Οι κούκεροι (σ.μ. μπαμπόγεροι), είναι ντυμένοι με αληθινά δέρματα ζώων, που ζυγίζουν περίπου 30-40 κιλά, στολισμένοι από την κορφή ως τα νύχια με κέρατα και κάθε λογής πολύχρωμα μενταγιόν, κουδουνάκια και άλλα στολίδια. Άλλοτε κρύβονται πίσω από μάσκες αρπακτικών, άλλοτε δείχνουν τα πρόσωπά που τα έχει αργάσει ο άνεμος και ο δυνατός ήλιος. Όλοι τους έχουν φωτογραφηθεί στο φυσικό τους περιβάλλον στη φύση, πάνω στα βουνά. Αυτοί είναι οι άνθρωποι που διατηρούν τις παραδόσεις των εθίμων της μεταμφίεσης, οι ήρωες του Ίβο Ντάντσεφ. «Τα τελευταία τρία χρόνια έχω απόλυτη εμμονή με το θέμα των μασκών και των κούκερων»,  λέει ο φωτογράφος, ο οποίος συνεχίζει να ταξιδεύει στη Βουλγαρία αναζητώντας πολύχρωμους χαρακτήρες για το έργο του «Φύλακες».

«Έχω επηρεαστεί έντονα από τα παραμύθια, τους θρύλους και τους μύθους. Είναι τα αγαπημένα μου βιβλία από την παιδική μου ηλικία. Γι' αυτό προσπαθώ να αναδημιουργήσω ένα παραμυθένιο συναίσθημα, λες και αυτοί οι χαρακτήρες είναι μέρος ενός παραμυθιού και οι φωτογραφίες μου βγαίνουν από έναν μυστικιστικό κόσμο. Κούκεροι και Σουρβακάρηδες, κρυμμένοι πίσω από μάσκες και κοστούμια, περνούν το κατώφλι μας και γίνονται ενδιάμεσοι μεταξύ του κόσμου μας και του μυστικιστικού κόσμου των πνευμάτων, διασφαλίζοντας την ευημερία των ανθρώπων», λέει ο Ίβο Ντάντσεφ.

Τον Ιανουάριο του 2021 φωτογραφίες των περίεργων μαμάδων του εμφανίστηκαν στις σελίδες του National Geographic στο άρθρο «Between Two Worlds», αφιερωμένο στις τελετές μεταμφιέσεων στη Βουλγαρία. Τώρα ο Ίβο εστιάζει στη σύνδεση των κούκερι με την κτηνοτροφία, σύνδεση η οποία είναι πολύ μεγάλη και δυνατή!

Μέχρι σήμερα, πολλοί από τους συμμετέχοντες σε αυτά τα τελετουργικά παιχνίδια ασχολούνται με την κτηνοτροφία και φτιάχνουν τις φορεσιές τους από το δέρμα των ζώων τους. Το μήκος των μαλλιών από ένα ενήλικα τράγο, μπορεί να φτάσει το 1 μέτρο και η τιμή του κοστουμιού πρώτης κατηγορίας - έως 20.000 BGN (10.000 ευρώ), μας λέει ο Ίβο Ντάντσεφ. Ενώ αναζητά χαρακτήρες για το έργο του, ο Ίβο γνωρίζει τον Ράντι και την Ιβάνα. Ο πατέρας και η μικρή του κόρη συνεχίζουν την παράδοση των τσαούς, όπως ονομάζουν τους κούκερους στην περιοχή Ραζλόγκ. Η Ιβάνα ήταν 4 χρονών όταν ο πατέρας της την πρωτόντυσε με δερμάτινη στολή και έγινε τσάους. Έκτοτε, η κοπέλα δεν έχει χάσει ούτε μία συμμετοχή σε αγώνες μασκαρεμένων. Ονειρεύεται μια μέρα να γίνει ο πρώτος τσαούς. Μια παγωμένη χειμωνιάτικη μέρα, ο Ίβο Ντάντσεφ, επισκέπτεται το κρυμμένο ανάμεσα στις χιονισμένες κορυφογραμμές της Ρίλα και του Πιρίν, αγρόκτημά τους. «Η ιδέα της φωτογράφισης ήταν να απεικονίσει τη σύνδεση μεταξύ των γενεών και τη μετάδοση των εθίμων, τον τρόπο με τον οποίο φτάνουν σε εμάς από αμνημονεύτων ετών.» εξηγεί ο Ίβο.

«Η σχέση του Ράντι με την κόρης του Ιβάνα είναι πολύ δυνατή, η αγάπη τους είναι πολύ όμορφη! Ο τόπος και οι αυτοί οι ίδιοι, εκπέμπουν την ενέργεια που έχουν μόνο οι φύλακες των παραδόσεων. Δεν είναι όμως οι μόνοι! Υπάρχουν πολλοί γονείς και παιδιά που συνεχίζουν να διατηρούν αυτή την παράδοση σε όλη τη Βουλγαρία και αυτό ακριβώς είναι το εκπληκτικό! Υπάρχει ένας άλλος ενδιαφέρον χαρακτήρας σε αυτή την ιστορία, αυτός είναι ο Πρίτσλιο – ο τράγος τους και το τυπικό ζώο που χρησιμοποιείται για την κατασκευή στολών των κούκερων. Ο Πρίτσλιο ήταν σε τέλεια φόρμα για να γίνει μέρος της φορεσιάς. Στο μεταξύ όμως, το ζώο είχε καταφέρει να κάνει φιλίες με την Ιβάνα κι αυτή είχε απαγορεύσει στον πατέρα της να το χρησιμοποιήσει για αυτόν τον σκοπό. Ο Πρίτσλιο λοιπόν αποδείχθηκε τυχερός και, μάλιστα, πήρε μέρος στη φωτογράφισή μας», λέει ο Ίβο.

Η φωτογραφική σεζόν του Ίβο Ντάντσεφ συμπίπτει με τα φεστιβάλ των κούκερων στη Βουλγαρία, τα οποία αρχίζουν την 1η Ιανουαρίου και τελειώνουν στα μέσα Μαρτίου. Ήταν κατά τη διάρκεια αυτών των θορυβωδών και πολύχρωμων πομπών όταν ο φωτογράφος ανακάλυψε χαρακτήρες για το έργο του «Φύλακες». Την πρώτη μέρα του νέου 2022, θα βρίσκεται στο Ραζλόγκ στο καρναβάλι Στάρτσεβατα για να φωτογραφίσει τους τσαούσηδες. Κάποιες από τις φωτογραφίες θα συμπεριληφθούν στο άλμπουμ που ετοιμάζει, με το οποίο θέλει να προωθήσει τις βουλγαρικές τελετές μεταμφιεσμένων σε ολόκληρο τον κόσμο.

Φωτογραφίες: Ίβο Ντάντσεφ

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης