Στις 2 Ιουνίου η Βουλγαρία σημειώνει την ημέρα του ποιητή και επαναστάτη Χρήστο Μπότεφ και όσων έχουν πεθάνει για την ελευθερία και την ανεξαρτησία της χώρας μας. Σ' αυτή τη μέρα χάνει τη ζωή του ο ποιητής Χρήστο Μπότεφ – ένας από τους πιο αγαπητούς εθνικούς μας ήρωες που, εμπνευσμένος από τον ρομαντισμό του λόρδου Βύρωνα και του Πετιοφί, αφιερώνει και θυσιάζει τη ζωή του για την ελευθερία της πατρίδας του.
Το 1876 στην κορύφωση της Επανάστασης του Απρίλη, ο Μπότεφ οργανώνει στην Ρουμανία 200 άντρες, οι οποίοι μεταμφιεσμένοι σαν κηπουροί ανεβαίνουν στο αυστριακό ποταμόπλοιο "Ραντέτσκι" και το καταλαμβάνουν για να τους αποβιβάσουν στη βουλγάρικη όχθη του Δούναβη κοντά στο Κοζλοντούι, με σκοπό να υποστηρίξουν την εξέγερση στη Βορειοδυτική Βουλγαρία.
Η ηρωική εκστρατεία δεν έχει μεγάλη απήχηση μεταξύ των ντόπιων και οι περισσότεροι αγωνιστές πέφτουν στην άνιση μάχη με τα οθωμανικά στρατεύματα. Πάραυτα η επιχείρηση πετυχαίνει τον σημαντικότερο στόχο της – το επεισόδιο προκαλεί το ενδιαφέρον της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης για την τύχη του βουλγάρικου λαού και συμβάλλει για την ίδρυση του Πριγκιπάτου της Βουλγαρίας δυο χρόνια αργότερα.
Για πρώτη φορά ο θάνατος του Χρήστο Μπότεφ τιμάται το 1876 στη Ρουμανία από τον μετέπειτα σημαντικό Βούλγαρο πολιτικό Στέφαν Σταμπολόφ. Το 1884 οργανώνονται γιορτές εις μνήμην του επαναστάτη ποιητή στη Βράτσα και το Πλόβντιφ που ως πρωτεύουσα της Ανατολικής Ρωμυλίας θαρραλέα προετοιμάζει την ένωσή της με το πριγκιπάτο το 1885.
Επίσημα η ημέρα μνήμης του Χρήστο Μπότεφ σημειώνεται το 1901 και κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα αλλάζει κάμποσες φορές όνομα ανάλογα από την πολιτική συγκυρία στη χώρα. Ως παράδειγμα, κατά την περίοδο του κομουνιστικού καθεστώτος μέχρι το 1989 τιμάται σαν Ημέρα του Μπότεφ και των πεσόντων στον αγώνα κατά της τουρκικής σκλαβιάς, του καπιταλισμού και φασισμού, και στο Πατριωτικό πόλεμο (κατά της φασιστικής Γερμανίας το 1944–45).
Μετά τις δημοκρατικές αλλαγής τέθηκε το ζήτημα εάν υπήρχε στα αλήθεια φασισμός στη Βουλγαρία. Από το 1993, με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, είναι Ημέρα του Χρήστο Μπότεφ και των ηρώων που έχουν πεθάνει για την ελευθερία και την ανεξαρτησία της χώρας μας.
Στη χώρα μας δυστυχώς δεν υπάρχει εθνική ομοφωνία όσον αφορά την νεότερη ιστορία μας. Αλλά τουλάχιστον τα τελευταία 21 χρόνια η επέτειος μένει άθικτη από τις πολιτικές μεταρρυθμίσεις.
