“Gratë gjithmonë shlyejnë borxhet e veta, ato janë më fleksibile dhe reagojnë më shpejtë”. Kështu Juliana Minçeva, anëtare e Këshillit Drejtues të Asociacionit të Grave Sipërmarrëse, i karakterizoi gratë që merren me biznes. Kjo u bë në Forumin e dytë ndërkombëtar të grave sipërmarrëse, i cili u zhvillua në Bullgari. Qëllimi i forumit ishte që të analizohen mundësitë për përforcimin e lidhjeve midis grave të biznesit në nivel rajonal, kombëtar dhe botëror. Para përfaqësueseve të biznesit nga Italia, Britania e Madhe, Franca dhe Austria kryetarja e Parlamentit bullgar Cecka Caçeva tha se ajo është gruaja e parë në këtë pozitë në historinë 132 vjeçare të Parlamentit tonë.

“Me çfarë pjesëmarrja e grave në politikë dhe në biznes ndryshohet nga pjesëmarrja e burrave – vazhdoi zonja Caçeva. – Mënyra e mendimit të grave ndryshohet nga mënyra e mendimit të burrave dhe kjo na jep përparësi. Ne ofrojmë zgjidhje innovative të problemeve. Kjo është e rëndësishme në një periudhë të krizës, kur zgjidhjet tradicionale dhe formulat e njohura nuk japin rezultate të mira. Gratë - lidere mund të shikojnë përmes vështrimit të shumicës, e cila ua jep resursin e pushtetit.”

60 mijë janë gratë sipërmarrëse në Bullgari dhe 63% prej tyre janë me arsim të lartë. Kjo e përbën një të tretën e biznesit bullgar. Një analizë e Dhomës Tregtare dhe Industriale të Bullgarisë tregon se gratë në biznes janë më të re, më të arsimuara dhe me mënyrë më moderne të mendimit në krahasim me burrat. 62% të grave fillojnë të bëjnë biznes me para të veta dhe qëllimi i tyre është realizimi personal.

Me çfarë ndryshohen gratë që merren me biznes nga burrat në këtë fushë?

“Gruaja është më e ndjeshme dhe i kupton më mirë problemet e nëpunësve të vet - problemet sociale ose familjare – komentoi Juliana Minçeva – anëtare e Këshillit Drejtues të Asociacionit të Greve Sipërmarrëse në Bullgari. – Gruaja shikon më përpara në të ardhmen dhe është më etike në biznes.”

Po jetojmë në një “botë të burrave”. Çfarë humbin gratë, të cilat merren me biznes?

“Në procesin e emancipimit gratë sikur humbasin një pjesë prej tipareve të veta, mirëpo nuk mund të kthehemi prapa – është kategorike Juliana Minçeva. – Gratë ngarkohen me shumë gjëra – ato punojnë siç punojnë burrat dhe në të njëjtën kohë vazhdojnë të kryejnë detyrat e tyre në shtëpi dhe në familje. Nëse humbin lidhjen me fëmijët e veta apo marrëdhëniet në familje prishen negativat mbeten për llogari të tyre.”

Atëherë pse po zgjerohet “familja” e grave që merren me biznes?

“Në jetën bashkëkohore nuk është e mundshme që gruaja të mos punojë – mendon Juliana Minçeva. – Në të kaluarën menduam se gjatë periudhës së tranzicionit do të shfaqet përsëri grupi social i amvisave, por kjo nuk u ndodh. Ky grup pothuaj u zhduk. Gruaja punon jo vetëm për shkak të faktorëve sociale dhe ekonomike, por edhe për shkak të arsimit të saj. 63% prej tyre janë me arsim të lart – kjo është më se përqindjen e mesme për Evropën. Një grua me arsim të lart ka nevojë të shënojë suksese në fushën profesionale, jashtë shtëpisë. Kështu gruaja bashkëkohore vetë ngarkohet me shumë detyrime.”

A është e vërtetë se gratë punojnë më mirë në kohën e krizës?

“Po, punojnë më mirë sepse janë më të zhdërvjellëta, më të shpejta dhe reagojnë dhe veprojnë në mënyrë jo standarde – mendon sipërmarrësja. Burrat punojnë më mirë kur nuk ndodhen në situata jo të zakonshme, ata mendojnë më mirë në plan afatgjatë, deri sa gratë janë më operative. Gruaja bullgare, e cila merret me biznes mendon shpejt, ka cilësi dhe tashmë është sprovuar vetveten në aspekt ndërkombëtar.”

Përgatiti në shqip: Jordanka Ivanova