Η οξεία ένταση μεταξύ της Τουρκίας και της Ρωσίας λόγω της κατάρριψης του ρωσικού μαχητικού αεροσκάφους βρήκε μεγάλη απήχηση σ' όλο τον κόσμο. Το περιστατικό προκάλεσε έντονη ένταση και στη Βουλγαρία και αυτό είναι κατατανοητό. Χειροτέρευσαν απότομα οι σχέσεις της μεγαλύτερης γειτονικής χώρας Τουρκίας με τον μεγαλύτερο σύμμαχο της Βουλγαρίας κάποτε, την Ρωσία. Αυτό το γεγονός επιδείνωσε ως κρίσιμο σημείο την κατάσταση σε κοντινή στα σύνορα της Βουλγαρίας περιοχή σύγκρουσης σε μία στιγμή, όταν οι σχέσεις της και με τις δύο πλευρές είναι ιδιαίτερες.
Η Σόφια παρέχει στην Τουρκία μεγάλη υποστήριξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση με την προσδοκία να συνεχίσει να σταματά το προσφυγικό κύμα μέσω ζώνης ασφαλείας στην Συρία, ενώ στις σχέσεις με τη Μόσχα έχει δυσκολίες λόγω της δέσμευσής της με θέσεις του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι αντιδράσεις στη Βουλγαρία δεν ήταν εκπληκτικές, αλλά είχαν αξιοσημείωτες ιδιαιτερότητες. Την στιγμή της έναρξης της έντασης ο πρωθυπουργός και επτά υπουργοί βρίσκονταν στην Κίνα και η επίσημη αντίδραση της εκτελεστικής εξουσίας καθυστέρησε. Το υπουργείο Εξωτερικών αρνήθηκε να σχολιάσει το θέμα πριν πραγματοποιηθεί η έκτακτη συνεδρίαση του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, ενώ η πρέσβειρα της Βουλγαρίας στην Τουρκία, Ναντέζντα Νέϊνσκι περιορίστηκε στο να εκφράσει ανησυχία για το ότι η κλιμάκωση της σύγκρουσης μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις σχετικά με το προσφυγικό και τις οικονομικές σχέσεις στην περιοχή, καθώς και να δημιουργήσει και άλλη ένταση μεταξύ των ρωσόφιλων και ρωσόφοβων στη βουλγαρική κοινωνία.
Ασυνήθιστα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Ρόσεν Πλέβνελιεφ τήρησε απόλυτη σιωπή και αυτό προκάλεσε μεγάλη εντύπωση. Σχετικά με την ουκρανική κρίση πριν ενάμισι χρόνο ο κ. Πλέβλενιεφ, που είναι επίσης ανλωτατος διοικητής των Ενόπλων Δυνάμεων, συνεχώς εξέφραζε την ανησυχία του, για το ότι επιβάλλεται βουλγαρικά καταδιωκτικά συχνά να πετούν και να αναχαιτίζουν εχθρικές ρωσικές πτήσεις στη Μαύρη θάλασσα, ενώ μόνο πριν μία εβδομάδα σε συνέντευξη για μια βρετανική εφημερίδα προειδοποίησε ότι η Ρωσία διεξάγει το λεγόμενο υβριδικό πόλεμο στα Βαλκάνια, για να αποσταθεροποιήσει την Ευρώπη, και κάλεσε την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ να αυξήσουν την αντίδρασή τους εναντίων της ρωσικής εισβολής. Τώρα, όμως, ο ΠτΔ δεν αποφάνθηκε, πιθανώς επειδή σχετικά με την τελευταία συνέντευξή του ο πρωθυπουργός Μπορίσοφ σχολίασε πως πρέπει να είμαστε πιο προσεκτικοί στις δηλώσεις μας λόγω της εύθραυστης ισορροπίας στον κόσμο.
Την ίδια έκκληση απεύθυνε και το κυβερνητικό κόμμα GERB στη Βουλή λόγω της ανάγκης αποκλιμάκωσης της έντασης. Για παρόμοια προσέγγιση κάλεσαν και από το ΝΑΤΟ, και από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά αυτό δεν άρεσε σ' όλους στην βουλγαρική Βουλή. Το Κίνημα Δικαιωμάτων και Ελευθεριών επιδοκίμασε με διακήρυξη τις εκκλήσεις για αποκλιμάκωση της έντασης, αλλά την ίδια ώρα υποστήριξε την θέση της Άγκυρας για τις αιτίες για το επεισόδιο. Επίσης με διακήρυξη το Σοσιαλιστικό Κόμμα τάχθηκε υπέρ αντικειμενικής διεθνούς έρευνας, αλλά έμμεσα υποστήριξε τα ρωσικά επιχειρήματα στην διαφωνία. Το δε εθνικιστικό κόμμα Ατάκα πρότεινε κοινή διακήρυξη, που κατακρίνει την "πολεμική επίθεση" της Τουρκίας εναντίων της Ρωσίας.
Στο φόντο των αντιπαραθέσεων στη χώρα, ο πρωθυπουργός δήλωσε από την Κίνα η επίσημη θέση της Βουλγαρίας να διαμορφωθεί από τους αρμόδιους θεσμούς σε συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Η σύσκεψη διαπίστωσε, ότι η Βουλγαρία και οι σύμμαχοί της στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ έχουν συμφέρον η ένταση να αποκλιμακωθεί και ότι οι λύσεις πρέπει να αναζητηθούν σε διμερή βάση μέσω δραστήριων επαφών μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας.
Εν τω μεταξύ, η αποκλιμάκωση της έντασης φαίνεται ότι άρχισε. Ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επέμεινε για ειρήνη και διπλωματικές προσπάθειες σ' αυτήν την κατεύθυνση, ενώ ο πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου αποκάλεσε την Ρωσία "φίλο" και εξέφρασε τα συλλυπητήριά του για τον θάνατο του πιλότου. Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέϊ Λαυρόφ χαρακτήρισε την κατάρριψη του μαχητικού "προσχεδιασμένη πρόκληση", αλλά διαβεβαίωσε, ότι η Ρωσία δεν θα πολεμά με την Τουρκία γι' αυτόν τον λόγο.
Τώρα στην ημερήσια διάταξη έρχονται τα οικονομικά επακόλουθα από το επεισόδιο. Η επανεξέταση όλων των κοινών οικονομικών σχεδίων με την Τουρκία, την οποία δήλωσε ο ρώσος πρωθυπουργός Ντμίτρι Μεντβέντεφ, θα προκαλέσει αλλαγές σ όλη την περιοχή των Βαλκανίων. Η διαφωνία συνεχίζεται με άλλα μέσα και εξακολουθεί να αφορά τη Βουλγαρία.
Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα
