Σε συνθήκες οξείας ενεργειακής, κοινωνικής και οικονομικής κρίσης, η Βουλγαρία έθεσε εκ νέου το ζήτημα της εφαρμογής του πακέτου Fit for 55 και της Πράσινης Μετάβασης στην οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Σύμφωνα με τους υποστηρικτές της πράσινης ιδέας, η μετάβαση στον περιορισμό των εκπομπών άνθρακα ανοίγει ευκαιρίες για εκσυγχρονισμό και νέες λύσεις, όχι μόνο του ενεργειακού τομέα, αλλά και της βουλγαρικής οικονομίας στο σύνολό της. Ωστόσο, πόσο προετοιμασμένη είναι η χώρα μας για αυτή τη μετάβαση, δεδομένου ότι στην Ευρώπη είναι από τις πιο εξαρτώμενες από ορυκτά καύσιμα. Αυτά ακριβώς τα καύσιμα, στην παρούσα κρίση, διασφαλίζουν την ενεργειακή ανεξαρτησία της, διότι το 50% του ενεργειακού μείγματος προέρχεται από σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύση άνθρακα.

Ποια είναι τα μέτρα που προβλέπει η Βουλγαρία για να καταστήσει τη μετάβαση στην Πράσινη Ενέργεια πιο αποτελεσματική και δίκαιη για τα πιο ευάλωτα τμήματα της κοινωνίας; Ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης για την Κλιματική Πολιτική και Υπουργός Περιβάλλοντος και Υδάτων Μπορισλάφ Σάντοφ, απαντά σε συνέντευξή του στο Ράδιο Βουλγαρία.

«Το θέμα αφορά σχεδόν όλους τους τομείς της οικονομίας. Από τους φακέλους που ετοιμάστηκαν για τις αλλαγές στην ευρωπαϊκή νομοθεσία, στις οποίες συμμετέχουμε σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, μέχρι την πραγματοποίηση μιας δίκαιης μετάβασης στον τομέα της ενέργειας και τη χρήση των κονδυλίων από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης ύψους 2,5 δισ. ευρώ. Αυτά τα χρήματα θα βοηθήσουν στη μεταμόρφωση των περιοχών εξόρυξης άνθρακα και στη βελτίωση του περιβάλλοντος σε περιβαλλοντικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο. Θα αλλάξει επίσης ο τρόπος διαχείρισης των απορριμμάτων και το σύστημα εναπόθεσης τους. Αυτό, θα έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της ποσότητας των απορριμμάτων στις χωματερές, οι οποίες συχνά πυρπολούνται και δημιουργούν πρόσθετες επιβλαβείς εκπομπές αερίων.

Όταν πρέπει να επιλέξουν την πηγή της ενέργειας που θα χρησιμοποιήσουν, ένα πολύ μικρό ποσοστό Βουλγάρων ενδιαφέρεται για το πόσο καθαρή είναι, ειδικά όταν πρόκειται για φυσική επιβίωση. Αυτός είναι ο λόγος που ορισμένες μειονοτικές ομάδες θερμαίνονται τους κρύους μήνες με απορρίμματα, παρά τις ισχύουσες αυστηρές απαγορεύσεις. Με τον πόλεμο στην Ουκρανία και την αναστολή των προμηθειών φυσικού αερίου στην Ευρώπη, οι προβλέψεις για τον ερχόμενο χειμώνα δεν φαίνονται αισιόδοξες, ειδικά με φόντο τον υφέρποντα πληθωρισμό.

«Χρησιμοποιούμε πολύ λίγο φυσικό αέριο για την παραγωγή ενέργειας», εξηγεί ο υπουργός Περιβάλλοντος και Υδάτων Μπορισλάφ Σάντοφ. Χρησιμοποιούμε φυσικό αέριο για θέρμανση στη Σόφια και σε ορισμένα άλλα μέρη το χειμώνα, αλλά μέχρι τότε ελπίζω να βρούμε μια λύση στο πρόβλημα που δημιούργησε η διακοπή της παροχής του. Στην πραγματικότητα, η σημερινή κατάσταση μας δείχνει ξεκάθαρα ότι πρέπει να επιταχύνουμε την ενεργειακή μετάβαση και να απαλλαγούμε πιο γρήγορα από τα ορυκτά καύσιμα. Εκτός από τα περιβαλλοντικά προβλήματα, τα ορυκτά καύσιμα θέτουν επίσης κινδύνους για την ενεργειακή ασφάλεια των χωρών που εξαρτώνται απ’ αυτά. Γι' αυτό είναι σημαντικό να δοθεί προσοχή στις ΑΠΕ, οι οποίες, ως πηγές, είναι δωρεάν. Οι πηγές αυτές είναι ο ήλιος, το νερό, οι γεωθερμικές πηγές, τα φωτοβολταϊκά.

Ήδη από τη δεκαετία του 1980, το γερμανικό Ινστιτούτο Fraunhofer ανέπτυξε μέθοδο για την παραγωγή ηλιακής ενέργειας και την καλλιέργεια καλλιεργειών στην ίδια περιοχή. Όταν τα πάνελ ανυψωθούν αρκετά και σε επαρκή απόσταση από το έδαφος και μεταξύ τους, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται, τουλάχιστον, το 68% του φωτισμού της καλλιεργούμενης έκτασης, τότε επιτυγχάνεται η βέλτιστη ανάπτυξη των καλλιεργειών. Αυτός ο συνδυασμός φωτοβολταϊκών τεχνολογιών με καλλιεργήσιμη γη ή βοσκότοπους, δημιουργεί τη δυνατότητα να ξεπεραστεί η επικρατούσα αντίσταση στην ανάπτυξη φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων.

«Αυτή τη στιγμή, ένας από τους κορυφαίους τομείς είναι τα φωτοβολταϊκά σε αγροτικές εκτάσεις», είπε ο υπουργός. Αν είναι τοποθετημένα σε ύψους, περίπου, ενός μέτρου πάνω από το έδαφος, παρέχουν καλύτερες συνθήκες για βοσκή. Υπάρχουν πολλές γεωργικές εκτάσεις όπου τα εδάφη έχουν υποβαθμιστεί λόγω της εντατικής μονοκαλλιέργειας με πολλά φυτοφάρμακα. Έχει αποδειχτεί ότι αν τοποθετηθούν φωτοβολταϊκά σε τέτοια σημεία, αποκαθίσταται η υγρασία και η γονιμότητα, γιατί αφήνουν τη γη να ξεκουραστεί. Υπάρχουν πολλές επιθέσεις κατά των ΑΠΕ, κυρίως από το λόμπι των ορυκτών καυσίμων, που θέλει να διατηρήσει τα κέρδη του».

Το ζήτημα είναι εάν και σε ποιο βαθμό οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα ανταποκριθούν στην αυξανόμενη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας. Δεν είναι μυστικό ότι τα επόμενα χρόνια, με την αυξανόμενη χρήση των ηλεκτρικών οχημάτων, θα χρειαστούν τεράστιες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας. Είναι επίσης αλήθεια ότι η πράσινη ενέργεια δεν έχει εναλλακτική, αλλά χωρίς συμπληρωματικές μονάδες παραγωγής οι οποίες οι οποίες να συμπληρώνουν και να εξισορροπούν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η Βουλγαρία δεν θα μπορέσει να επιτύχει την ενεργειακή της ανεξαρτησία.

Φωτογραφίες: bgnes, facebook/BobbySandov

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης