«Πρόκειται για μια από τις παλαιώτερες λέσχες Τσέχων και Σλοβάκων στον κόσμο, λέει ο πρόεδρος του Συλλόγου, μηχανικός Εμίλ Τοντορόβ. Οι πρώτοι Τσέχοι και Σλοβάκοι στην Βουλγαρία ήρθαν μετά την Απελευθέρωση ως στελέχη με μόρφωση σε επικυρωμένα πανεπιστήμια της Ευρώπης. Εκείνη την εποχή υπήρχε κίνημα για την ένωση και την ευημερία των Σλάβων. Οι πρώτοι μέτοικοι ήταν επιχειρηματίες, μηχανικοί και αγρότες οι οποίοι δημιούργησαν μια κοινότητα περίπου 100 ατόμων για να διατηρούν την ταυτότητά τους μέσω πολιτιστικών ανταλλαγών και παραδόσεων. Οι πρώτες τους συγκεντρώσεις γίνονταν στο ζυθοποιείο των αδερφών Πρόσεκ. Τσέχοι και Σλοβάκοι σύχναζαν επίσης στο κλαμπ «Σλαβιάνσκα μπεσέντα».

Στην Σόφια άρχισαν να φτάνουν τσέχικες και σλοβάκικες εφημερίδες και βιβλία. Το 1892 δημιουργήθηκε η οργάνωση «Τσέχος» της οποίας τα πρώτα μέλη ήταν μόλις 10 αλλά έκαναν δωρεές χάρη στις οποίες το 1925 η οργάνωση κατάφερε να αγοράσει κτήριο στο οποίο άρχισε να λειτουργεί ο επονομαζόμενος «Λαϊκός Οίκος».

Το κτήριο βρίσκεται στην καρδιά της Σόφιας, κοντά στο Πανεπιστήμιο και διαφυλάττει την αίγλη της νεοκλασσικής αρχιτεκτονικής την οποία έφεραν οι πρώτοι ηγεμόνες της απελευθερωμένης, από τους Οθωμανούς, Βουλγαρίας.Σχεδιάστηκε από αυστριακό αρχιτέκτονα και σήμερα έχει την αρχική του μορφή με εξαίρεση τον τρίτο όροφο που καταστράφηκε από τους βομβαρδισμούς κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Στον πρώτο όροφο υπάρχει εστιατόριο στο οποίο επί δεκταετίες οι κάτοικοι και οι επισκέπτες της Σόφιας απολαμβάνουν πιάτα από την παραδοσιακή τσέχικη και σλοβάκικη κουζίνα και εξαιρετικές μπίρες. Στον δεύτερο ακόμα και σήμερα έχει κινηματογραφική αίθουσα. Στο κτήριο αναπτύσσουν ερασιτεχνική δραστηριότητα θεατρικός θίασος και μουσικο-χορευτικό ανσάμπλ.

Από το 1943 στο κτήριο λειτουργεί το τρίτο κουκλοθέατρο στον κόσμο (μετά από τα κουκλοθέατρα του Σικάγο και του Βελιγραδίου). Από το 1948 εκεί υπάρχει και τσεχοσλοβάκικο σχολείο. Στον πρώτο όροφο έχει μεγάλη αίθουσα για χορούς και δεξιώσεις.

• Ο πολεοδόμος Άντονιν Κόλαρ

• Αδελφοί Σκορπίλ - οι θεμελιωτές της βουλγαρικής αρχαιολογίας

Το κράτος της Τσεχοσλοβακίας δημιουργήθηκε το 1919 και υπήρχε μέχρι το 1993 όταν διαχωρίστηκε ειρηνικά σε δυο χώρες – την Τσεχία και την Σλοβακία. Το κλαμπ όμως παραμένει κοινό για τους δυο λαούς. Σήμερα ο Σύλλογος «Τσέχος» έχει μετονομαστεί και φέρει το όνομα του Τόμας Γκάρικ Μάσαρικ (1850-1937), ιστορικού, φιλόσοφου και μέλους της Βρετανικής Ακαδημίας, από το Χοντόνιν της Μοραβίας, που έγινε ο πρώτος Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Τσεχοσλοβακίας. Ο Σύλλογος «Τ. Γκ. Μάσαρικ» έχει 209 μέλη τα οποία είναι απόγονοι των πρώτων μετοίκων και συνεχίζουν να αποτελούν παράγοντα της βουλγάρικης κοινωνίας.

• Οι Τσέχοι μέτοικοι στην Βουλγαρία μεταφέρουν το ευρωπαϊκό πνεύμα μετά την Απελευθέρωση

• Ψηφιακό αρχείο θα κρατά ζωντανή την ιστορία της βιομηχανικής μας κληρονομιάς

Φωτογραφίες:  Τσεχοσλοβάκική Λέσχη, Γκεργκάνα Μάντσεβα

Επιμέλεια και μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα