Kur të shihni fshatin, nuk mundeni ta kaloni pa ndaluar. Duke udhëtuar nëpër malet Ballkan, në rrugën që lidh Sofjen me Detin e Zi, do të kaloni pranë luginës me të mbjella trëndafilash vajdhënës, fusha plot livanda dhe pemë. Pak kohë para se t’i afroheni hyrjes së qytetit turistik Pavel Banja, duhet bërë kthesë djathtas dhe do të gjendeni në qendrën e Gabarevos. Atje ndodhen sheshi i fshatit, godina e komunës, kulla e sahatit, vatra e kulturës, kolonat e të cilës janë mbetur që nga koha romake, gjithashtu edhe posta e shkolla e madhe. Sikur je në një qytet! “Banorët e fshatit gjithmonë kanë pasur shumë sedër dhe i kanë parë qytetarët e Pavel Banjës me një lloj ironie. Arsyeja është që në fillim të shekullit të XX-të fshati ka qenë një vatër i vërtetë i kulturës, që ka tërhequr si magnet intelektualë dhe aktivistë shoqërorë, ndërsa banorët janë diktuar modën në tërë rrethin.” – rrëfen me entuziazëm znj. Totka Biçeva – përgjegjëse e muzeut në vend. Dikur në fshatin Gabarevo janë zhvilluar spektakle madhështore teatrale, karnavale dhe shumë festime të tjera, përgatitja e të cilave është bërë disa muaj më parë. Sot jeta kulturore përqendrohet në Shtëpinë e Xhananit, e cila është kthyer në një muze të Vasil Levskit – figura më e shquar ndër organizatorët e lëvizjes nacionalçlirimtare bullgare kundër Perandorisë Osmane.
Fshati Gabarevo gjendet në qendrën e Luginës së trëndafilave. Në fund të muajit maj çelin lulet dhe mbi të mbjella rri pezull aroma e këndshme e trëndafilave. Gjatë muajit qershor fillon sezoni i mbledhjes së qershive. Atëherë në fshat bëhet festa e qershive, e shoqëruar nga shumë këngë e valle, ripërtëritje të traditave të vjetra dhe nga fluturime me deltaplane. Nga pjesët më të larta të malit vërehet një pamje e mrekullueshme drejt liqenit artificial Koprinka. Në fundin e tij ndodhen mbeturinat e qytetit mitologjik trak Sevtopolis.
Për këtë vend të natyrës qarkullojnë shumë gojëdhëna. Deri më sot pëshpëritet se këtu ka jetuar në harresë princesha e fundit ruse Anastasia Romanova, e cila është paraqitur me emrin e konteshës Eleonora Gryber. Të moshuarit nga Gabarevoja ende kujtojnë këtë zonjë misterioze, e cila u vendos në fshat në fillim të shekullit të XX-të. Aristokratja e re Eleonora zotëronte disa gjuhë të huaja, i binte pianos, përdorte opium dhe mes qafës dhe faqes së djathtë kishte një shenjë, të bërë nga arma e zjarrit. Zonja ka vdekur më 1954 dhe është varrosur në varrezën e fshatit, duke përcjellë edhe sekretin e vet.
Përgatiti në shqip: Anna Kapitanova
