Bulgaristan Merkez Bankasının (BNB) istatistikleri, farklı programlar, fonlar ve doğrudan ödemeler 2000 yılından bu yana Bulgaristan’a toplam 7.7 milyar avroyu getirdiğini gösteriyor. Bugün itibarıyla Bulgaristan’ın 1 Ocak 2007 yılında AB’ye girmesiyle birlikte olumlu değişiklikler yaşandığını söyleyebiliriz. Ekonominin bazı sektörleri kazançlı çıkarken, diğerleri o kadar da kazançlı olmadı. Ülkemize yağan Avrupa fonlarından “altın yağmura” rağmen AB’nin düzenlemeleri, güçlü bürokrası ve Avrupa pazarlarının rekabeti ticaret savaşa ve birçok şirketin iflasına yol açtı.

Bulgar ekeonomisi , AB üyeliğinden neler kazandı neler kaybetti? Makroekonomik uzmanı Georgi Angelov Bulgaristan Radyosuna konuştu. AB’ne girmesyedi, Bulgaristan bugün nerelerde olurdu?

“Belki krizin ağır dönemlerinde, AB’ne girerek ne kadar şanslı olduğumuza farkına varacaktır, aksi takdirde şimdi Ukrayna’nın durumunda olacaktı. NATO ve AB’ne girmeyi ve uygun zamanda entegrasyona doğru büyük adımlar atmayı başardık, ki şimdi şikayet etmemize karşın, bu bize yardımcı oluyor. Fakat AB gibi çok sağlam bir kurum çerçevesindeyiz. İş piyasasına, üniversitelere, Avrupa fonlarına erişime, kalkınma imkanlarına sahibiz, ki AB ülkeleri dışında bu tür imkanlar mümkün
değildir ve onlar krizin sonuçlarını aşma perspektiflerine sahip değiller.”

Neden diğer yeni üye ülkelere nazaran Bulgaristan daha yavaş seyrediyor?

“Bence diğer ülkelere nazaran daha yavaş seyretmiyoruz, daha doğrusu onları sollamak için yeterince acele etmiyoruz. Ilk genişlemede Avrupa Birliği, 2004 yılında yeni üye ülkelere daha iyimserdi ve onlar da daha hazırlıklıydı. Iyi bir sonuç elde edildi. Fakat bizim daha az hazırlıklı olmamıza rağmen 2007 yılında AB’ye girmemiz büyük bir başarıydı. Biz, ekonomik krizin tam arifesinde AB’ye girdik. Diğer ülkelere kadar yararlanamadık. Burada asıl sor şudur: AB üyelğinden dolu dolu yararlanabiliyormuyuz. Burada cevap gaha karamsar. Aslında şirketlerden ve her vatandaştan ayrı ayrı ne gerekiyorsa bu gerçekleşti, fakat aynı şey kurum ve hükümet için söylenemez.”

Ekonominin hangi sektörleri ülkenin AB üyeliğinden kazançlı çıktı, hangi sektörleri kaybetti?

“Büyük piyasa açısından hazırlıklı olanlar, yani dışarıya bakanlar  bu imkanlardan yararlandı. Krizin yaşandığı yıllarda ekonominin ihracat sektörü krizin üstesinden daha başarılı bir şekilde geldi. Sınırların düşmesine rağmen sırf iç piyasaya bakanlar Avrupa Birliği üyelinden yararlanmak için en küçük bir çaba yapmadı ve büyük derecede zararlı çıktı. Avrupa fonlarından yararlanamadılar, Avrupa düzenlemeleri onlara ağır geldi.”

Avrupa fonlarına, ekonomimizin üzerine düşecek bir “altın yağmur” gözüyle bakılıyor. Nedir gerçek etki?
“Avrupa fonları tüm bakanlıklar arasında paylaştırıldı, herkese azar azar olsun diye. Aslında belirli bir amaç güdülmüyordu – harcamanın dışında bu paralarla ne yapmak istediğimizi ve hangi sonucu elde etmek istediğimizin dışında. Ekonomide belirgin bir hedefin gerçekleşmesini görmek mümkün değil, çünkü böyle
hedef belirlenmedi. “Altın yağmur” konusuna gelince – harcama kalitesi kadar, miktar o kadar önemli değil. Sadece verimsiz bir şekilde harcandılar ve bizim paralarımızın aktığı aynı deliklerden akıp gittiler. Birçok zaman öyle oldu. Yine de olumlu şeyler de var.”

İlerlemek amacıyla bu 7 yıl az mı, yoksa çok mu. Bu yılları nasıl değerlendiriyorsunuz?

“Zamanlama açısından pek şansımız yoktu. Bu 7 yıldan 5’inde bizler de Avrupa Birliği de krizdeyiz. Bundan dolayı pek fazla ekonomik sonuç bekleyemeyiz. Ancak Avrupa fonları gibi diğer etkiler açısından, faydalar daha fazla olacak. Avrupa fonlarının en büyük etkisi şu: Avrupa Birliği değişmemiz için bizi teşvik ediyor. Belki de,
önümüzdeki 7 yıl zarfında söz konusu gerilemeyi telafi edeceğiz.”

Türkçesi: Şevkiye Çakır