Το πατρικό σπίτι του ιδεολόγου και διοργανωτή του βουλγαρικού εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα τον 19ο αιώνα, Βασίλ Λέβσκι, είναι ένα από τα μουσεία με περισσότερους επισκέπτες στη Βουλγαρία. Το σπίτι του Λέβσκι στην πόλη Κάρλοβο είναι σεμνό, σε στιλ χαρακτηριστικό για την περίοδο της πρώιμης Αναγέννησης στα τέλη του 18ου αιώνα. Στα χρόνια μετά την απελευθέρωση της Βουλγαρίας από την Τουρκοκρατία το σπίτι μένει ακατοίκητο και καταρρέει. Αναστηλώνεται το 1933 ενώ 4 χρόνια αργότερα μετατρέπεται σε μουσείο. Επί πολλά χρόνια εδώ συγκεντρώνονται και φυλάσσονται αντικείμενα, έγγραφα, φωτογραφίες, συνδεδεμένες με την οικογένεια, τη ζωή και το έργο του Βασίλ Λέβσκι, και των συνεργατών του τόσο από το Κάρλοβο, όσο και από άλλες περιοχές της χώρας. Φυλάσσονται και σχεδόν όλες οι επιστημονικές βιογραφικές έρευνες και λογοτεχνικά έργα, αφιερωμένα στον Απόστολο της Ελευθερίας, όπως αποκαλούν τον Λέβσκι, καθώς και έργα της εικαστικής τέχνης. Πολλά από τα υλικά είναι χαρισμένα στο μουσείο από τους κάτοικους του Κάρλοβο. Έχει αποκατασταθεί στην αυθεντική μορφή της η αυλή με τα καλντερίμια της, η εξωτερική βρύση με κρυστάλλινο βουνίσιο νερό, ο όμορφος κήπος και τα υψηλά πέτρινα ντουβάρια.
Το μουσείο του Βασίλ Λέβσκι στο Κάρλοβο είναι και στον κατάλογο των 100 εθνικών τουριστικών αξιοθέατων της Βουλγαρίας και τα τελευταία χρόνια κάθε έτος το επισκέπτονται γύρω στα 35 χιλ. άτομα.
Το διήγημα των ξεναγών εδώ συνήθως αρχίζει από την ιστορία του σπιτιού, από την αναστήλωση και τη μετατροπή του σε ιερό μέρος για τον κάθε Βούλγαρο. Η κα Ντόρα Τσαούσεβα, έφορος του μουσείου, μας διηγείται τα εξής:
«Μία από τις φήμες που κυκλοφορούν είναι ότι το σπίτι επίτηδες καταστράφηκε, ενώ στη συνέχεια και κάηκε. Κάτι τέτοιο δεν έγινε ποτέ. Το σπίτι ερημώνει σιγά σιγά. Ο Λέβσκι φεύγει νωρίς από τη ζωή. Τα δύο αδέρφια του Χρίστο και Πέταρ γίνονται πρόσφυγες. Η μητέρα τους Γκίνα Κούντσεβα πάει στα γεράματα να ζει με την οικογένεια της κόρης της. Το σπίτι, ακατοίκητο και χωρίς φροντίδες καταστρέφεται. Το 1933 οι κάτοικοι του Κάρλοβο κατορθώνουν να αποκαταστήσουν το σπίτι του Λέβσκι στην πρωταρχική μορφή του, με δωρεές συμμετέχουν Βούλγαροι απ’ όλες τις περιοχές της χώρας. Οι κάτοικοι του Κάρλοβο καλούν ως σύμβουλο τον ιστορικό Ντιμίταρ Στρασιμίροφ. Στην πόλη δημιουργείται ειδική επιτροπή για την αναστήλωση του σπιτιού. Βοηθούν επίσης από την τοπική φρουρά, καθώς και πολλοί συγγενείς του Λέβσκι και Βούλγαροι πατριώτες. Μπροστά στο σπίτι τοποθετείται άγαλμα της μητέρας του Λέβσκι Γκίνα Κούντσεβα, που θαρρείς υποδέχεται τους επισκέπτες. Το άγαλμα είναι έργο του καθηγητή Ιβάν Μάντοφ που το κάνει το 1973. Εξαιρετικά ενδιαφέροντα είναι τα αντικείμενα που εκθέτονται στο μουσείο. Δείχνουν τις σημαντικότερες στιγμές της επαναστατικής δραστηριότητας του εθνικού ήρωα της Βουλγαρίας. Πολλοί Βούλγαροι ζωγράφοι από διάφορες γενιές έχουν παρουσιάσει με τον τρόπο τους τη μορφή του Αποστόλου της Ελευθερίας.»
Σήμερα το σπίτι, που είναι μουσείο ήδη περίπου 80 χρόνια, είναι κέντρο ολόκληρου συγκροτήματος που φυλάει τη μνήμη για τον Λέβσκι, την οικογένεια και τους συγγενείς του, την επαναστατική δραστηριότητα στο Κάρλοβο και σ’ όλη τη Βουλγαρία.
Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα
Φωτογραφίες: BGNES
