Η εβδομάδα ήταν γεμάτη αναταραχές γύρω από την αποκαλούμενη ρομά μειονότητα στην Βουλγαρία. Στην προϋπάρχουσα ένταση μεταξύ του πληθυσμού του χωριού Γκάρμεν και των εκεί Ρομά, οι οποίοι τακτικά έκλεβαν τις περιουσίες των κατοίκων, προστέθηκαν οι συγκρούσεις της εβδομάδας αυτής μεταξύ των κατοίκων της συνοικίας Ορλάντοφτσι, στην Σόφια, και Ρομά. Κάτοικοι της συνοικίας έκαναν παρατήρηση στους Ρομά γιατί άκουγαν πολύ δυνατά μουσική κι εκείνοι τους έβρισαν και τους επιτέθηκαν. Τώρα στην περιοχή έχει κατασκηνώσει η αστυνομία και η χωροφυλακή. Ένταση υπάρχει και σε άλλες περιοχές και κανείς δεν γνωρίζει σε τι επίπεδα μπορεί να φτάσει.
Στο φόντο αυτό οι αρχές λάνσαραν την υπόθεση, ότι γίνεται λόγος για την εφαρμογή σεναρίου για την δημιουργία έντασης. Ο πρωθυπουργός της Βουλγαρίας Μπόικο Μπορίσοφ, σαν πρώην πυροσβέστης, προειδοποίησε ότι, «κανείς δεν πρέπει να παίζει με την φωτιά» γιατί το σβήσιμό της είναι δύσκολο. Η υπουργός Εσωτερικών Ρουμιάνα Μπατσβάροβα δήλωσε, ότι σκέφτεται να διορίσει Ρομά στις δομές του υπουργείου της, με στόχο την κοινωνική τους ένταξη. Η κομισάριος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Κρυσταλλίνα Γκεοργκίεβα δήλωσε, ότι για την κοινωνική ένταξη των Ρομά στην Βουλγαρία, έχει προβλεφτεί ποσό μεγαλύτερο των 55 εκ €.
Φένεται ότι τα προβλήματα με την μειονότητα αυτή έχουν δυο πτυχές. Η πρώτη είναι κοινωνικό-πολιτιστική: τολμώ να υποστηρίξω, ότι ανεξάρτητα από της προσπάθειες των αρχών για την κοινωνική τους ένταξη, οι Ρομά δεν την επιθυμούν και η άρνησή τους αυτή αποτελεί μέρος του δικού τους συστήματος αξιών. Γκέτο, με την κλασική έννοια του όρου, δεν υπάρχουν στην χώρα. Υπάρχουν όμως κλειστές περιοχές σε συνοικίες, όπου οι νόμοι του κράτους είναι ανίσχυροι και όλα κανονίζονται από τα ‘’δικαστήρια’’ των Ρομά. Στις περιοχές αυτές κανείς δεν πληρώνει για το νερό και την ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνει, όποιος θέλει χτίζει παράνομα και κανείς δεν πληρώνει φόρους. Από την άλλη, η μειονότητα των Ρομά απορροφά σημαντικά ποσά από το κράτος, υπό την μορφή επιδομάτων ανεργίας, οικογενειακών επιδομάτων, δωρεάν ιατρική περίθαλψη χωρίς την καταβολή των ανάλογων εισφορών κ.ά..
Η δεύτερη πτυχή είναι πολιτική: είναι κοινό μυστικό, ότι οι Ρομά είναι έτοιμοι να πουλήσουν τις ψήφους τους σε ‘’πλειστηριασμό’’, αν και αυτό θεωρείται έγκλημα από το νόμο, σε οποιαδήποτε πολιτική δύναμη, πιο συγκεκριμένα σ’ αυτήν η οποία θα πληρώσει καλύτερα. Σύμφωνα με τα τελευταία στατιστικά στοιχεία, η μειονότητα αυτή έχει περί τις 500 χιλιάδες μέλη και κάθε άλλο παρά μη σημαντικός είναι ο αριθμός αυτών που έχουν δικαίωμα ψήφου. Ας μην ξεχνάμε, ότι στην Βουλγαρία θα πραγματοποιηθούν, μετά από τέσσερις μήνες, εκλογές για την ανάδειξη της τοπικός αυτοδιοίκησης.
Το πρόβλημα της κοινωνικής ένταξης των Ρομά στην Βουλγαρία θα παραμένει άλυτο, όσο οι αρχές θα εξακολουθούν να κάνουν την στρουθοκάμηλο και θα κρύβουν το κεφάλι τους στην άμμο για να μην αντιμετωπίσουν την τραγική κατάσταση. Όποιες εκδοχές περί σεναρίων έντασης και αναταραχών κι αν λανσάρονται, η κατάσταση είναι ξεκάθαρη: το μεγαλύτερο μέρος της μειονότητας αυτής δεν επιθυμεί να μορφωθεί, δεν επιθυμεί να εργαστεί και προτιμά να ζει από τις κλοπές. Η κατάσταση αυτή θα μπορέσει να αλλάξει μόνο με την αυστηρή επιβολή των νόμων και των κανόνων της βουλγαρικής κοινωνίας χωρίς εξαιρέσεις. Παρόμοια λύση ζητούν, τελευταία, πολλοί από τους ηγέτες των Ρομά.
Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης
