155 vjet nga lindja e kreut të parë të shtetit bullgar

155 vjet nga lindja e kreut të parë të shtetit bullgar – Aleksandër Batenberg

botuar më 12-04-27 9.42.PD

Foto: lostbulgaria.com

Aleksandër Batenberg qëndroi në krye të shtetit bullgar menjëherë pas Çlirimit të vendit nga pushtimi osman. Më 17 prill të vitit 1879 Kuvendi i Madh Popullor i Bullgarisë njëzëri e zgjodhi princin e ri gjerman mbret i Bullgarisë. Vetëm disa muaji më vonë më 26 korrik të vitit 1879 në qytetin e vjetër Veliko Tërnovo ai u betua dhe mori drejtimin e vendit.

Vitet e fundit u botuan shumë studime të reja për sundimin e tij dhe për meritat e tij për formimin e ushtrisë si një institucion thjesht kombëtar bullgar. Krahas kësaj në një sërë ekspozitash në Gjermani dhe në Austri u popullarizua personaliteti dhe kontributi i tij si njeri nga ndërtuesit e shtetit të ri bullgar. Aleksandër Jozef fon Batenberg lindi më 5 prill të vitit 1857 në Verona të Italisë. Mbaroi shkollën e kadetëve në Drezden. Familja e tij përbën një degë e familjes së dukëve të mëdhenj të Hesenit. I ati i tij Aleksandër fon Hesen ishte fëmija e katërt e dukës së madh të Hesenit, ndërsa motra më e vogël e të atit u martua me perandorin rus. Në fakt mbreti rus Aleksandër II ishte xhaxha dhe nun i tij.

Megjithatë akoma ka fakte pak të njohura nga jeta e princit Batenberg. Ato kanë të bëjnë kryesisht me pjesëmarrjen e tij në Luftën Ruso-Turke nga vitet 1877-1878, e cila ishte Çlirimtare për Bullgarinë. Në këtë luftë Aleksandër Batenbergu ishte vullnetar, mezi 20 vjeçar, toger në Regjimentin Voznesenski Ulanski. Ai mori pjesë që në operacionin e parë të zbarkimit të lumit Danub, si dhe në betejat pranë qyteteve Kazanllëk, Stara dhe Nova Zagora dhe Pleven. Për desantin pranë qytetit Svishtov u dekorua me urdhrin “Shën Martir Gjergji”, shkalla IV. Një fakt interesant është, se duke e përcjellë në front halla e tij perandoresha ruse Marija Aleksandrovna i dhuroi një kryq të florinjtë si amulet, 12 këmisha prej mëndafshi dhe 1000 rubla të florinjta, ndërsa perandori – tre kuaj, një tendë dhe një shtretër kampi.

Gjatë kohës së luftës Aleksandër Batenbergu regjistronte të gjitha ngjarjet në ditarin e vet dhe pothuajse nuk ka asnjë ditë pa shënime. Nga faqet e këtij ditari mësojmë fakte interesante për betejat dhe për togerin e ri, i cili përjeton gjakftohtë të gjitha vështirësitë. Aty lexojmë, se qyteti Kazanllëk u sulmua më 17 korrik të vitit 1877 në orën 5 pas dite. Si rezultat u pushtua kampi i fortifikuar i turqve pranë fshatit Shipka. Aleksandri ishte aq i uritur, se nga torba e një turku të vrarë mori një copë buke. Ditari i princit përbën një dokument, në të cilin përshkruhen momentet më dramatike të veprimeve ushtarake, njeri prej të cilëve ishte rrëzimi i qytetit Pleven.

“10 dhjetori, dita e hëne – shkruan togeri i ri. – Perandori hipi kalin e vet dhe shkoi në Kodrinën e Gjelbër, që të shikojë si trupat tona afrojnë dhe pushtojnë Plevnën. Erdhi lajmi, se prapa Plevnës u mor peng tërë vargu të qerreve turke me gra dhe fëmijë. Në orën 12.30 minuta zjarri u shua... Në orën 3 erdhi një kolonel, i cili i dehur nga gëzimi na njoftoi lajmin, se Osman pasha, që paraprinte forcat osmane pranë Plevnës, u dorëzua me tërë ushtrinë e tij. Perandori hoqi shapkën ushtarake dhe brohoriti “urra”. Të gjithë e përgëzuam për suksesin. Nisëm me karrocat prapa dhe nga ku kaluam, na pritnin me brohoritje “urra”. Të gjithë janë të lumtur; edhe bullgarët e mi më përshëndetën me “urra”.”

Lutja nga Marija Karolina

Në Muzeun Kombëtar Ushtarak Historik ruhen disa sende të princit Aleksandër Batenberg, që kujtojnë për pjesëmarrjen e tij në Luftën Ruso Turke, Çlirimtare për Bullgarinë. Ata janë dhuratë të muzeut nga bashkëshortja e tij kontesha Hartenau. Në vitet 1937-1938 ajo dhuroi kapotën, monoklin, këllëfin e letrave të bixhozit dhe potkua e kalit të tij të dashur Djushek, bashkë me të cilin princi kaloi tërë rrugën e luftës – nga qyteti bullgar Svishtov deri te qyteti turk Shën Stefani. Kudo nëpër vijat e frontit Aleksandër Batenbergu mbante me veten një lutje për mbrojtje. Kjo lutje me germa të bukura shkruara me zell ishte dhuratë nga motra e tij Marija Karolina, princesha Erbah-Shjonberg, kur ai nisi si vullnetar në Ushtrinë Ruse në vitin 1877. Deri në çastin e fundit të jetës ai e mbante këtë lutje pranë shtratit. Edhe më sot kjo lutje është një dëshmi për një dashuri të thellë dhe një besim të fortë.

“Ti, o Zot i dashur, ji me mua në dhomën e qet
Qëndro si rroje pranë derës sime
Engjëlli i përshpirtshëm dhe i devotshëm
Vjen në heshtje te unë dhe më thotë,
Se nëse do të ndjekë rrugën e së mirës së vërtetë,
As këtë natë, as kurrë, dhe
asgjë nuk do të më shkaktojë dhembje.”

Përgatiti në shqip: Svetllana Dimitrova

По публикацията работиха: Marieta Staneva, Muzeu Kombëtar Ushtarak Historik

Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Ndaje

155 vjet nga lindja e kreut të parë të shtetit bullgar – Aleksandër Batenberg

Më shumë nga rubrika

Bullgaria u lut për patrikun e saj

Patriarku i ri theksoi se thirrja e kishës është të bashkojë të përçarët

Strukturat e lashta të Harman Kaja dhe Asara në Rodopet Lindore "flasin" me ndihmën e lidar

Bullgaria u lut për patrikun e saj

Patriarku i ri theksoi se thirrja e kishës është të bashkojë të përçarët