Shpesh një nga gjërat e para, të cilat të huajte mësojnë për Bullgarinë është fakti se ajo është vendi i trëndafilave. Bile kemi një luginë në Bullgari Jugore, e njohur si Lugina e trëndafilave.
Në fakt trëndafilat sigurojnë jo vetëm reklamë turistike dhe imazh të mirë mediatik për shtetin tonë, por edhe bukën e gojës të fermerëve dhe ndërmarrësve, që punojnë në fushën e distilimit të vajit të trëndafilit. Në Bullgari për prodhimin e këtij vaji kultivohet një varietet vajor (Rosa kazanlika V.T.) nga familja e trëndafilit të shquar Rosa damascena. Informacionet e para dokumentare për rritjen e trëndafilave në trojet bullgare janë nga fillimi i shekullit të XVIII. Vaji i trëndafilit është i shquar në tërë botën dhe përdoret si lënda e parë nga të gjitha kompanitë botërore për prodhimin e parfumeve dhe kozmetikës.
Por situata, në të cilën sot ndodhen prodhuesit dhe përpunuesit e trëndafilave është tepër shqetësuese. Ata që pësojnë më shumë humbje janë fermerët, për të cilët tani është kulmi i sezonit dhe të cilët në orën 5 të mëngjesit dalin në fushë për t’i mbledhur lulet. Sivjet nga njëra anë ata kanë të korra të bollshme, por në anën tjetër janë kërcënuar nga gjendja e paaftësisë paguese apo falimentimi për shkak të çmimeve të ulëta, me të cilat blihet prodhimi i tyre. Në ditët e para të mbledhjes së trëndafilave çmimi ishte 1,5 euro për kilogram. Kjo u bë arsyeja për zemërimin e fermerëve, sepse çmimi është i pamjaftueshëm për mbulimin e shpenzimeve të tyre dhe bile nuk mund flasin për fitim. Pothuaj çdo ditë ata protestojnë, duke bllokuar lëvizjen e automjeteve të rrugët e regjionit. Përpjekje për të gjetur një zgjidhje të krizës bëri vetë Ministri i bujqësisë Rumen Porozhanov, por çmimet jo vetëm se nuk u përmirësuan për prodhuesit, por bele shënuan ulje, duke arritur 0.60 euro për kilogram. Duhet pasur parasysh se çmimi i vajit të trëndafilit në tregjet ndërkombëtare është 5-6 mijë euro për kilogram.
Kush mund t’i ndihmojë fermerët të marrin më shumë para për lulet e tyre? Tani për tani nuk është e qartë. Qeveria nuk mund të ndikojë çmimet e tregut. Prodhuesit e regjistruar të trëndafilave do të kompensohen për shkak të çmimeve të ulëta të blerjes me subvencionim “de minimis” – premtoi Rumen Porozhanov. Vetë prodhuesit e trëndafilave nuk mund të negociojnë me tregtarët me shumicë, sepse duhet shumë shpejtë t’i shesin lulet. Në se nuk e bëjnë këtë trëndafilat do të humbin vlerën e tyre, sepse nuk do të mund të përdoren për distilimin e vajit. Pozita e tregtarëve është e shpjegueshme – ata përpiqen të japin sa më pak para për një mall që prishet shpejt. Dhe pikërisht këtu shumë njerëz e kërkojnë shkakun për çmimet jashtëzakonisht të ulëta të trëndafilave vajore. Avokatja e popullit Maja Manollova dhe disa ekspertë janë të mendimit se ka kartel, d.m.th. çmimet për blerjen e prodhimit janë bashkërenduar paraprakisht nga firmat e përpunimit. E kjo është në kundërshtim me parimet e konkurrencës së lirë. Por a është kështu? Kjo nuk mund të provohet lehtë. Dhe për hetimin e rrethanave ka nevojë për kohë, derisa prodhuesit nuk mund të presin, sepse trëndafilat e tyre veniten. Duket se ky sezon do të jetë “i humbur” për ta, sepse të korrat e tyre nuk do të sjellin fitim, bile nuk do të mbulojnë shpenzimet e bëra.
Por është e sigurt se duhet bërë diçka, sepse në këtë situatë tërë industria e prodhimit të trëndafilave është kërcënuar – diçka që do të jetë absurde, duke pasur parasysh se ajo është një nga simbolet e vendit tonë. Ndoshta hapa konkrete do të bëhen në mënyrë legjislative me përcaktimin e çmimeve minimale të blerjes së luleve. Dhe do të jetë mirë, po të bëhet kështu – komentojnë prodhuesit, por njëkohësisht paralajmërojnë se në se masat nuk merren së shpejti, prodhimi i trëndafilave mund të zhduket nga harta ekonomike e shtetit.
Përgatiti në shqip: Jordanka Ivanova
Ekonomia e Bullgarisë do të rritet me 2.3% këtë vit. Këtë e tregon përmbledhja më e fundit e ekonomisë botërore e përgatitur nga Fondi Monetar Ndërkombëtar (FMN) dhe e prezantuar sot, 22 tetor, në Uashington. Kjo është një rënie në krahasim me..
Paga minimale nga viti 2025 do të jetë 1077 leva (545 euro), tha për bTV ministri në detyrë i punës dhe politikës sociale Ivajllo Ivanov. Kodi i Punës përshkruan se si llogaritet paga minimale dhe ajo është 50% e pagës mesatare. “Kjo është e..
Në vitin 2023, rritja e PBB-së së Bullgarisë ishte 1.9% më shumë në terma realë krahasuar me vitin 2022. Kjo është 0.1 për qind më shumë se rritja e paralajmëruar fillimisht prej 1.8%, njoftoi Instituti Kombëtar i Statistikave. Kryetari i..
Vetëm për 9 muajt e parë të vitit 2024, Banka Kombëtare Bullgare nxori në qarkullim në vend rreth 11 milionë kartëmonedha të reja nga 100 leva. Nëse në..
Në 15 vjet - nga 2005 deri në 2020, 75% e ekonomive bujqësore në vend janë zhdukur . Zvogëlimi është nga 500 000 në vitin 2005 në 132 000 deri në..