Σήμερα η ΒΟΕ τιμά τον Άγιο Αθανάσιο. Εμείς σας παρουσιάζουμε το μοναστήρι του «Αγίου Αθανασίου» κοντά στην πόλη Τσιρπάν που Ιδρύθηκε από τον ίδιο τον άγιο τον 4ο αιώνα (344), κοντά σε ένα παλιό ρωμαϊκό φρούριο, κοντά στην τότε πόλη Μπερόε (σήμερα Στάρα Ζαγκόρα). Αναμφίβολα πρόκειται για το αρχαιότερο μοναστήρι σε όλη την Ευρώπη. Μετά από 17 αιώνες, το μοναστήρι κοντά στο Τσιρπάν στέκεται ως φρούριο της πίστης μας και συνεχίζει να προσελκύει προσκυνητές.

Το μοναστήρι βρίσκεται πάνω από το χωριό Ζλάτνα Λιβάντα, στη δεξιά όχθη του ποταμού Στάρα Ρέκα και εμπίπτει στην επικράτεια της Επισκοπής Στάρα Ζαγκόρα. Με την ευλογία του Μητροπολίτη Κυπριανού, είμαστε σε θέση να μάθουμε λεπτομέρειες της παλιάς και πιο πρόσφατης ιστορίας, η οποία αφθονεί με στοιχεία για την ιερότητα αυτού του μέρους.

Στον Αγ. Αθανάσιο, που κατά τη διάρκεια της ζωής του ήταν Πατριάρχης της Αλεξανδρείας, οφείλουμε το Σύμβολο της Πίστεως που γράφτηκε στην Α' Οικουμενική Σύνοδο, σημείωσε ο πατήρ Μπορίς, ηγούμενος της μονής.

«Το έτος 344, τέλος Ιανουαρίου, αρχές Φεβρουαρίου, μετά τη συμμετοχή του στη Σύνοδο της Σέρδικα, ο άγιος διανυκτέρευσε στο δρόμο, μετά επέστρεψε στο ίδιο μέρος και έμεινε τέσσερα χρόνια», λέει ο π. Μπόρις. «Τα στοιχεία για αυτό ανακάλυψε ο Γερμανός ιστορικός καθ. Μάνφρεντ Κλάους, δάσκαλος αρχαίας ιστορίας. Το 2016 ο καθηγητής δημοσίευσε τη μελέτη του και περιέγραψε ότι από το 344 έως το 348 ο Άγιος Αθανάσιος βρισκόταν μεταξύ Νις και Αδριανούπολης, δηλ. στο έδαφος της σημερινής Βουλγαρίας και εδώ έγραψε το περίφημο έργο του «Περί του Αγίου Πνεύματος». Ο Βρετανός ιστορικός Σερ Τζούλιαν Χέξλι περιγράφει τη συμβολή του Αγίου Αθανασίου στην ανάπτυξη του ευρωπαϊκού χριστιανικού πολιτισμού, με την έρευνά του να χρονολογείται πριν από περισσότερα από 40 χρόνια. Αυτές οι μαρτυρίες των δύο Ευρωπαίων μελετητών επιβεβαιώνουν τον ρόλο του Αγίου στην ιστορία της Ευρώπης».

Από τη ζωή του Αγ. Αθανασίου μαθαίνουμε ότι την εποχή εκείνη ο ντόπιος πληθυσμός αποτελούνταν από Πρωτοβουλγάρους, Γότθους κ.λπ., και η λέπρα ήταν ανεξέλεγκτη στα εδάφη μας. Ακριβώς με τη θεραπεία της λέπρας συνδέονται τα θαύματα που έκανε ο Άγιος Αθανάσιος.

«Σε μια πηγή ο Άγιος Αθανάσιος ευλόγησε το νερό και έγινε ιερό πηγάδι –μαθαίνουμε από τον πατέρα Μπόρις. - Και με θαυματουργό τρόπο, ο καθένας που πλύθηκε, είτε ειδωλολάτρης είτε χριστιανός, θεραπεύτηκε ξαφνικά από τη λέπρα. Τότε ο Άγιος Αθανάσιος διέταξε να χτιστεί ένα μοναστήρι κοντά στο ιερό πηγάδι - μια μικρή εκκλησία με μικρά κτίρια γύρω της. Το ρωμαϊκό φρούριο που βρισκόταν σε αυτό το μέρος εγκαταλείφθηκε και όλα έγιναν ιδιοκτησία του μοναστηριού. Στο πέρασμα των αιώνων το μοναστήρι καταστράφηκε πολλές φορές. Η κατασκευή από πέτρες και λάσπη ακόμη και σήμερα προκαλεί θαυμασμό στους σπουδαίους χτίστες που την έφτιαξαν να αντέξει τόσα χρόνια.»

Ένα από τα πιο πρόσφατα θαύματα της μονής είναι η επίδοση της εικόνας του αγίου από τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας Πέτρος Ζ΄ (1997-2004). Το 2003 ο ίδιος φέρνει στο χωριό Ζλάτνα Λιβάντα πιστό αντίγραφο της εικόνας του αγίου από την Αλεξάνδρεια:

«Το 2003, εντελώς τυχαία στην Αλεξανδρινή Βιβλιοθήκη του Πατριαρχείου, κατά τη διάρκεια απογραφής, βρέθηκαν παλιά γραπτά μνημεία σε περγαμηνή και δέρμα. Δεν ήταν κρυμμένα, αλλά πίσω από τα βιβλία, και σε ένα από αυτά βρέθηκε μια περιγραφή αυτού του επικού ταξιδιού του Αγίου Αθανασίου - πώς έφυγε από την Αλεξάνδρεια. Αναφέρεται επίσης ότι ίδρυσε ένα μοναστήρι κοντά στην πόλη Μπερόε τον 4ο αιώνα. Μετά την εύρεση αυτού του εγγράφου στην Αλεξάνδρεια, προς τιμή του Αγίου Αθανασίου του Μεγάλου, ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας και 115^ος διάδοχός του – ο Πέτρος Ζ' έρχεται στο μοναστήρι το 2003 και φέρνει αντίγραφο της εικόνας του αγίου από την Αλεξάνδρεια. Τώρα στέκεται πάνω από την καρέκλα του βασιλιά στην εκκλησία εδώ. Τώρα βρισκόμαστε στη διαδικασία απόκτησης τμήματος των Ιερών Λειψάνων του Αγίου Αθανασίου, ώστε πριν τον εορτασμό των 1700 χρονών από την ίδρυση της μονής εδώ, το 2044, ένα μέρος των λειψάνων να είναι μαζί μας. Άρα, η Βουλγαρία είναι μια ευλογημένη χώρα, ο λαός μας είναι ευλογημένος από τον Θεό και έτσι θα είναι μέχρι το τέλος της ανθρώπινης ιστορίας. Έχουμε το σπάνιο προνόμιο να είμαστε Βούλγαροι και πρέπει να είμαστε χαρούμενοι και ευγνώμονες για όσα έχουμε.»

Ακούστε και 2 ωραία παραδοσιακά τραγούδια γι' αυτήν την γιορτή.

• Σήμερα η Ημέρα του Αγίου Αθανασίου του Μεγάλου

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα