Babinden: bizi yaşam ağacının köklerine bağlayan gelenek
Bugün, halk geleneğinde köklü bir geçmişi olan, en sevilen ve otantik Bulgar halk bayramlarından biri olan Babinden(Ebeler günü) kutlanıyor. Yeniden düzenlenmiş Jülyen takvimine göre 8 Ocak’ta kutlanan bayram, doğum sırasında gelinlere yardım eden “babi” (nine) olarak adlandırılan kadınlara adandı.
Geleneğe doğurganlık, sağlık ve uzun yaşam inançlarıyla ilgili bir dizi ritüel eşlik eder. Ülkemizin bazı bölgelerinde bu eski gelenekler günümüze dek sürdürüldü. Babinden kutlamaları, kadınlara ve yeni yaşamın verilmesindeki rollerine duyulan saygının ifadesidir. Kadim bilgilerin koruyucuları olan “babiler” (nineler) söz konusu ritüellerin odağındadır. Onlar yeni doğan bebekleri yıkar, sağlık için bal ve yağ ile yağlar, yeni doğum yapan kadınlara şifalı otlar serperek bakımlarını da yapar.
Kutlamanın en eğlenceli anlarından biri de kadınların erkeklerle şaka yapmasıdır. Bu günde sosyal roller değişir ve kadınlar latifelerden daha kaba şakalara kadar her şeyi yapabilirler. Öte yandan erkekler, nineye para vererek kurtulmaya çalışırlar.
Kutlamaların doruk noktası ise ninenin (ebenin) yıkanma ritüelidir. Ebe, elde taşınarak nehir ya da çeşmeye götürülür ve üzerine su dökülür. Bu, yeni yaşamın karşılamasında oynadığı rolden dolayı ebeye duyulan ve gösterilen minnet silsilesinin tamamlandığını sembolize eder.
Babinden aslında bir halk geleneğinden fazladır- hayat veren ve gelenekleri koruyan kadına saygı ifadesidir. Eski Bulgar inançlarını, büyülü ritüelleri ve halk şenliğini içinde barındıran bu bayram eşsiz bir kültürel mirastır. Bulgaristan’ın bazı bölgelerinde günümüze dek yaşayan bu gelenek, adetlerin önemini ve geçmişle olan bağımızı hatırlatıyor.
Babinden geleneği ile ilgili daha fazlasını Albena Bezovska’nın Bulgaristan Radyosu koleksiyonundaki "Babinden’ - ‘Ebeler’ gününde neşeli şarkılar söylenir" yazısından öğrenebilirsiniz.
İlgili yazılar:
Print
