Φέτος η Υπηρεσία για τους Βούλγαρους του Εξωτερικού γιορτάζει τα 30 της χρόνια. Τρεις δεκαετίες οι ειδήμονες της Υπηρεσίας μελετούν και συντονίζουν γεγονότα και διαδικασίες που αφορούν τους Βουλγάρους εκτός συνόρων. Η βουλγάρικη διασπορά αλλάζει συνέχεια και μαζί αλλάζουν οι στόχοι της Υπηρεσίας. Αυτό που μένει το ίδιο είναι η βασική τους ασχολία – να εκδίδουν Πιστοποιητικά Βουλγάρικης Καταγωγής.

«Το 2021 εγκρίθηκαν τροποποιήσεις στον Νόμο για την Βουλγάρικη Ιθαγένεια και μέρος αυτών των τροποποιήσεων είναι η δημιουργία Συμβουλίου Διαπίστωσης Βουλγάρικης Καταγωγής, λέει σε συνέντευξή της για το Ράδιο Βουλγαρία η διευθύντρια της Υπηρεσίας για τους ΒτΕ, Ράινα Μαντζούκοβα. Το Συμβούλιο αυτό θα κρίνει βάση συγκεκριμένων κριτηρίων αν μπορεί να αναγνωριστεί η βουλγάρικη καταγωγή ατόμων που δεν έχουν αντίστοιχο έγγραφο από το βουλγάρικο ή άλλο κράτος. Όλα είναι έτοιμα για να αρχίσει να λειτουργεί ένας τέτοιος θεσμός στον οποίο θα εργάζονται βούλγαροι επιστήμονες». 

Η Υπηρεσία για τους ΒτΕ δημιουργήθηκε με σκοπό να διαμορφώνει και να συντονίζει την κρατική πολιτική για όλα τα θέματα που αφορούν τους συμπατριώτες μας εκτός συνόρων. Ο απολογισμός για τα 30 χρόνια που το κάνει δεν είναι εύκολος. Κρίμα είναι που όλον αυτόν τον καιρό δεν διατυπώθηκε ενιαία πολιτική για τις βουλγάρικες κοινότητες στο εξωτερικό.

«Υπάρχουν πολλές πολιτικές, σε διάφορους τομείς, λέει η κυρία Μαντζούκοβα. Το 1993 άρχισε να ισχύει η Απόφαση 103 βάση της οποίας κάθε χρόνο στην Βουλγαρία φτάνουν για να σπουδάσουν μεγάλος αριθμός φοιτητών από τις ιστορικές βουλγάρικες κοινότητες όπως είναι οι Βούλγαροι της Βεσαραβίας και άλλες μειονότητες. Βάση της ίδια απόφασης στέλνονται δάσκαλοι και εγχειρίδια σε σχολεία στα οποία διδάσκεται βουλγάρικη γλώσσα στο εξωτερικό. Από το 2009 έχουμε και νομικές πράξεις που ρυθμίζουν την υποστήριξη για τα βουλγάρικα σχολεία στο εξωτερικό. Σε όλα αυτά η Υπηρεσία παίζει σημαντικό ρόλο».

Την δεκαετία του ’90 στο εξωτερικό υπήρχαν μόνο 3 κρατικά βουλγάρικα σχολεία – στην Πράγα, την Μπρατισλάβα και την Βουδαπέστη. Τα υπόλοιπα βουλγάρικα σχολεία στο εξωτερικό δεν ήταν αναγνωρισμένα από το υπουργείο Παιδείας.Χάρη στην Υπηρεσία δημιουργήθηκε Ένωση των Βουλγάρικων Σχολείων Εκτός Συνόρων.

«Η Υπηρεσία άρχισε να αναπτύσσει σχέσεις με τα βουλγάρικα σχολεία στο εξωτερικό και το 2005 συγκεντρώσαμε εκπροσώπους 26 τέτοιων σχολείων από 18 χώρες. Έτσι το 2006 ιδρύσαμε την Ένωση των Βουλγάρικων Σχολείων στις ΗΠΑ και το 2007 την Ένωση των Βουλγάρικων Σχολείων Εκτός Συνόρων οι οποίες ως μη κυβερνητικές οργανώσεις μπορούν να συζητούν τα προβλήματά τους με το υπουργείο Παιδείας. Το 2009 εγκρίθηκε το Πρόγραμμα «Μητρική γλώσσα και πολιτισμός εκτός συνόρων» και στην συνέχεια με την Απόφαση 90 ρυθμίστηκε η χρηματοδότηση των βουλγάρικων σχολείων στο εξωτερικό. Αυτός είναι ο ρόλος της Υπηρεσίας και αυτά τα γεγονότα δεν πρέπει να ξεχνιούνται γιατί πρόκειται για ένα καλό μονοπάτι το οποίο μπορούν να ακολουθήσουν κι άλλες βουλγάρικες οργανώσεις ανά τον κόσμο. Η Υπηρεσία είναι μεσάζων, πάντα ανοιχτός να συμβάλλει οι βουλγάρικες οργανώσεις να έρθουν σε επαφή με τους αρμόδιους θεσμούς».

• Οι θεσμοί πρέπει να δώσουν προσοχή στα προβλήματα των ΒτΕ
  

Όσοι εργάζονται για την Υπηρεσία αφοσιώνονται με τον νου και την καρδιά τους στους στόχους της. Η Ράινα Μαντζούκοβα ανέλαβε την διοίκηση του θεσμού πριν 12 χρόνια. Τώρα μοιράζεται ότι είναι δύσκολο να βρει κατάλληλους ανθρώπους που να αρχίσουν να δουλεύουν και να μείνουν στο πόστο τους έτσι ώστε η δραστηριότητά τους να είναι αποτελεσματική. Παραμένει όμως αισιόδοξη.

«Για τώρα καταφέρνω να τους εμπνέω με το να τους δείχνω τι κάνει η Υπηρεσία, λέει η κυρία Μαντζούκοβα. Οι νέοι που έρχονται να δουλέψουν ανακαλύπτουν τις κοινότητες και τα θέματα που απασχολούν τους ΒτΕ. Οι άνθρωποι αυτοί είναι Βούλγαροι όσο κι εμείς που ζούμε εντός συνόρων. Το σημαντικό είναι να δημιουργήσουμε παράδοση στον θεσμό γι’ αυτό φέρνουμε σε επαφή τους ιδρυτές με τα νέα στελέχη. Ελπίζουμε σύντομα να έχουμε και θέση στον νέο Νόμο για τους ΒτΕ που προτείνει η Αντιπρόεδρος της Δημοκρατίας». 

• Η ΑτΔ συναντήθηκε με την βουλγάρικη κοινότητα στην Κροατία
  

Κείμενο: Ιωάν Κόλεβ

Επιμέλεια και Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα