü elektrik kaynakları için de geçerli, ki burada sınırlama neredeyse yüzde 60 oranını buluyor.

Bulgaristan hükümeti, düşük bütçe gelirinden dolayı Avrupa seçimlerinin arifesinde 3 milyar leva (1.5 milyar avro) değerinde borç almaya karar verdi. Uzmanlar, bu karara düşük senet ücretlerinin ve düşük KDV’nin neden olduğuna dair yorum yapıyor. Bulgaristan, Rusya ile Ukrayna’daki kriz sonucu meydana gelen gerginliğe rağmen uygun kredi almak için şansa sahiptir. Söz konusu borç, yabancı yatırımcıların “Oreşarski” kabinesine uyguladıkları bir test olacak. Burada yatırımcılardan söz açılmışken Bulgaristan Merkez Bankasının (BNB) bazı verilerini sunacağız. Bu verilere göre, ülkemizde yabancı yatırım oranı düşüyor. Ocak 2014 yılında yatırımlar GSYH’nın yüzde 0.1 oranını oluştururken bir yıl önce bu rakam yüzde 0.2’yi gösteriyordu. Aynı zamanda istatistikler, “diğer sermaye” olarak adlandırdıkları yatırımların arttığını kaydediyor. Burada söz konusu olan yabancı şirketlerin Bulgaristan’daki şirketlerine sağladıkları “şirket içi” borçlardır. Ocak ayında “diğer sermaye” olarak bilinen yatırımlar 33 milyon avroyu bulmuştur.

Bugünlerde Bulgaristan ile İngiltere arasında başta yüksek teknolojiler, altyapı, enerji ve otomobil sanayi alanları olmak üzere ekonomik ilişkilerin ivme kazanacağı ortaya çıktı. Artı yüksek teknolojiler alanında İngiltere, Bulgar şirketleri için ikinci en büyük pazarı oluşturuyor. İngiltere, yabancı yatıtımcılar listesinde son 15 yılda ülkemize yatırdığı 2.5 milyar avro ile dördüncü sırada.

Rus yatırımcıların ülkemize gösterdikleri ilgi göze çarpıyor. Moskova, Bulgar tersanelerinde yolcu gemileri inşa etmek istiyor. Aynı zamanda Bulgaristan limanlarına da ilgi artıyor, ki Burgas-Soçi arasında doğrudan kruiz bağlantısının kurulması fikri de gündemde. Rus yatırımcılar, ülkemizde tatil köyleri, otel, sanatoryum ve dinlenme tesislerini kurmayı planlıyorlar. Moskova hükümeti, Bulgaristan Karadenizi’nde Rus çocuk ve öğrencilerin tatil yapabileceği “Kamçiya” Sağlık Merkezine 220 milyon dolar yatırımda bulunarak ilk adımı da atmış oldu.

Son haberimiz de turizm alanından geliyor. Bulgaristan, Avrupa’da av turizmi açısından gözde ülkedir. Ülkemizin 2013 yılında av turizminden geliri 4.5 milyon avroyu (2.3 milyon avro) bulmuş. Yabancıların büyük ilgisini son derece cazibeli av alanlarına ve ilginç ganimetlere borçluyuz. Geçen yıl avcılara 91 altın madalya verilmiş. En yeni hit ise fotoğraf avcılığı. Bu uğraş, büyük geleceğe sahip, çünkü hem doğaya koruyor, hem da yabancı avcılara onları ilgilendiren tüm konularda bilgi sağlıyor.

Çeviri: Şevkiye Çakır