Bullgarët janë sërish para kutive të votimit. Për të tretën herë këtë vit ne duhet të zgjedhim përfaqësinë tonë në Kuvendin Popullor. Pesha e zgjedhjeve është e dyfishtë, pasi sot po vendosim se kush do të mbajë postin e kreut të shtetit në 5 vitet e ardhshme. Megjithatë, fushata parazgjedhore që i paraprinte votimit të sotëm nuk arriti të përvijojë qartë udhëzimet paszgjedhore që do të ndjekin kandidatët për pushtetin shtetëror. Mungonte debat për politikat mbi çështjet e rëndësishme për shoqërinë bullgare si shëndetësia, reforma gjyqësore, ekonomia dhe të ardhurat. Shumë analistë e përshkruan atë si një fushatë monologësh të zemëruar, në të cilën kandidatët nuk donin të flisnin me njëri-tjetrin madje pretenduesit kryesorë as që nuk iu bashkuan debatit. A do të na pengojë kjo të bëjmë një zgjedhje të informuar sot?

“Është fakt, se jemi mësuar të lidhim demokracinë me debate, me kundërshtimin e pikëpamjeve dhe diskutimin e temave të rëndësishme – mendon psikologu social Doc. Nikollaj Dimitrov, pedagog në Universitetin e Sofjes “Shën Klimenti i Ohrid” dhe në Universitetin e Ri Bullgar. - Nga ana tjetër, edhe në demokracitë më të zhvilluara, përkrahja politike është shumë e ngjashme me të futbollistike. Dhe numri i ndeshjeve, që ka ekipi im me ekipin tjetër, dhe rezultatet prej tyre nuk kanë asnjë rëndësi për tifozët. Dhe në këtë kontekst, nga debatet parazgjedhore nuk ka ndonjë dobi pasi nuk mund të çojnë në një zhvendosje serioze në shtresat politike.”

Mund të themi, se sot bullgari do të votojë me dy motive: emocionale - për forcën politike për të cilën ka simpati ndër vite, ose me parimin e votës së protestës - në kërkim të një heroi të ri që do të “rregullojë” situatën në vend. Megjithatë duhet të bëjmë kushtëzimin, se këto zgjedhje janë specifike për shkak të akumulimit të shumë rrethanave rreth tyre. “Më serioze për momentin është situata pandemike në Bullgari, e cila sigurisht do të bëjë që shumë njerëz të mos preferojnë të ushtrojnë të drejtën e tyre të votës dhe të shkojnë në qendrat e votimit” – thotë Doc.Dimitrov. Ai parashikon, se sot nuk do të regjistrojmë rekorde të aktivitetit elektoral. Në të njëjtën kohë duhet të bëjmë një dallim të qartë midis votës parlamentare dhe asaj presidenciale, për sa i përket interesit të elektoratit:

“Ata janë shumë të ndryshëm në filozofi dhe në tërheqjen e votuesve. Nga njëra anë, argumentohet se mund të ketë pak më shumë aktivitet sot, pikërisht sepse zgjedhjet e parakohshme parlamentare përkojnë me zgjedhjet presidenciale. Tradicionalisht, zgjedhjet presidenciale janë pak më të njohura në mesin e votuesve për një sërë arsyesh, njëra prej të cilave është se ato janë kryesisht të vetmet zgjedhje mazhoritare me të cilat një bullgar mund ta njohë veten si person.”

Sot në garën presidenciale marrin pjesë 23 çifte, në të cilët bënë përshtypje prezenca e fortë femërore. Katër janë kandidatet për kreun e shtetit dhe 14 për postin e nënpresidentit. Cili është tipi te i cili bullgari njeh kandidatin ideal për president?

“Për keqardhjen time të madhe, shoqëria bullgare vazhdon të jetë mjaft tradicionale në këtë drejtim – thotë psikologu social. – Dhe sigurisht kushti i parë që duhet të plotësojë një kandidat për president është të jetë burrë. Gjëja tjetër e padiskutueshme është të jetë karizmatik. Së treti, të jetë aktiv, të ketë pozicionin e tij, pavarësisht se si e mbron dhe në çfarë mënyre. Dhe në këtë kuptim, shohim se shumë prej kandidatëve aktualisht iu përgjigjen këtij tipi.”

Çfarë do të jetë ndikimi i votimit jashtë shtetit?

“Bullgarët jashtë vendit janë një fenomen shumë interesant, i cili tradicionalisht përmbys shumë karroca që janë nisur për të udhëtuar në parlament, sidomos vitet e fundit – thekson  Doc. Nikollaj Dimitrov. – E pamë në zgjedhjet e fundit. Vota të konsiderueshme nga jashtë vijnë për parti të caktuara, ndërsa për të tjera janë shumë më pak se në Bullgari.”

Përgatiti në shqip: Svetllana Dimitrova

Foto: BNR, arkiv personal, BGNES