Kamuoyu Araştırma Ulusal Merkezi tarafından ülkedeki iş ortamına dair Uluslararası Plovdiv Fuarı katılımcıları arasında yapılan araştırmanın sonuçlarına göre ülkede özel iş yürütme imkanları ile ilgili pozitif tutumda düşüş kaydediliyor. 2008 yılına kıyasla şimdi iş ortamının iyi yönde değişmekte olduğunu düşünen şirketlerin sayısı 6 kat azdır. Geçen yılda bu görüşü paylaşanların oranı yüzde 37 iken, şimdi ancak yüzde 6 olarak hesaplanıyor. Araştırmaya Bulgaristan piyasasında ticaret, makina yapımı, hafif ve ağır sanayi, inşaat, hizmetler, ulaşım, maliye ve tarım alanlarında faaliyet gösteren toplam 430 Bulgar ve yabancı şirket dahil edildi.

Deneklerin yüzde 40’a yakın bölümüne göre şu an özel sektörün karşılaştığı en ciddi sorun, piyasa yetersizliğidir. Dürüst olmayan rekabet ve sermaye eksikliği de önemli sorunlar olarak öne çıkıyor. 2008 yılından farklı olarakşimdi kalifiyeli iş gücü yetersizliği ve kötü yasal düzenlemeler, arka planda kalıyor. Devlet memurları arasındaki yolsuzluk da, özellikle hizmetler ve enerji alanında olmak üzere özel sektörün önünü kapatan ciddi bir engeldir. Deneklerin çoğuna göre ekonomik kriz, kendini özellikle şirketlerin cirolarında ve şirketlerarası borçlanma artışında kendini gösteriyor. Şirketlerin yüzde 54’ü, alacaklarını tahsil edememekten yakınırken yüzde 16’sı, kendilerinin de diğer şirketlere yönelik para transferlerini geciktirdiğini itiraf ediyor. Araştırma sonuçları, bu etapta iş çevrelerinin kriz neticelerinin üstesinden gelmek üzere izlediği stratejinin çoğu halde maaş tutarlarının dondurulmasında ve planlanan yatırımlardan vazgeçmekte ifade bulduğunu gösteriyor. Personel kısıtlanması, iş saatlerinin azaltılması, çalışanların mecburi ücretsiz izne çıkarılması veya şirket faaliyetinin sınırlandırılması yahut sonlandırılması, seyrek görülen hallerdir. Araştırma sonuçları, iş çevrelerinin hükümetin krize karşı aldığı önelmleri takdir ettiğini de ortaya koydu. Bu önlemlerden KDV’nin iade süresinin kısaltılması ve bankaların tek taraflı olarak fazileri artırmalarına getirilen kısıtlamalar, en büyük takdir alıyor. Bununla beraber, işadamları, emeklilik yaşının artırılması ve kadın ile erkekler için eşit olması olmak üzere önlemlerden ikisine kesinlikle karşı çıkıyor.

Araştırmadan alınan sonuçları değerlendiren sosyolog Hristo Solunov, şu açıklamada bulundu:
“Araştırmanın belki de en önemli sonucu, özel sektörün devletin doğrudan müdahale etmesini talep etmesidir. İş adamları, gözlerini devlete çevirmiş durumdadır. Geçen yılda iş çevreleri, sadece kurallara uyulmasını ve yolsuzluğa meydan verilmemesini arzu ederken, şimdi artık yardım istiyorlar”.
Kamuoyu Araştırma Merkezi uzmanı İvaylo Hristov ise şöyle konuştu:
“Geçen yılda şirketlerin büyük hedefi, gelişmek iken şimdi onlar ayakta kalmaya çalışıyor. Dolayısıyla kriterler de çok değişiyor”.

Çeviri: Tanya Blagova