Αξιοσημείωτη είναι η συμβολή της Ράντκα Κούσλεβα στον παραδοσιακό μας πολιτισμό – εκείνη για πρώτη φορά προβάλλει το τραγούδι της Ροδόπης σε όλες τις άκρες της Βουλγαρίας μέσω του αέρα της Βουλγαρικής Εθνικής Ραδιοφωνίας. Παράλληλα με τα τραγούδια των χωριών Σιρόκα Λάκα και Γκελά, εκείνη ερμήνευσε με την καταπληκτική φωνή της δείγματα των παραδόσεων των βουλγάρων Μωαμεθανών της Ροδόπης.

Γεννήθηκε στις 12 Ιουλίου 1926 (απεβίωσε το 1984) στο Σιρόκα Λάκα σε οικογένεια διάσημων τραγουδιστών και γκαϊντατζήδων. Κληρονόμησε το ταλέντο της μητέρας της Τσόνκα Κούσλεβα και η γιαγιά της Μαρία Σεντιάνκοβα από το χωριό Γκελά είναι η πρώτη δασκάλα της στο τραγούδι της Ροδόπης και αναντικατάστατη πηγή ρεπερτορίου. Από παιδί μάθαινε τραγούδια, με τα οποία συμμετείχε σε σχολικές και χωριάτικες γιορτές και πανηγύρια. Το 1942, μόλις 16 χρονών, μετά από διαγωνισμό, τραγουδούσε στη Ραδιοφωνία των Σκοπίων, όπου δύο φορές την εβδομάδα διέπρεπε με αξέχαστα βουλγαρικά δημοτικά τραγούδια υπό τη συνοδεία παραδοσιακού συγκροτήματος με διευθυντή τον Κάρλο Αλίεφ και της ορχήστρας του Ιβάν Καβαλτζίεφ. Το 1945 μαζί με τον σύζυγό της Ασέν Πόπτσεφ – ερμηνευτή ταμπουρά, κιθάρας και βιολιού, ίδρυσαν συγκρότημα από δημοφιλείς ερμηνευτές της Ροδόπης, με το οποίο έπαιζαν και τραγουδούσαν σε χωριά και γειτονιές στη γενέτειρά της. Το 1948 κέρδισε το 1^ο Εθνικό Φεστιβάλ και το επόμενο χρόνο βραβεύτηκε με χρυσό μετάλλιο στο Παγκόσμιο Νεανικό Φεστιβάλ στη Βουδαπέστη. Περισσότερες από 70 είναι οι ηχογραφήσεις της Ράντκα Κούσλεβα για το Αρχείο της ΒΕΡ. Άφησε ίχνος και ως σολίστ του Παραδοσιακού Συγκροτήματος του Πλόβντιβ υπό τη διεύθυνση του Ασέν Ντιαμαντίεφ.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα