Η ξηρασία, που πλήτει ολόκληρη την Ευρώπη, ανησυχεί όλο και περισσότερο τους Βούλγαρους που ζουν κατά μήκος των οχθών του Δούναβη. Η χαμηλή στάθμη του ποταμού προκαλεί τεράστιες απώλειες στη ποταμοπλοοία. Εκατοντάδες ποταμόπλοια περιμένουν στο τμήμα Βουλγαρίας - Ρουμανίας και οι προβλέψεις δεν είναι καθόλου αισιόδοξες. Η στάθμη του ποταμού είναι χαμηλή στη μέση και πάνω όχθη του, επειδή δεν βρέχει και οι παραπόταμοι δεν μπορούν να γεμίσουν τη μεγάλη ευρωπαϊκή πλωτή οδό.

«Η στάθμη του νερού είναι ασυνήθιστα χαμηλή. Εργάζομαι στη ποτάμια διοίκηση για περισσότερα από 10 χρόνια και μπορώ να πω ότι τα τελευταία χρόνια δεν υπήρξε τόσο παρατεταμένο χαμηλό επίπεδο», επεσήμανε ο πλοίαρχος Τόνι Τοντορόφ, Διευθυντής της Διεύθυνσης Εποπτείας Ποταμού - Λομ της Ναυτιλιακής Διοίκησης. Η επιρροή της χαμηλής στάθμης του Δούναβη είναι πολύπλευρη και επηρεάζει διάφορους κλάδους, αλλά πάνω από όλα τη ναυτιλία και την άρδευση.

«Οι συνθήκες για την ποταμοπλοοία δεν είναι ευνοϊκές, επισημαίνει ο πλοίαρχος Τόνι Τοντορόφ. Στο τμήμα για το οποίο είμαι υπεύθυνος, υπάρχουν τέσσερις θέσεις που είναι προβληματικές ως προς το βάθος τους. Επί του παρόντος, κοντά στο νησί Μπόγκνταν Σέτσεν και το νησί Ντομπρίνα υπάρχουν τα δύο πιο ρηχά μέρη, τα οποία έχουν βάθος 1,60 μ. και 1,80 μ. αντίστοιχα», εξήγησε σε συνέντευξή του στο σταθμό της ΒΕΡ στην πόλη Βίντιν και πρόσθεσε ότι δεν υπάρχουν πληροφορίες για προσάραξη πλοίων στην περιοχή του Λομ.

Οι κάτοικοι του Βίντιν που ζουν κοντά στις όχθες του Δούναβη, είναι επίσης ανήσυχοι και μοιράζονται τις αναμνήσεις τους από παρόμοιες περιόδους ξηρασίας.

"Ξέρω ότι πριν από μερικά χρόνια η ναυτιλία σχεδόν σταμάτησε στην περιοχή μας. Τώρα δεν ξέρω - ελπίζω να βρέξει και να γεμίσει λίγο", απάντησε ένας πολίτης σε έρευνα συναδέλφων της ΒΕΡ από το Βίντιν.

«Όχι, δεν θυμάμαι το επίπεδο να ήταν τόσο χαμηλό άλλη φορά, λέει ανήσυχη μια γυναίκα από το Βίντιν. - Υπήρχαν χρόνια που τα πλοία δεν ταξίδευαν επειδή το επίπεδο ήταν χαμηλό. Φέτος δεν είχε ούτε χιόνια, ούτε βροχές και γι' αυτό είναι τόσο χαμηλή η στάθμη του ποταμού».

«Είναι πραγματικά ανησυχητικό για την άρδευση και για τον πυρηνικό σταθμό στο Κοζλοντούι, η έλλειψη νερού βλάπτει τα πάντα. Η ξηρασία είναι παντού».

