Σε μία από τις αίθουσες του Ράδιο Βατικανού στη Ρώμη, παρουσιάστηκε το βιβλίο του Δρ. Κίριλ Καρτάλοφ "Ο μονσινιόρ Τζουζέππε Ρονκάλλι και η αποστολή του στη Βουλγαρία". Ο συγγραφέας είχε την τιμή και είναι από τους λίγους ανταποκριτές του Ποντιφικού Συμβουλίου Ιστορικών Επιστημών. Το βιβλίο εκδόθηκε στα ιταλικά και είναι εμπλουτισμένο με μια λίστα των γραπτών πηγών, που δεν έχουν εκδοθεί και που διαφυλάσσονται στα μυστικά αρχεία του Βατικανού. Σε μια συνέντευξη για τη Βουλγαρική Ραδιοφωνία ο Δρ Κίριλ Καρτάλοφ υπενθυμίζει ποιος είναι ο μονσινιόρ Αντζέλο Τζουζέππε Ρονκάλλι.
"Ο μονσινιόρ Ρονκάλλι έρχεται στη Βουλγαρία στις 25 Απριλίου 1925 ως Παπικός απεσταλμένος και αυτή είναι η αρχή της διπλωματικής του καριέρας", αναφέρει ο Δρ Κίριλ Καρτάλοφ. "Παρέμεινε για 10 χρόνια στη χώρα μας, στη συνέχεια έγινε εκπρόσωπος του Βατικανού στην Κωνσταντινούπολη για 10 χρόνια, αργότερα έμεινε λίγα χρόνια στο Παρίσι. Το 1953 διορίστηκε Πατριάρχης της Βενετίας, ενώ το 1958 μετά την εκλογή του ως Πάπας της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, ο Καρδινάλιος Ρονκάλλι επέλεξε το όνομα του Ιωάννη ως όνομα κατά την διάρκεια του ποντιφικά του.
Αποκαλούν τον Ιωάννη ΚΓ' "καλό Πάπα" λόγω της ανθρωπιάς του, του αποστολικού του έργου και της άμεσης επαφής του με τους απλούς ανθρώπους. Καλοσύνη και ευγένεια σημαδεύουν ολόκληρη τη ζωή του και δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ως πάπας έκανε τη μεγαλύτερη χειρονομία προς τον καθολικισμό, συγκαλώντας την Β' Βατικάνεια Σύνοδο, που επέφερε αλλαγές και αναδιαμόρφωσε το πρόσωπο του καθολικισμού, επιχειρώντας τον μοντερνισμό της Καθολικής Εκκλησίας (αναθεώρηση της Θειας Λειτουργίας προς το συντομότερο, ισχυρότερη έμφαση στον Οικουμενισμού, νέα προσέγγιση στον κόσμο).
Τον ονομάζουν "ο Βούλγαρος Πάπας", όχι μόνο λόγω της αγάπης του προς τη χώρα μας, αλλά κυρίως επειδή η παραμονή του στη Βουλγαρία αποτελεί σημείο ανάπτυξης της διπλωματικής του καριέρας. Μετά το μεγάλο σεισμό στο Τσιρπάν του 1928, ο μονσινιόρ Ρονκάλλι παίζει εξαιρετικό ρόλο.
"Με την εντολή του λειτούργησαν οι λεγόμενες "τραπεζαρίες του Πάπα", και κατάφερε να εξασφάλισει σίτιση για τους πληγέντες", συνεχίζει ο Δρ Καρτάλοφ. "Βοηθούσε πάντα όχι μόνο την καθολική κοινότητα, αλλά όλους τους ορθοδόξους, που βρίσκονται σε ανάγκη. Σε πολλές εκθέσεις, μέρος της επίσημης διπλωματικής αλληλογραφίας του με την Ρώμη, ο ίδιος καλεί τον τότε Πάπα Πίο ΙΑ' να βοηθήσει στη μείωση των σκληρών αποζημιώσεων που η Βουλγαρία έπρεπε να πληρώσει μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο".
Ο μονσινιόρ Ρονκάλλι αντιμετωπίζει ενεργά τα δόγματα της Εκκλησίας σχετικά με το γάμο μεταξύ της Ιταλίδας καθολικής πριγκίπισσα Ιωάννα της Σαβοΐας, κόρης του Βίκτωρ Εμμανουήλ Γ' και του ορθόδοξου βασιλιά Βόριδος Γ'. Οι διπλωματικές περιοδείες δίνουν καρπούς και στις 25 Οκτωβρίου του 1930 ο Βόρις και η Ιωάννα παντρεύονται, σε εκκλησία στην Ασίζη. Ο Δρ Καρτάλοφ βρήκε και ένα έγγραφο που αποδεικνύει την αρνητική στάση της Αγίας Έδρας προς το τελευταίο Βούλγαρο ηγεμόνα.
Ο Πάπας Ιωάννης ΚΓ' έχει μεγάλο ρόλο στον τερματισμό της πυραυλικής κρίσης του 1962, συμβάλλοντας στο διάλογο μεταξύ του τότε προέδρου των ΗΠΑ Τζον Κένεντι και τότε σοβιετικού ηγέτη Νικίτα Χρουστσόφ. Αυτός είναι ο λόγος να λάβει το Διεθνές Βραβείο Ειρήνης "Balzan".
Ως απόδειξη της μεγάλης αγάπης του μονσινιόρ Ρονκάλλι προς την Βουλγαρία, ο Δρ Καρτάλοφ ανέφερε μέρος του τελευταίου κηρύγματος του στη χωρά μας στις 31 Δεκεμβρίου 1934: "Εάν κάποιος από τη Βουλγαρία περάσει κοντά από το σπίτι μου, είτε την νύχτα ή κατά τη διάρκεια δύσκολων καιρών στη ζωή του, πάντα θα βρει στο παράθυρο μου ένα αναμμένο κερί. Ας χτυπήσει τη πόρτα. Κανείς δεν θα τον ρωτήσει εάν είναι καθολικός ή ορθόδοξος, αρκεί ότι είναι αδελφός από την Βουλγαρία".
Όταν ο Πάπας Ιωάννης ΚΓ' πέθανε στις 3 Ιουνίου 1963, εκπλήρωσαν την εντολή του "στο παράθυρο μου ανάψτε ένα κερί για τη Βουλγαρία".
Στις 27 Απριλίου 2014 ο Πάπας Ιωάννης ΚΓ' αγιοποιήθηκε, μαζί με τον Παπα Ιωάννη Παύλο Β'.
Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα
