Για κάποιους ανθρώπους, η κρίση ισούται με δυνατότητες. Ισχύει άραγε το ίδιο για τους Βούλγαρους σήμερα, αφού οι εκλογές σκιαγράφησαν τη συνέχιση της πολιτικής αστάθειας, οι τιμές δεν σταματούν την ανοδική τους πορεία και τα εισοδήματα φαίνεται να «παγώνουν» στα όρια της επιβίωσης;

Στο πλαίσιο αυτό, προκαλούν εντύπωση τα λόγια του Ντομπρομίρ Γιάνεφ, χρηματοοικονομικού συμβούλου με πολυετή πείρα στο δανεισμό, σύμφωνα με τον ίδιο, «δεν έχουμε φτάσει ακόμη στην κατάσταση στην οποία μπορούμε να χρησιμοποιούμε τη λέξη «κρίση» και τα όσα κυκλοφορούν στα ΜΜΕ μάλλον στοχεύουν να προκαλέσουν φόβο».

«Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έρχεται κρίση - το αντίθετο μάλιστα. Απλώς δεν έρχεται ξαφνικά - πρόσθεσε ο οικονομολόγος στη συνέντευξή του στο σταθμό της ΒΕΡ στο Μπουργκάς. Στη Βουλγαρία, οι επιπτώσεις των παγκόσμιων γεγονότων εμφανίζονται συνήθως με καθυστέρηση μεταξύ 6 και 12 μηνών. Αυτό έγινε το 2008, αυτό γίνεται και τώρα. Ενώ άλλες χώρες μπορούν να ισχυριστούν ότι βρίσκονται σε κρίση επειδή πρέπει να λάβουν αρκετά σοβαρά μέτρα, εμείς είμαστε ακόμα στον δρόμο για να φτάσουμε στην κατάσταση αυτή. Τα καταστήματά μας είναι γεμάτα, ο κόσμος δεν έχει σταματήσει να καταναλώνει και η χώρα καταφέρνει να παράγει σχεδόν ό,τι χρειάζεται - ηλεκτρική ενέργεια, προϊόντα διατροφής, σιτηρά».

Η κρίση θα φανεί περισσότερο στα εισοδήματα και όχι στην έλλειψη αγαθών και ενέργειας, όπως συνέβαινε πριν, τονίζει ο οικονομολόγος. Και αυτό είναι ήδη αισθητό - μπορούμε να αγοράζουμε όλο και λιγότερα πράγματα με τα χρήματα που παίρνουμε για τη δουλειά μας.

«Μπορούμε να πούμε ότι για τους ανθρώπους που ζουν με 250 έως 500 ευρώ το μήνα, η Βουλγαρία βρίσκεται ήδη σε κρίση, καθώς πρέπει ήδη να περιορίσουν βασικά πράγματα. Ωστόσο, όσοι κερδίζουν πάνω από 1500 ευρώ δεν βρίσκονται σε κρίση, αρχίζουν να περιορίζουν κάποιες πολυτελείς αγορές, να μην ταξιδεύουν τόσο συχνά κ.λπ.. Ιστορικά, συνδέουμε την κρίση με κάποια έλλειψη - από είδη διατροφής, ρεύμα, νερό... Κατά τη γνώμη μου, θα αντιμετωπίσουμε εισοδηματική κρίση. Δεν πιστεύω ότι θα υπάρξει έλλειψη αγαθών στα ράφια. Και δεν υπάρχει λόγος η χώρα μας να έχει περιορισμούς ηλεκτρικής ενέργειας ή άλλες παρόμοιες δυσκολίες, αλλά κρίση στα εισοδήματα θα υπάρξει κρίση. Το καλό είναι ότι αυτό συζητιέται εδώ και πολύ καιρό και οι άνθρωποι έχουν χρόνο να λάβουν μέτρα για να αμβλύνουν το χτύπημα, το οποίο αν και σε διαφορετικό χρόνο για τον καθένα, είναι βέβαιο ότι θα έρθει».

Υπάρχει τρόπος να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες; Οι μοχλοί στα χέρια των ανθρώπων είναι περιορισμένοι και δεν μπορούν όλοι να τους χρησιμοποιήσουν, υποστηρίζει κατηγορηματικά ο Ντομπρομίρ Γιάνεφ.

«Όλες οι κρίσεις των τελευταίων 10-15 ετών μεταφέρθηκαν στη Βουλγαρία. Δεν προκλήθηκαν από εσωτερικούς, αλλά από εξωτερικούς παράγοντες. Η σημερινή κρίση προέρχεται από τον πόλεμο που προκάλεσε η Ρωσία. Αντίστοιχα, οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν από την ΕΕ και από τη Βουλγαρία, με την ιδιότητα του μέλους της. Έχουμε μοχλούς με τους οποίους θα μπορούσαμε να μειώσουμε αυτόν τον αντίκτυπο και να τον περιορίσουμε. Αλλά αυτοί οι μοχλοί βρίσκονται στα χέρια του κράτους αυτών που το κυβερνούν», εξηγεί ο Ντομπρομίρ Γιάνεφ.

Δυστυχώς, η Βουλγαρία δεν εκμεταλλεύεται την επιβράδυνση της επίδρασης των εξωτερικών παραγόντων στη ζωή των Βούλγαρων πολιτών. Ένας από τους λόγους, είναι ότι στα δύσκολα χρόνια για την οικονομία και τα οικονομικά βρισκόμασταν πάντα σε πολιτική κρίση και αλλαγή πολιτικών υποκειμένων. Όλα αυτά επηρεάζουν το τίμημα που πληρώνει ο μέσος Βούλγαρος πολίτης.

Συνέντευξη: Μαριάν Ιβανόφ, ΒΕΡ - Μπουργκάς

Επιμέλεια: Ελένα Καρκαλάνοβα

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης

Φωτογραφίες: pixabay