Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2024 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Bullgaria – Maqedonia e Veriut: mediat kundër gjuhës së urrejtjes

Foto: REUTERS

Një prej kushteve të Sofjes për ta përkrahur integrimin e Maqedonisë së Veriut në BE është që mediat maqedonase ta ndërpresin gjuhën e urrejtjes kundër Bullgarisë. Në Traktatin e Fqinjësisë së Mirë, Bashkëpunimit dhe Miqësisë thuhet se mediat në dy vendet do të bëjnë përpjekje në këtë drejtim. Si do të ndodhë kjo? Këtë pyetje Radio Bullgaria ua drejtoi dy gazetarëve, të cilët konsiderohen si doajenë në këtë sferë: gazetari bullgar Kosta Filipov dhe ai maqedonas Vladimir Perev. Ja përgjigjet e tyre:

Kosta Filipov dhe Vladimir Perev.

Duhet të ketë korrespondentë të paktën të mediave publike në Maqedoninë e Veriut dhe në Bullgari. Zyra e fundit e korrespondentëve të BNR-së në Shkup u mbyll në vitin 2011. Unë e mbylla derën dhe e hodha çelësin në ujërat e Vardarit. Kjo tregon mungesën e interesit në të dyja shoqëritë dhe shtetet njëra ndaj tjetrës. Unë nuk mund ta kuptojë këtë mungesë interesi nga ana maqedonase, sepse ne jemi anëtarë të BE-së dhe NATO-s që prej shumë vitesh. Ata gjithashtu duan të bëhen anëtarë dhe është logjikshëm të shfaqin interes – si të ecin në këtë rrugë, cilat janë gabimet, sukseset, problemet kryesore, të cilat duhet të zgjidhen. Para pak kohe zhvilluam një takim në Ohër të financuar nga Ministria e Punëve të Jashtme me kolegë nga Maqedonia e Veriut dhe me gazetarë bullgarë. Kolegët maqedonas dhanë si shembull Zgjedhjet Evropiane më 26 maj – asnjë media e Maqedonisë së Veriut nuk dërgoi korrespondent të vet në Sofje, por të paktën 20 gazetarë maqedonas e mbuluan ngjarjen në Athinë.

Gjithmonë mund të gjenden para për një kauzë, si për shembull për rritjen e nivelit të informimit të njerëzve në të dyja anët e kufirit, sepse ne ende nuk njihemi mirë njëri tjetrin. Kam parasysh dhe gazetarët profesionalë, sepse kjo është puna e tyre – t’i njohin mirë fqinjët e tyre dhe pas kësaj të merren me problemet globale evropiane. Ka para. Është çështje vullneti politik dhe përpjekjeje që të ndryshohet gjendja.”

Midis nesh nuk ka gjuhë të urrejtjes. Kur nuk duhet të jemi Komision i dytë historik dhe nuk duhet të bëhemi avatarë të Bojko Borisovit dhe Zoran Zaevit. Nga ne varet nëse do të njihemi më mirë, ose nëse do t’i besojmë njëri tjetrit. Gjatë muajit dhjetor Maqedonia e Veriut do të bëhet anëtare me të drejta të plota i NATO-s. Nesër ushtarët e tyre dhe ata bullgarë do të marrin pjesë në misione dhe ata duhet të ruhen njëri tjetrin. Si do ta bëjnë këtë, nëse nuk ka besim të ndërsjellë?

Mendoj se do të jetë mirë po të kemi media, sajte, gazeta dhe revista të përbashkëta... Madje mund të shkoj më larg – të krijojmë media, ku autorët maqedonas të shkruajnë në maqedonisht, me vërejtjen se ky është dialekt bullgar dhe se bullgarët do të shkruajnë në bullgarisht. Kur çdonjëri shkruan në gjuhën e vet atëherë është më lehtë të përballohet barriera gjuhësore. Mirëpo, këtu bëhet fjalë për politikë, për njohjen e gjuhës. E di dhe po ju garantoj se nga ana maqedonase do të dëgjohet një klithmë e madhe se ky bilinguizëm do ta zhytë maqedonishten, 7 mln bullgarët me tërë prodhimin e tyre prej sajtesh, tekstesh dhe programesh historike do t’i mbytë mediat maqedonase. Mirëpo, gjithmonë është kështu, i vogli humbet. Kjo është formë dialektike.”

Shtetet duhet të inkurajojnë veprimtaritë e përbashkëta “Maqedoni – Bullgari” në lëmin e informacionit. Subvencionet që jepen për reklamimin e  programeve të panevojshme televizive, të cilat shërbehen për kënaqjen e kotësisë personale të politikanëve – i ka edhe në të dyja vendet – duhet t’i drejtojnë në një vepër të përbashkët të të dyja shteteve.

Likuidimi i gjuhës së urrejtjes është një pritje joreale. Të folurit kundër Bulgarisë, fjalët ofenduese, sulmet personale – ja tani po dëgjoj fjalë të tilla kundër Ekaterina Zaharievës, kjo është pjesë e edukimit maqedonas kombëtar. Kjo është pjesë e kulturës maqedonase të përhapur pas vitit 1945. Kjo nuk mund të asgjësohet me një akt. Gjithmonë kam menduar se lidhjet më të afërta, kalimi më i lehtë i kufirit, regjistrimi i një numri më të madh studentësh në universitetet bullgare, bashkëpunimi mes gazetarëve, programet e përbashkëta midis Bullgarisë dhe Maqedonisë do të kenë një ndikim të mirë, por sigurisht që mund të ketë mendime të ndryshme.”





Përgatiti në shqip: Vesella Mançeva



Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Ljupço Georgievski dhe avokati Naser Raufi (djathtas)

Bullgarët nga Manastiri do të kërkojnë mbrojtjen e të drejtave të tyre para gjykatës në Strasburg

Klubi Kulturor "Ivan Mihajllov" në Manastir është fshirë nga Regjistri Qendror në Maqedoninë e Veriut, por shpirti i Ivan Mihajllovit vazhdon të jetojë në popull dhe në gjykatë po zhvillohet një "betejë ligjore" për kthimin e këtij emri, tha për BTA..

botuar më 24-11-07 9.51.PD

A do të shkojmë në zgjedhje të tjera dhe gjer kur?

Pasi, për të shtatën herë radhazi, brenda tre viteve, Bullgaria zhvilloi zgjedhjet e saj parlamentare, rezultatet e votimit hodhën dritë mbi disa lojëra prapaskenash. Një detaj në dukje i vogël në numërimin e votave për partinë “Veliçie”, e cila nuk arriti..

botuar më 24-11-06 3.37.MD
Donald Trump

Presidenti dhe partitë politike uruan Donald Trump

Politikanët bullgarë uruan Donald Trump për zgjedhjen e tij si president i SHBA-së. Urime Donald Trump për fitoren zgjedhore, shkroi presidenti Rumen Radev në rrjetin social “X”. "Kam besim se dialogu ynë efektiv në nivelin më të lartë do të vazhdojë..

botuar më 24-11-06 2.03.MD