Gözlerini milyarlarca yıldızın ışıldadığı Evren’e çevirip bir an için fanilik ve yalnızlık hissine hiç kapılmamış olan biri var mı acaba? Gözlerimizi kendi hayatımıza dikmiş yaşarken çevremize dair ne kadar az biliyoruz, değil mi? Buna rağmen içimizde hiç sönmeyen ve bizi daima bilgi arayışına iten bir merak, bir öğrenme hevesi de vardır.İnsanın Uzay'ın derinliklerine, zamanın yavaşladığı, ya da tersine müthiş bir hızla helezonik daireler çizerek aktığı ve belki de bir nevi şuurun da var olduğu yerlere hayali yolculuk yababileceği bir yer vardır. Smolyan şehrindeki planetaryum bize zamanda ve alanda ışık hızıyla hareket etmek ve hayal gücümüze meydan okuyan, sanal yolculuk yapma fırsatını sunuyor.

Smolyan’daki Gökevi, birbirinden farklı 40’tan çok gösteri sunuyor. Ziyaretçiler ise uzaydaki cisimlerin seyrini canlandıran yeni bir gösteri daha izlemek için buraya tekrar ve tekrar dönüyorlar. Smolyan şehri ve etrafının turistle dolup taştığı yaz mevsiminde Uzay’ın derinliklerine göz atmaya talip olanlar, Planetaryum’un kubbe tavanlı yuvarlak salonuna güçlükle sığıyor. Almanya’da bulunan Carl Zeiss fabrikalarından birinde üretilip Smolyan’a getirilen RFP proektör-planetaryum cihazında bulunan optik ve teknik sayesinde gök kuşağının, Güneş ve Ay’ın, gezegenlerin ve gök cisimlerinin hareketleri tamı tamına canlandırılıyor. Başka bir deyişle planetaryumun kubbesinde yıldızlı gökler tıpatıp gösteriliyor. Hayretler içinde kalıp Güneş’in yavaş batışını, yerine kapkaranlık geceninin geçişini, karanlığın yavaş yavaş titreşen yıldızlarla, gezegenlerle, sisliklerle, gök yüzünü dolaşan kuyruklu yıldızlar ve asteroitlerle doluşunu izlemeye başlıyoruz.

Üzerimizde müthiş güzel kareler birbirini izliyor. Nefesimizi tutarak zamanda ve alanda bir ileri, bir geri dolaşıyoruz, bir galaktikten diğerine atlıyoruz, yıldız kümelerinin içine göz atıyoruz, kara deliklerin, dev exogezegenlerin ve gizemli sis kümelerinin yanından geçiyoruz. Gösteriye muhteşem müzik ve hoş kadın sesi eşlik ediyor. Farklı gösteriler, farklı konulara ışık tutuyor.

Smolyan Gökevinin sunduğu programlarla ilgili ayrıntıları Planetaryum Müdürü Bayan Mariana Hacigençeva’dan dinliyoruz:

“Küçük çocuklar için hazırladığımız masallar ve öğrencilere yönelik programlarımız var. Örneğin Güneş ailesini, Yer küremizi anlatıyoruz, gökyüzüne göre yön bulmayı öğretiyoruz. Ayrıca daha geniş kitlelere yönelik gösterilerimiz de var. Örneğin Büyük patlamayı veya Kainat’ın kısa tarihini canlandırıyoruz. Ayrıca “Yalnız mıyız?” ve başka bir yerde hayat var mı sorusunun yanıtını arayan yıldız programımız da büyük ilgi görüyor.”

Bölgemizde en büyük planetaryum olduğu için yabancı gruplar tarafından veya tek başına seyahat ederek şehirde veya yakın köylerde konaklayan yabancı turistler tarafından sık sık ziyaret edilen Smolyan Planetaryumu, gösterilerini 6 dilde sunuyor. 3 metrelik kubbenin altında yer alan küçük gözlemevinde ise 15 santimetrelik aynalı teleskop vardır. Bu optik aygıtla gerçek gökyüzü gözlemlenebiliyor.

"Görülmeye değerdir, diyor Bayan Hacigençeva. Güneş ışıkküresi üzerindeki lekeler görülebiliyor. Bu lekeler, Güneş aktivitesinin tek belirtisi olup manyetik fırtınaların ve insanları etkileyen diğer olayların yaşanıp yaşanmayacağına dair ipucu veriyor bize. Ayrıca haftada bir kere gece gözlemi yapıyoruz. Gece vakti sislikleri, yıldız kümelerini ve bazı yakın galaksileri açık bir şekilde görmek mümkün oluyor. Bu gözlemlere büyük ilgi vardır. Smolyan Planetaryumu, yıllık 34 bin turist tarafından ziyaret ediliyor".

Fotoğraf : Veneta Nikolova