Η Ημέρα της Σοφίας, την οποία γιορτάζουμε κάθε χρόνο στις 17 Σεπτεμβρίου, είναι συνήθως μια καλή ευκαιρία να κάνουμε βόλτα στα μυστικά του πλούσιου παρελθόντος της πόλης από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Εκτός από το όνομά της που παίρνει από τη Βασιλική «Αγία Σοφία», η πρωτεύουσά μας έχει ένα άλλο σύμβολο του οποίου η ιστορία είναι επίσης ενδιαφέρουσα – το έμβλημά της.

Αν και το ισχύον τότε σύνταγμα του Τάρνοβο απαγόρευε τη δημιουργία εμβλημάτων και οικοσήμων, εκτός από τα υπάρχοντα, το Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης αποφάσισε να δημιουργήσει ένα έμβλημα. Ο λόγος για αυτό είναι η συμμετοχή της βουλγαρικής πρωτεύουσας στην Παγκόσμια Έκθεση του Παρισιού, που έγινε το 1900. Το σχήμα εγκρίθηκε προσωπικά από τον Πρίγκιπα Φερδινάνδο Α’, αλλά ο σύντομος χρόνος για το σχεδιασμό και την κατασκευή του δημιούργησε μια σοβαρή αναταραχή στις υποθέσεις της πόλης και ο τότε δήμαρχος Χρίστο Ποπόφ και οι ειδικοί που είχε καλέσει, μεταξύ των οποίων και ο ζωγράφος Χαραλάμπι Τάτσεφ, αντιμετώπισαν μια σοβαρή πρόκληση:

«Αφού συγκέντρωσε αρκετές πληροφορίες για όλα όσα ήταν απαραίτητα για τη σύνθεση ενός εμβλήματος, ο Τάτσεφ άρχισε τη δουλειά» λέει η Ερίνα Κράστεβα, εμπειρογνώμονας δημοσίων σχέσεων στο Περιφερειακό Ιστορικό Μουσείο της Σόφιας, σε συνέντευξή της στο Ράδιο Βουλγαρία. «Δημιουργούσε το έμβλημα σε μορφή ασπίδας χωρισμένης σε τέσσερα. Μέσα, σύμφωνα με τις συλλεγόμενες πληροφορίες για την ιστορία της πόλης από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα, τοποθετεί συγκεκριμένα σύμβολα που σχετίζονται με τη Σόφια. Στο επάνω αριστερό πεδίο βρίσκεται η θεά της πόλης Ούλπια Σέρντικα. Η εικόνα της είναι παρμένη από ένα αρχαίο νόμισμα που κόπηκε την εποχή του αυτοκράτορα Σεπτίμιου Σευήρου. Στο πάνω δεξιό πεδίο τοποθετείται η βασιλική «Αγία Σοφία», που δίνει στην πόλη μας το σημερινό της όνομα. Στο κάτω αριστερό πεδίο βρίσκεται το βουνό Βίτοσα. Το κάτω δεξιό πεδίο είναι για το ναό του Απόλλωνα Μεδίκου με ένα άγαλμα της θεότητας. Είναι μια από τις θεότητες που φέρνουν υγεία και είναι μεταξύ αυτών που τιμούνται στη Σέρντικα. Στο κέντρο της ασπίδας, ο Τάτσεφ προσθέτει μια μικρότερη ασπίδα στην οποία τοποθετεί μια εικόνα ενός λιονταριού. Είναι πολύ σημαντικό καθώς είναι παρμένο από ένα μετάλλιο που βρέθηκε στην παλιά βουλγαρική πρωτεύουσα Βέλικο Τάρνοβο. Η τοποθέτηση αυτής της ασπίδας στην ασπίδα συμβολίζει τη συνέχεια μεταξύ των δύο πρωτευουσών της Βουλγαρίας - της παλιάς πρωτεύουσας Βέλικο Τάρνοβο και της νέας - της Σόφιας.

Στο πρωτότυπο του εμβλήματος, ο καλλιτέχνης πρόσθεσε μια ακόμη λεπτομέρεια - το στέμμα, το οποίο μπορούν να έχουν μόνο τα εμβλήματα των πόλεων. Δύο από τις μεταγενέστερες προσθήκες και αναθεωρήσεις είναι επίσης έργο του δημιουργού Χαραλάμπι Τατσέφ:

«Το 1911 προστέθηκε το σύνθημα κάτω από το έμβλημα, το οποίο στη σημερινή του μορφή το γνωρίζουμε ως «Μεγαλώνει, αλλά δεν γερνάει» συνεχίζει η Ερίνα Κράστεβα. «Η αρχική ιδέα ήταν να είναι «Μεγαλώνει, δεν γερνάει». Πρόσθεσαν «αλλά» για να γίνουν τα γράμματα πάνω από 13. Το 1928 προστέθηκε μια κορδέλα, στην οποία έγραφε το σύνθημα, καθώς και τα κλαδιά δάφνης, που υπάρχουν στο έμβλημα μέχρι σήμερα. Στη δεκαετία του 1940, ο Βούλγαρος καλλιτέχνης Μπορίς Αγγελούσεφ πρότεινε μια απλούστερη στυλιζαρισμένη εκδοχή, αλλά η κύρια αλλαγή στο σύμβολο της πόλης συνέβη το 1974, όταν προστέθηκε μια πεντάλφα και μια σοβαρή σχηματοποίηση καθενός από τα αντικείμενα στην ασπίδα. Κρατάμε ένα γύψο από αυτή τη παραλλαγή στο μουσείο. Το 1991 αποκαταστάθηκε το έμβλημα του 1928».

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα

Φωτογραφίες: sofia.bg, impressio.dir.bg, αρχείο