Η «πράσινη συμφωνία» της ΕΕ, στην οποία συμμετέχει και η Βουλγαρία, προβλέπει την, έως το 2030, κατάργηση της χρήσης άνθρακα στον ενεργειακό τομέα. Στόχος της συμφωνίας είναι να μειωθούν κατά 55% οι εκπομπές άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Στην Βουλγαρία, εδώ και αρκετό καιρό, οι πολιτικοί αποφεύγουν αυτό το σημαντικό ζήτημα, το οποίο συνδέεται στενά με την εθνική ασφάλεια, αλλά πρόσφατα η Επίτροπος της ΕΕ Μαρία Γκάμπριελ υπενθύμισε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή περιμένει ότι οι διαπραγματεύσεις για την οριστική ημερομηνία λήξης για το κλείσιμο των θερμοηλεκτρικών σταθμών θα οριστικοποιηθούν. Καλό θα είναι αυτό να γίνει με το Πλάνο ανοικοδόμησης και ανάπτυξης, ακόμα περισσότερο, γιατί εκτός από τα κονδύλια που θα λάβει η Βουλγαρία στο πλαίσιο του πλάνου, θα λάβει επίσης 2,02 δισ. ευρώ από Ταμείο για την δίκαιη μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία.

«Από την άποψη των ειδικών του ενεργειακού τομέα, αυτό είναι ένα ασυνήθιστα μικρό ποσοτό, λιγότερο από το 1% της λειτουργικής ικανότητας της εγκατάστασης», δήλωσε ο γραμματέας της συνδικαλιστικής οργάνωσης Podkrepa Αλεξάντερ Ζαγκόροφ.

«Τα επικίνδυνα χαμηλά επίπεδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας θα απειλήσουν τόσο την οικονομία μας όσο και την τεχνολογία του θερμοηλεκτρικού σταθμού. Επίσης, αυτό θα είναι ένα εξαιρετικά σοβαρό οικονομικό πλήγμα».

Λίγες μέρες πριν τη διάλυση της υπηρεσιακής κυβέρνησης (13 Σεπτεμβρίου), ο υπουργός Οικονομίας Κίριλ Πετκόφ και οικονομικών Ασέν Βασίλεφ, πήγαν στους ανθρακωρύχους και τους εργαζόμενους του θερμοηλεκτρικού σταθμού στην πόλη Στάρα Ζαγκόρα, όπου, στους συγκεκριμένους τομείς, εργάζονται σχεδόν 20.000 άτομα. Οι δυο υπουργοί υπέγραψαν στην απαίτηση υπεράσπισης των ορυχείων και των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής που λειτουργούν με άνθρακα, την οποία ξεκίνησαν οι συνδικαλιστικές οργανώσεις CITUB και Podkrepa. Ο Ασέν Βασίλεφ τάχθηκε κατά της κατασκευής ενός εργοστασίου που θα λειτουργεί με την χρήση φυσικού αερίου στον θερμοηλεκτρικό σταθμό MaritsaEast 2, σχέδιο που συμπεριέλαβε η υπηρεσιακή κυβέρνηση στο Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης.

Σύμφωνα με τον Ασέν Βασίλεφ, κανένα σχέδιο δεν μπορεί να γίνεται χωρίς σχόλια και συζητήσεις με όσους εργάζονται εκεί. «Πρόκειται για ένα εξαιρετικά σύνθετο ζήτημα με πολλές διαστάσεις. Το κύριο πρόβλημα, που επηρεάζει την εθνική ασφάλεια, είναι τι θα κάνουμε με το ενεργειακό σύστημα της χώρας. Όπως και με την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, την οποία όλοι θα πρέπει να πληρώσουμε», δήλωσε σε συνέντευξή του στο Ράδιο Βουλγαρία ο πρόεδρος της CITUB Πλάμεν Ντιμιτρόφ.

«Εδώ και μια διετία, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις ζητούν, έντονα, να αποσαφηνιστεί από την κυβέρνηση, το μέλλον του τομέα της εξόρυξης άνθρακα στη Βουλγαρία. Δεν έχει σημασία ποιοι κυβερνούν. Ταυτόχρονα, όμως, υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις και απαιτούμε να χρησιμοποιηθούν οι τεράστιοι αυτοί πόροι. Η Βουλγαρία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τα εργαλεία του Πλάνου ανάκαμψης και ανάπτυξης και του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, καθώς και τους πόρους στο πλαίσιο των επιχειρησιακών προγραμμάτων, της νέας περιόδου προγραμματισμού κ. ά.. Δεκάδες δισεκατομμύρια μπορούν να διοχετευθούν για να εγγυηθούν, στον ανώτατο βαθμό την λειτουργία των εταιρειών άνθρακα και των θερμικών σταθμών, μέχρι να βρούμε τις καλύτερες μορφές αντικατάστασης. Το ζήτημα αυτό είναι βασικό. Αν μιλάμε για το φυσικό αέριο, η τιμή του αυξάνεται κατά 200% σε ετήσια βάση. Αν υποθέσουμε ότι υπάρχει περίπτωση να αντικαταστήσει τον άνθρακα, τότε ποια θα είναι, άραγε, η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος και αν υπάρχει δυνατότητα να αντέξουν οι βιομηχανικοί τομείς, που τώρα διαμαρτύρονται, τις νέες τιμές ενέργειας. Τι ανταγωνιστικότητα θα υπάρχει σε ολόκληρη την οικονομία; Αυτή είναι η ουσιαστική ερώτηση, στην οποία, μέχρι στιγμής, δεν έχουμε απάντηση».

Φωτογραφίες: bgnes, αρχείο

Επιμέλεια: Γκεργκάνα Μάντσεβα

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης