Πολλοί Βούλγαροι δεν ξέρουν πώς να διαχειριστούν τα οικονομικά τους και προτιμούν να «παγώνουν» τις αποταμιεύσεις τους σε μακροπρόθεσμες καταθέσεις για τις «δύσκολες μέρες», με δυσμενή επιτόκια και, συχνά, με απώλειες.

Οι αναλυτές αποδίδουν την άγνοια αυτή στην «σοσιαλιστική κληρονομιά», όταν δεν υπήρχε η οικονομία της αγοράς και οι άνθρωποι απλώς διατηρούσαν τις αποταμιεύσεις τους στην τράπεζα ή στο σπίτι τους. Υπάρχει όμως και ένας ακόμα λόγος. Η υπερβολική προσοχή και η δυσπιστία προς τις κεφαλαιαγορές και το τραπεζικό σύστημα στη χώρα μας, είναι συνέπεια των δραματικών χρεοκοπιών των χρηματοπιστωτικών πυραμίδων στην περίοδο των αρχών της δημοκρατικής μεταπολίτευσης. Σύμφωνα με ανεπίσημα στοιχεία, τουλάχιστον 5 δισεκατομμύρια ευρώ χάθηκαν μετά από οικονομικές απάτες από την αρχή της μεταπολίτευσης, αφήνοντας περισσότερους από 200.000 Βούλγαρους χωρίς χρήματα. Οι απατεώνες είναι ακόμα και σήμερα ελεύθεροι και ανενόχλητοι από τη δικαιοσύνη. Τρεις δεκαετίες αργότερα, οι άνθρωποι παραμένουν σκεπτικοί.

Σύμφωνα με τον οικονομικό σύμβουλο Εμίλ Ιβανόφ, στην ημερήσια διάταξη είναι η αβεβαιότητα που δημιουργεί η πανδημία Covid-19 και η επικείμενη ένταξη της Βουλγαρίας στην ευρωζώνη, που σχετίζονται με την «εκτύπωση χρήματος», η οποία θα αυξήσει τον πληθωρισμό. Οι άνθρωποι φοβούνται για τις αποταμιεύσεις τους και δεν ξέρουν τι να κάνουν.

Το πρόβλημα είναι ότι τα τελευταία χρόνια τα επιτόκια των καταθέσεων στις τράπεζες είναι σχεδόν μηδενικά και ορισμένες έχουν σταματήσει ακόμη και να παρέχουν την επιλογή κατάθεσης, γεγονός περιορίζει τους πελάτες τους. Ταυτόχρονα, ο πληθωρισμός αυξάνεται. Σύμφωνα με τον Ιβανόφ, οι νέοι είναι πιο προσαρμόσιμοι στις παρούσες συνθήκες. «Αναγνωρίζουν πιο εύκολα τις αγορές, επενδύουν σε μεγάλα ιδρύματα, σε μετοχές, σε άλλα χρηματοπιστωτικά μέσα, όπως τα ομόλογα, και αυτό τους επιτρέπει να έχουν μεγαλύτερη ευελιξία για τα χρήματά τους», υποστηρίζει ο οικονομικός σύμβουλος.

«Το χειρότερο πράγμα που μπορεί να κάνει ένας Βούλγαρος αυτή τη στιγμή, είναι να προσκολληθεί στις αποταμιεύσεις του, να τις βάλει στην τράπεζα και να τις έχει εκεί με τόκο 3-5% και μάλιστα σε συνθήκες πληθωρισμού. Αυτό σίγουρα θα βλάψει σοβαρά την οικονομική του κατάσταση. Φανταστείτε να εξοικονομήσετε 10.000 BGN. Σε 1 χρόνο θα γίνουν 9.500 BGN και ταυτόχρονα οι τιμές των αγαθών θα έχουν αυξηθεί κατά 5%. Στην παρούσα κατάσταση, προτείνουμε την οικονομική δραστηριότητα - είτε σε επενδύσεις είτε με αύξηση του οικονομικού αλφαβητισμού, με τη δυνατότητα να κερδίζουν περισσότερα οι άνθρωποι. Η αναμονή και τα παράπονα, σίγουρα, δεν συγκαταλέγονται στις πραγματικές επιλογές».

Με την επικείμενη ένταξη της Βουλγαρίας στην ζώνη του ευρώ, αναμένεται ακόμη μεγαλύτερος πληθωρισμός και άλμα των τιμών. «Τα πρώτα 2-3 χρόνια, σε χώρες όπως η Σλοβακία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Εσθονία, που έχουν περάσει αυτή τη διαδικασία, ο πληθωρισμός ξεπέρασε το 10%. Σε περίπτωση λανθασμένου προγραμματισμού των προσωπικών οικονομικών, μια τέτοια τάση θα μπορούσε να απορροφήσει ένα σημαντικό μέρος των αποταμιεύσεων των Βουλγάρων.

«Είμαι πολύ σίγουρος ότι μέσα στα επόμενα 10-15 χρόνια η ευρωζώνη θα είναι εξαιρετικά γόνιμη, καθώς θα ανοίξει οικονομικούς δρόμους για τη Βουλγαρία, θα φέρει επενδυτές και δυνατότητες για περισσότερες επιχειρήσεις. Τελικά, αυτό θα οδηγήσει σε υψηλότερα εισοδήματα. Αλλά βραχυπρόθεσμα, εάν δεν ληφθούν μέτρα, αυτή η διαδικασία θα μπορούσε να οδηγήσει στην εξαθλίωση του λιγότερο ενεργού μέρους του βουλγαρικού πληθυσμού. Αυτό που συμβουλεύω τους ανθρώπους, είναι ότι σ’ αυτή την κατάσταση δεν χρειάζεται να περιμένει κάποιος να αρρωστήσει για να ψάξει για γιατρό. Το ίδιο ισχύει και για τα οικονομικά. Δεν χρειάζεται να αντιμετωπίζετε οικονομικές δυσκολίες για να αναζητήσετε οικονομικό σύμβουλο», καταλήγει ο Εμίλ Ιβανόφ.

Φωτογραφία: αρχείο, πρ. αρχείο

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα