Μόνο το 11% των Βουλγάρων κατάφερε να αποταμιεύσει από το εισόδημά του το 2022, σύμφωνα με μελέτη του ερευνητικού κέντρου Trend. Το 39% ζούσε κανονικά, αλλά χωρίς να αποταμιεύει, το 19% ξόδεψε από τις αποταμιεύσεις του και το 27% κατέφυγε σε δάνεια και πιστώσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, η επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης οφείλεται σε τρεις βασικούς λόγους - την αυξημένη τιμή των προϊόντων διατροφής, την αύξηση του κόστους της ενέργειας και τον πληθωρισμό.

Μια ακόμα τάση που αποκάλυψε η έρευνα, είναι ότι το πρώτο τρίμηνο του 2022, ο αριθμός των τραπεζικών καταθέσεων μειώθηκε κατά περισσότερες από 360 χιλιάδες και οι πολίτες συνέχισαν να κλείνουν μαζικά τους μικρότερους λογαριασμούς τους. Στη βάση της τάσης αυτής βρίσκεται η φτωχοποίηση του πληθυσμού από το 2020, ως αποτέλεσμα της υγειονομικής και οικονομικής κρίσης, σχολίασε η Trend. Έρευνα της συνδικαλιστικής οργάνωσης KNSB, δείχνει ότι τα 2/3 όλων των τραπεζικών λογαριασμών έχουν μικρά ποσά έως 2.500 BGN. Στην πραγματικότητα, πότε μπορεί ένας εργαζόμενος να αποταμιεύσει;

«Ο πληθωρισμός μειώνει το διαθέσιμο εισόδημα πολλών ανθρώπων, ειδικά εκείνων που βρίσκονται στο χαμηλότερο άκρο της εισοδηματικής δομής, κι αυτό δεν τους επιτρέπει να αποταμιεύουν, λέει ο ο Αντριάν Νικόλοφ, από το Ινστιτούτο οικονομίας της αγοράς, εξηγώντας την τρέχουσα κατάσταση. «Ταυτόχρονα, αυξάνεται το μερίδιο των γρήγορων, αλλά και των μη εξυπηρετούμενων, δανείων. Αυτό σημαίνει ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι αδυνατούν να καλύψουν τα καθημερινά και εβδομαδιαία έξοδά τους με τον μισθό τους».

Ο Βλαντιμίρ Γκεοργκίεφ, διευθυντής υποκαταστήματος τραπέζης στην πόλη Βίντιν, μια περιφερειακή πόλη στην οικονομικά υστερούσα βορειοδυτική περιοχή της Βουλγαρίας, παρουσιάζει μια πιο καθησυχαστική εικόνα.

«Από ό,τι βλέπω η τάση δεν είναι ούτε θετική ούτε αρνητική. Μερικοί διέθεσαν κάποια κεφάλαια από τις αποταμιεύσεις τους για να αγοράσουν ακίνητα. Δεν παρατηρούνται μαζικές αναλήψεις ή δαπάνες, επομένως δεν υπάρχει αλλαγή στις καταθέσεις».

Ο τραπεζικός προσθέτει ότι οι πελάτες προτιμούν να κρατούν τις αποταμιεύσεις τους σε ευρώ λόγω της αναμενόμενης υιοθέτησής του από τη Βουλγαρία.

Επειδή όμως η είσοδός μας στην Ευρωζώνη δεν έχει ξεφύγει από τις θεωρίες συνωμοσίας, ο Αντριάν Νικόλοφ προειδοποιεί ότι η είσοδος στη ζώνη του ευρώ «μπορεί να προκαλέσει αύξηση της κατανάλωσης, καθώς υπάρχει μια θεωρία, που δεν υποστηρίζεται ιδιαίτερα από πραγματικά γεγονότα, ότι η ένταξή μας θα οδηγήσει σε υψηλό πληθωρισμό και σε ταχεία άνοδο των τιμών». Αυτό, πιθανότατα, θα ωθήσει πολλούς να απαλλαγούν από τις αποταμιεύσεις τους, φοβούμενοι ότι θα υποτιμηθούν πολύ γρήγορα, παρά τη προσδοκία ότι με την υιοθέτηση του ευρώ, οι τιμές θα παραμείνουν όπως ήταν σε BGN.

Έχοντας πλέον μπει στο 2023, πολίτες, επιχειρηματίες και πολιτικοί, αναρωτιούνται σχετικά με το αν θα είναι πιο σταθερή και πιο πλούσια χρονιά.

Ο Αντριάν Νικόλοφ υποστηρίζει ότι όσο περισσότερο διαφοροποιεί η Ευρώπη τις πηγές προμήθειας φυσικού αερίου και πετρελαίου, τόσο περισσότερο θα αυξάνει την ασφάλειά της. «Αυτό είναι, επί του παρόντος το πιο σημαντικό ζήτημα που απασχολεί τους εμπορικούς μας εταίρους - η διαφοροποίηση, η διακοπή των σχέσεων με τη Ρωσία και η εξασφάλιση ενεργειακής ασφάλειας. Στη Βουλγαρία, μια επιπλέον πηγή οικονομικής αβεβαιότητας είναι η πολιτική αστάθεια και οι ασαφείς βασικές δημοσιονομικές παράμετροι. Διαφορετικά, γενικά, η κατάσταση φαίνεται μάλλον αισιόδοξη, αλλά πρέπει να έχουμε κατά νου αυτές τις πιθανές παγίδες», υποστηρίζει ο οικονομολόγος.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και της Εθνικής Τράπεζας της Βουλγαρίας, το 2023 θα χαρακτηριστεί από χαμηλότερο πληθωρισμό, αλλά και από μείωση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος. Άραγε πρόκειται για μια ανάσα καθαρού αέρα ή για ένα νέο σφίξιμο των ζωνών μας;

«Θα χαρακτήριζα το 2023 ως έτος σταθεροποίησης, αλλά όχι υπερανάπτυξης – απαντά ο οικονομολόγος Ρούμεν Γκαλαμπίνοφ. – Περιμένω μια μάλλον μέτρια αύξηση του ΑΕΠ, αλλά ελπίζω πως ο πληθωρισμός θα καταλαγιάσει και οι τιμές θα αυξηθούν ελαφρά. Καλό είναι φέτος ο καθένας μας να σκεφτεί την αύξηση του εισοδήματός του, τις δυνατότητες για επιπλέον εισόδημα, καθώς οι διαδικασίες θα συνεχιστούν. Αν δεν οξυνθεί η πανδημία και αν σταματήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία, τα περισσότερα πράγματα θα βρουν μια καλή ισορροπία».

Επιμέλεια: Ντιάνα Τσανκόβα (από συν. του Π. Κότσεφ και τις Γ. Πετρόβα της ΒΕΡ – Βίντιν)

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης;

Φωτογραφίες: bgnes