Η κατάσταση που δημιουργεί η χαμηλή στάθμη του Δούναβη έχει αντίκτυπο στο οικοσύστημα συνολικά. Ο Βαλεντίν είναι συνταξιούχος από το Βίντιν και κάθε μέρα είναι δίπλα στο ποτάμι με το καλάμι του:

"Βγαίνω το πρωί, συνήθως γύρω στις 7:00, στις 9:00 το ψάρι σταματάει να τσιμπάει και ξανατσιμπάει το βράδυ. Τώρα χάλασαν την όχθη εδώ. Κάποτε υπήρχαν ένα πολλά ψάρια, αλλά από τότε που έχτισαν αυτή την όχθη με πέτρες... Και μια άλλη φορά ήταν χαμηλό επίπεδο, αλλά τώρα μένει για πολλή καιρό και το ψάρι τρέχει στα βαθιά, γιατί κάνει ζέστη», είπε ο ψαράς από το Βίντιν.

Εκτός από τις ανθρώπινες δραστηριότητες, η ξηρασία επηρεάζει άμεσα τα ζώα και τα φυτά κατά μήκος του ποταμού. Η επίδραση της ξηρασίας στους υγροτόπους και στα υδρόβια πτηνά που φωλιάζουν σε αυτούς , είναι εξαιρετικά επιζήμια. Οι λόγοι για αυτήν την κατάσταση είναι περίπλοκοι, εξήγησε σε συνέντευξή του στη ΒΕΡ ο Στογιάν Μίχοφ, επικεφαλής του προγράμματος Waters του Παγκόσμιου Ταμείου Άγριας Ζωής - WWF.

«Σχετίζεται ως επί το πλείστον με τη μεγάλη ξηρασία και τις υψηλές θερμοκρασίες, από την αρχή του έτους, στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, από όπου πηγάζει ο ποταμός Δούναβης. Δυστυχώς, οι συνέπειες είναι εξαιρετικά σοβαρές για όλα τα ζώα και τα φυτά που συνδέονται άμεσα με το νερό του ποταμού Δούναβη και τη στάθμη του. Ειδικά όμως με τους υγροτόπους και τα υδρόβια πτηνά που φωλιάζουν σε αυτούς. Την άνοιξη η στάθμη του ποταμού ήταν τόσο χαμηλή που δεν κατάφερε να πλημμυρίσει τους υγροτόπους και τα πουλιά δεν μπόρεσαν να φωλιάσουν. Αυτό είναι σοβαρό πρόβλημα, καθώς τα περισσότερα είδη απειλούνται με εξαφάνιση, ακριβώς λόγω της αποξήρανσης των τόπων που φωλιάζουν.

Είναι επίσης αδύνατο να ποτιστούν πολλές αγροτικές εκτάσεις από τον Δούναβη, ειδικά σε μέρη χωρίς αντλιοστάσια. Τα πηγάδια κοντά στο ποτάμι είναι σχεδόν εντελώς στεγνά, καθώς συνδέονται άμεσα με τη στάθμη του ποταμού Δούναβη. Άλλες χώρες αναφέρουν επίσης τον κίνδυνο που δημιουργείται για τους πυρηνικούς σταθμούς, οι οποίοι ψύχονται από τα νερά του ποταμού, επομένως η χαμηλή στάθμη και οι υψηλές θερμοκρασίες του νερού αποτελούν πολύ μεγάλο πρόβλημα. Τα προβλήματα είναι πολύπλευρα, αλλά σχετίζονται και με την παγκόσμια κλιματική αλλαγή. Οι προβλέψεις δεν είναι πολύ καλές, καθώς η περιοχή μας εμπίπτει στις περιοχές με έναν από τους υψηλότερους προβλεπόμενους βαθμούς ξηρασίας τα επόμενα 20 έως 30 χρόνια».

Φωτογραφίες: Βικτόρια Τοπάλσκα, pixabay, Facebook/riversupervisionlom, WWF

Επιμέλεια: Ελάνα Καρκαλάνοβα (από συνεντεύξεις του Πλάμεν Κότσεφ ΒΕΡ – Βίντιν)

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης