Η ζωή και η μοίρα των βουλγάρων μεταναστών στην Ταυρική, που είναι 40 χιλιάδες άτομα περίπου, που εγκαταστάθηκαν στο έδαφος της σημερινής Ουκρανίας και της Κριμαίας, είναι σπάνια αντικείμενο μελετών, πολεμικών και συζητήσεων. Η έλλειψη επαρκούς δημοσιότητας πάνω στο θέμα οδηγεί στη λάθος πεποίθηση ότι οι Βούλγαροι της Βεσσαραβίας και οι Βούλγαροι της Ταυρικής είναι η ίδια βουλγαρική διασπορά. Οι Βούλγαροι της Ταυρικής είναι πολύ λιγότεροι από τους συμπατριώτες μας στη Βεσσαραβία. Η μελέτη τους άρχισε ήδη κατά τους Ρωσοτουρικούς Πολέμους από το 1769 μέχρι το 1878, συνεχίζεται και μετά την 9^η Σεπτεμβρίου 1944.

Στο έργο του «Το τίμημα του βουλγαρικού πνεύματος στην Ταυρική» ο διδάκτωρ Βλαντιμίρ Καλογιάνοφ δίνει απάντηση σε μια σειρά ερωτήσεων, που αφορούν τη δημογραφική, την οικονομική και την κοινωνική εξέλιξη αυτής της πιο μικρής βουλγαρικής κοινότητας. Αντικείμενο των μελετών του είναι συγκεκριμένη 30χρονη περίοδος στις αρχές του 20ού αιώνα:

«Μελετώ την περίοδο από το 1917 μέχρι το 1945, γιατί από το 1917 η Ρωσική Αυτοκρατορία άρχισε τις προσπάθειές της να μας αφομοιώσει – εξηγεί σε συνέντευξη για το Ράδιο Βουλγαρία ο Καλογιάνοφ. – Με το βιβλίο αυτό προσπαθώ να δείξει πώς να μην κάνουμε λάθη. Ο σκοπός μου είναι να φτάσει στα σχολεία. Αυτή η ιστορία πρέπει να χρησιμεύσει σαν μάθημα για το πώς επιβιώνουν οι Βούλγαροι και το βουλγαρικό πνεύμα στο εξωτερικό. Λόγω του βιβλίου, έστω και να μη λυπάμαι ότι το έγραψα, δεν μπορώ πια να ταξιδεύω στην Ουκρανία, γιατί διακινδυνεύω να συλληφθώ από τους Ρώσους στον δρόμο προς τη γενέτειρά μου Μελιτόπολη.»

Ο πρόεδρος της Κρατικής Υπηρεσίας Αρχείων υφηγητής Μιχαήλ Γκρούεφ ανέφερε κάποιες από τις αναμφισβήτητες αρετές του έργου αυτού, που γεμίζει με περιεχόμενο μια σημαντική περίοδο του πεδίου της ιστορίας.

«Η μελέτη του Βλαντιμίρ Καλογιάνοφ ανάγεται σε ένα αόρατο και πολύπλοκο είδος. Ενώνει ιστορία, δημογραφία, εθνογραφία, αλλά και προσωπικές μοίρες διάφορων ανθρώπων. Προσπάθησα να το συγκρίνω με άλλες μελέτες και συγγραφείς, που ασχολούνταν με τα θέματα αυτά, και πρέπει να ομολογήσω ότι το βιβλίο του κυρίου Καλογιάνοφ έχει διάφορες συμβολές, που σχετίζονται με την πιο πρώιμη χρονολόγηση των βουλγάρων μεταναστών προς τη Βλαχία και τη Ρωσία, που συνέβη στα τέλη του Ρωσοτουρκικού Πολέμου /1769-1774/. Η συμβολή της μελέτης του Βλαντιμίρ Καλογιάνοφ είναι ότι ρίχνει νέο φως και στην ιστορία της λιμοκτονίας. Σύμφωνα με στοιχεία του, πρόκειται για απώλεια 7 έως 10 εκατομμυρίων άτομα του πληθυσμού της Ουκρανίας, που έχασαν τη ζωή τους ως αποτέλεσμα δύο από τα τρία κύματά της – κατά την περίοδο 1921-23 και 1932-33.»

Εδώ και 30 χρόνια περίπου στη Βουλγαρία υπάρχει Σύλλογος για Επαφές με τους Βουλγάρους της Βεσσαραβίας και της Ταυρικής «Πατριώτης», ο σκοπός του οποίου είναι να καταστήσει αυτή την κοινότητα πιο ορατή στη χώρα μας.

«Στην πορεία των χρονών ο σύλλογός μας έχει εργαστεί και εξακολουθεί να εργάζεται για τη δημιουργία και τη διατήρηση πολιτιστικών σχέσεων με τους Βουλγάρους στη Βεσσαραβία και την Ταυρική – εξηγεί ο συμπρόεδρος του «Πατριώτης» Γκαλίν Γκεοργκίεφ. – Η δραστηριότητά μας περιορίζεται σε μερικές βασικές κατευθύνσεις. Στην πρώτη θέση είναι η Ημέρα των Βουλγάρων της Βεσσαραβίας, που γιορτάζουμε στις 29 Οκτωβρίου.»

Ανάμεσα στις επιτυχίες του συλλόγου ο Γκαλίν Γκεοργκίεφ τόνισε τη λύση ενός σοβαρού προβλήματος που σχετίζεται με το Διάταγμα 103 του Υπουργικού Συμβουλίου, που επιτρέπει πολίτες από την Ουκρανία, τη Μολδαβία και άλλες χώρες να σπουδάζουν σε βουλγαρικά ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα.

«Σχετικά με το διάταγμα αυτό υπήρχαν αρκετά προβλήματα πριν από ένα έτος. Συνέβη έτσι, ώστε από τους υποψηφίους, που μπορούσαν να επωφεληθούν αυτής της δυνατότητας, αποκλείστηκαν όσοι έχουν ήδη βουλγαρική ιθαγένεια. Ο σύλλογός μας διεξήγαγε μια σειρά συναντήσεων στην Επιτροπή για τους Βουλγάρους του Εξωτερικού, καθώς και με την Αντιπρόεδρο της Δημοκρατίας Ηλιάνα Γιότοβα. Τα αιτήματά μας στέφθηκαν με επιτυχία και το πρόβλημα επιλύθηκε.»

Φωτογραφίες: bgnes, αρχείο, πρ. αρχείο

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα