Në Muzeun Kombëtar të Arkeologjisë në Sofje janë të ekspozuara 55 artefakte. Këto të fundit u zbuluan gjatë 2012-ës, kurse në gërmimet morën pjesë 11 muze rajonale në vend. Informacionet e ngjitura në objekte janë të sistemuara në mënyrë kronologjike.
Ndër eksponatet gjenden figura të vogla me formë njeriu, të cilat datojnë nga fundi i shekujve VI-V para Lindjes së Krishtit. Këto figura janë të bëra prej deltine dhe u gjetën në afërsi të fshatit Voden, Bullgari Jugore. Andej u gjet edhe një midhje mesdhetare Spondylus. Si duket, banorët e lashtë në këto troje kanë pasur marrëdhënie me bregdetin e Egjeut. Interesante janë artefaktet që u gjetën në tumën Kozareva në afërsi të një fshati të rrethit Burgas. Arkeologët kanë gërmuar enë, vegla prerjeje dhe objekte të ndryshme prej qeramike. Për mendimin e dr. Kamen Bojaxhiev, punimi i këtyre sendeve është bërë me shumë mjeshtëri. Për të lashtët sendet e punuara kanë qenë simbole prestigji.
© Foto: BGNES
“Vitin e kaluar shumë u gërmua në vendbanimet në afërsi të kripërishtave të qytetit Provadia – vuri në dukje dr. Bojaxhiev. – Theksi i sivjetshëm bie mbi nekropolin që e studion prof. Vasill Nikollov. Andej u gjetën disa enë të dekoruara në formë shumë të ruajtur, sende prej bakri, stoli me rruaza dhe të punuara me midhjen Spondylus.”
Pa dyshim, zbulimi arkeologjik me shumë vlerë i sezonit të kaluar ishte thesari i artë që u gjet në Tumën e Madhe në afërsi të fshatit Sveshtari, Bullgari Verilindore. Andej ka qenë kryeqyteti i getëve, të cilët janë një fis i trakëve. Prof. Diana Gergova gërmoi 245 objekte të bukura – stoli dhe pjesë të municionit të kalit nga shekujt IV-III para Lindjes së Krishtit.
© Foto: Veneta Pavllova
Arkeologia Daniela Agre gjeti një thesar monedhash në afërsi të fshatit Sinemorec, Bullgari Juglindore. “Bëhet fjalë për rreth 200 monedha të argjendta, të cilat u përkisnin komandanteve trake – sqaroi z. Kamen Bojaxhiev. – Disa nga monedhat janë shumë të rralla, të tjera dolën në pah për herë të parë. Në ekspozitë është paraqitur një pjesë e konsiderueshme e llojeve të monedhave, kurse monedhat e tjera ende restaurohen dhe konservohen. Një zbulim tjetër shumë interesant janë 225 monedhat e gjetura brenda një kane. Gërmimet u bënë në Nekropolin e Apolonisë në afërsi të qytetit bregdetar Sozopol.”
© Foto: Veneta Pavllova
A ndodh që nëpër muze të ketë edhe disa eksponate të falsifikuara aq mirë sa nuk dallohen fare nga origjinalet - ka zëra dhe spekulime për këtë temë, por për momentin një seri e tërë falsifikimesh historike janë pjesë e një ekspozite në Muzeun Kombëtar..
Një statujë unike nga periudha romake e qytetit Odesos, e datuar paraprakisht në fund të shekullit II dhe gjysmën e parë të shekullit III, u gjet gjatë gërmimeve në zonën e stacionit hekurudhor në Varna, njoftuan arkeologët nga Muzeu Historik..
Një kompleks prej një duzinë shtëpish të vogla, të vendosura në pjesën jugore të qytetit shkëmbor Perperikon, u zbulua nga arkeologët nën drejtimin e Prof. Nikollaj Ovçarov. Sipas tij, bëhet fjalë për një lagje të tërë që daton nga shekulli XIII-XIV,..
Revolucionari i madh Ljuben Karavellov (1834-1879), shkrimtar dhe publicist i Rilindjes sonë, ka lënë një gjurmë të thellë në letërsinë bullgare si prozator,..