Bulgaristan hükümeti devlet hazinesinde bir milyar leva (500 milyon evro) açık olduğunu duyurdu. Bunun için bütçe güncelleştirilmeli. Ancak bu halde bütçe açığı artacak ve öngörülen %1.3 yerine GSYH’nın %2’si olarak yükselecek. Devlet hazinesi girdilerinden 1.7 milyar leva (900 milyon evro) daha fazla gider kaydedecek.

Plamen Oreşarski bütçe güncelleştirmesi talebine gerekçe olarak bu ve önümüzdeki sene 3 milyar leva (1.5 milyar evro) kredinin de ödenmesi gerekeceğine işaret etti. Maliye Bakanı Petır Çobanov, bütçede gider kısmını arttıracaklarını ve bütçede olağan ölçüde öngörülen 1 milyar leva civarına kredi kullanacaklarını söyledi. Aynı zamanda İMF-Uluslararası Para Fonu bütçenin güncelleşmesine gerek olmadığını aktardı ve, bir milyar levalık açık bulunmadığı görüşünü savundu. İMF’ye göre 2013 bütçe hedefleri bu haliyle uygulanabilir.

Makroekonomi uzmanı Georgi Angelov değerlendiriyor:
Bana göre bütçenin onarılması yersiz bir harekettir. Belirlenen bu bir milyar levalık açık hiçbir yerde, hiçbir istatistikte görülmüyor. İMF verilerine göre de, bütçe açığı olağan normlar içerisinde ve sorunlara yol açmayacak niteliktedir. Moody’s kredi ajansı da aynı görüşü paylaştı. Maliye Bakanlığının 31 Mayıs verileri bağlamında bütçe fazlalığı olduğu belirtilmişti. Hatta bütçede giderlerden fazla gelirler var. Plamen Oreşarski ve BSP kaçakçılık kanallarının önünü keserek, gelirleri milyarlarca leva arttırmayı planladıkalarını kaydetmişlerdi. Şimdi ise bir anda gelirlerin daha az olduğunu belirterek, seçim kampanyasındaki vaadlerine aykırı konuşmalar yapıyorlar”.

Bütçenin güncelleştirilmesi talebinin amacı nedir?
“Benim açımdan ana hedef giderleri arttırmaktır. Hükümet yıl sonuna kadar bütçede öngörülenden daha fazla para harcamak istiyor. Bu parayı ne için harcayacak heniz belli değil. Bu kaynakların Yatırım Projeleme Bakanlığına sevkedileceği, bu yeni bakanlığa yüzlerce milyon akıtılacağı konuşuluyor.
Bu kadar çok parayla neyi planlayacak bu bakanlık? Henüz bu da cevapsız bir soru. Tek bir ifade yaygın bu aralar- bütçe açığı. Birkaç haftaya kadar bu yasa tasarısının Meclise sunulmasını bekliyorum. O zaman milletvekilleri teker teker bütçeyi ele alırken, o zaman anlarız hangi alanlarda, hangi bakanlıklarda eksikler var ve paralar ne için kullanılacak. Hükümetin hangi sektörlere öncelik vereceği de bütçe temaslarından belli olacaktır”.

Keselerin açılması Avrupa fon kaynaklarının yeniden durmasına sebep verebilir.
“Yeni program döneminde ülkeler hem bütçesini, hem de makroekonomik istikrar paketlerini yerine getirmekle yükümlüdür. Ayrıca 2014 yılında somut kurumsal reformlar için somut angajmanlar alınacak. Kaynaklar tahsis edilmeden önce bu imzalı bir şekilde hazırlanacak.Bütçe açığını gereğinden fazla gibi göstermek bu kriterleri de riske sokacaktır.Ekonomi iyi gelişmiyor. Hükümet %2-3 açık öngörürse, ekonomi daralırsa, bir anda bu açık %3’ü geçebilir.

Komşu ülkelerde buna benzer örnekler gördük. Hükümetin mali riskleri yönetmede başarısız olursa, bir anda AB kriterlerini kapatamaz olacağız.AB fon kaynaklarını tahsis edemez ve önümüzdeki yıllarda onlardan yararlanamaz hale gelebiliriz. Avrupa fon kaynakları 2009-2010 yıllarında iyi kullanılsaydı, Bulgaristan’da kriz belki bambaşka bir halde seyrederdi.

Türkçesi: Sevda Dükkancı