Οι ζεστές θερινές βραδιές είναι ο πιο κατάλληλος χρόνος του έτους για διοργάνωση παραδοσιακών συναντήσεων του γένους κάτω από τον ουρανό. Οι συναντήσεις αυτές προκαλούν συγκίνηση, γιατί συνήθως σ’ αυτές έρχονται πολλοί συγγενείς ή φίλοι, που έχουν εγκαταλείψει πριν από χρόνια το μικρό χωριό ή πόλη, αλλά πάντα με αγάπη και νοσταλγία γυρίζουν εκεί. Γύρω από αυτές τις συναντήσεις του γένους στο παρελθόν σε πολλά μέρη γεννήθηκαν χωριάτικες γιορτές και πανηγύρια. Συχνά συμπίπτουν με τις ημερομηνίες σημαντικών εκκλησιαστικών γιορτών, που χρησιμεύουν σαν σημείο προσανατολισμού για τους ανθρώπους, που δεν ζουν πια στο χωριό, αλλά προσπαθούν να γυρίζουν εκεί τουλάχιστον για την γιορτή.

Η διατήρηση των παραδόσεων είναι αφορμή κάθε χρόνο την ίδια περίοδο να διοργανώνεται πανηγύρι και στο χωριό Μπιάλα ρεκά /Άσπρο Ποτάμι/ της περιοχής του Πλόβντιβ. Η γιορτή διεξάγεται από ανέκαθεν, αλλά έχει διατηρηθεί μέχρι και σήμερα. Λαμβάνει χώρα στην πλατεία, όπου διαπρέπουν ντόπια παραδοσιακά συγκροτήματα, τραγουδιστές και χορευτές. Οι κάτοικοι του Μπιάλα ρεκά είναι 500-600 άτομα. Το 1989 ιδρύθηκε φωνητικό συγκρότημα στον ντόπιο πολιτιστικό σύλλογο. «Στην αρχή ήμασταν μερικές τραγουδίστριες και μαζευόμασταν στη βιβλιοθήκη. Αργότερα ο αριθμός μας έφτασε 15 άτομα και μετακομίσαμε σε δική μας λέσχη», λέει η Σβετλάνα Βέλτσεβα, πρόεδρος του πολιτιστικού συλλόγου «Χρίστο Σμίρνενσκι-1929».

«Εκεί μέχρι τώρα κάνουμε πρόβες μια ή δύο φορές την εβδομάδα. Στην αρχή δεν είχαμε μουσικό διευθυντή, τραγουδούσαμε α καπέλα. Αρχίσαμε να αναζητούμε και να μαθαίνουμε δίφωνα και τρίφωνα τραγούδια, δηλαδή, το συγκρότημά μας προσανατολίστηκε σε διασκευές δημοτικών τραγουδιών. Ανά τα χρόνια είχαμε συμμετοχές σε όλη τη Βουλγαρία. Έχουμε πολλές γιορτές και στο χωριό μας. Προσκαλούμε πολλούς επισκέπτες. Ήδη από τις γιαγιάδες μας ξέρουμε, από ανέκαθεν, ότι η γιορτή του χωριού μας διεξήγε στο άγιασμα στα περίχωρα του χωριού. Εκεί είναι το Παρεκκλήσι του Αγίου Ηλία, ο οποίος είναι ο προστάτης μας. Τώρα η γιορτή έχει εκσυγχρονιστεί και όλοι μαζευόμαστε το Σάββατο ή την Κυριακή στην πλατεία του χωριού. Κάθε χρόνο προσκαλούμε μερικά συγκροτήματα, προσπαθούμε να δημιουργούμε καλή διάθεση, να κάνουμε το χωριό ελκυστικό και ζωντανό.»

Στο χωριό Μπιάλα ρεκά από πρόσφατα ζει και ο πρόεδρος του ιδρύματος «Φύλακας της παράδοσης» Πένιο Ιβανόφ-Vasko. Νιώθει σαν ντόπιος και συμμετέχει ενεργά στην προετοιμασία διάφορων γεγονότων στο χωριό. Σύμφωνα με τα λόγια του, εδώ η γιορτή δεν είναι μόνο μια μέρα του χρόνου, αλλά έχει εξέλιξη και αυτό επιτρέπει να έρθουν περισσότεροι ερασιτέχνες και μάστορες παραδοσιακών επαγγελμάτων από διάφορες περιοχές της χώρας. Το πώς φτιάχνονται τσαρούχια και καλάθια, πώς κεντιούνται χάντρες στα ρούχα ήταν μέρος των επιδείξεων κατά τις εορταστικές ημέρες. 

«Το σημαντικό για μένα είναι να τηρούμε τις παραδόσεις, να τις αναγεννούμε και να μαθαίνουμε παραδοσιακά επαγγέλματα. Έτσι γεννήθηκε και η ιδέα να προσκαλέσουμε φίλους από τη χώρα να έρθουν και να δείξουμε παραδόσεις, παραδοσιακά επαγγέλματα, έθιμα, χειροποίητα έργα λαϊκής τέχνης. Αυτό είναι ευκαιρία για τους ανθρώπους εδώ να δουν πράγματα, που αλλιώς στην καθημερινότητά τους δεν μπορούν να δουν. Και επειδή το σύνθημα του οργανισμού μας είναι «Ο κάθε Βούλγαρος είναι φύλακας των παραδόσεων», πρέπει να υπενθυμίζουμε πιο συχνά στους ανθρώπους ότι το νόημα είναι να διατηρηθούμε ως άνθρωποι και ως λαός με αρετές.»

Έχει κατευθύνει τις προσπάθειές του στην ίδρυση κέντρου «Φύλακας των παραδόσεων» στο χωριό, όπου άνθρωποι όλων των ηλικιών να μαθαίνουν διάφορα παραδοσιακά επαγγέλματα. «Σημαντικό είναι να δώσουμε τη συμβολή μας, έτσι ώστε τα παραδοσιακά επαγγέλματα, που έχουν φτάσει σε μας, να συνεχιστούν ως ανθρώπινη εμπειρία και γνώση», είναι κατηγορηματικός ο Πένιο Ιβανόφ.

Φωτογραφίες Facebook / ByalaReka, πρ. αρχείο

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα