Το νομοσχέδιο περί τροποποιήσεων του Νόμου για το ραδιόφωνο και την τηλεόραση (ΝΡΤ) έχουν γίνει αντικείμενο διαμάχης. «Οι νόμοι που ρυθμίζουν την πραγματικότητα των ΜΜΕ δεν μπορούν και δεν πρέπει να συντάσσονται από πολιτικούς. Αυτός είναι ένας νόμος που μπορεί και πρέπει να γράφεται μόνο από άτομα που εργάζονται στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τα οποία κατανοούν τη σημασία τους και γνωρίζουν τα προβλήματά τους». Με τα λόγια αυτά σχολίασε ο συνταγματικός δικαστής Ατανάς Σέμοφ, σε συνέντευξή του, στην Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία (ΒΕΡ), το σκάνδαλο που ξέσπασε με το νομοσχέδιο για την τροποποίηση του Νόμου για το ραδιόφωνο και την τηλεόραση, ο οποίος ανακοινώθηκε για δημόσια συζήτηση.

Η δημοσίευση του νομοσχεδίου οδήγησε, επίσης, στην παραίτηση του γενικού διευθυντή της ΒΕΡ, Αντόν Μπαλτάκοφ. Την προσωπική του αυτή απόφαση, αιτιολόγησε από την «έλλειψη διοικητικής βούλησης για αλλαγή στη βουλγαρική νομοθεσία, η οποία θα εγγυάται ότι η ΒΕΡ θα είναι ένας θεσμός ανεξάρτητος και εντελώς απαλλαγμένος από πολιτικές παρεμβάσεις».

Σε συνέντευξή της στο πρόγραμμα Horizont της ΒΕΡ, η δημοσιογράφος Ράινα Κωνσταντίνοβα, πρόεδρος του Δημοσίου Συμβουλίου της ΒΕΡ και πρώην διευθύντρια του Τμήματος Ραδιοτηλεόρασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σχολίασε ότι το πρόβλημα είναι, σύμφωνα με τον ισχύοντα ΝΡΤ, το πρόγραμμα και οι δεσμεύσεις του νέου γενικού διευθυντή δεν μπορούν να εκπληρωθούν.

«Εάν σας δοθεί η δυνατότητα να διαχειρίζεστε εκατομμύρια και να επηρεάζετε τον εγκέφαλο και την καρδιά των ανθρώπων, πρέπει να έχετε και τα απαραίτητα εργαλεία, όπως ομοϊδεάτες και γνώσεις. Είναι πολύ σημαντικός ο συγχρονισμός των θητειών των διευθυντών και των διοικητικών συμβουλίων. Κάθε επόμενος διευθυντής μπορεί να αντιμετωπίσει το ίδιο πρόβλημα. Αυτή είναι μια λανθασμένη αντίληψη που πρέπει να διορθωθεί».

«Εδώ και 27 χρόνια, συνεχίζεται μια περίεργη συζήτηση στη Βουλγαρία, σχετικά με την «ιδιοκτησία» των δημόσιων ΜΜΕ. Υπάρχουν ακόμα πολλοί, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών, που πιστεύουν ότι η Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία και η Βουλγαρική Εθνική Τηλεόραση είναι κρατικά ΜΜΕ. Όμως η ΒΕΡ και η ΒΕΤ απευθύνονται σε όλους ... Το ζήτημα των δημόσιων ΜΜΕ είναι εξαιρετικά σημαντικό για τη δημοκρατική υγεία μιας κοινωνίας», τόνισε η Ράινα Κωνσταντίνοβα.

Απαιτούνται τροποποιήσεις στον νόμο για το ραδιόφωνο και την τηλεόραση για την ελαχιστοποίηση της επιρροής και των προσπαθειών παρέμβασης στην ανεξαρτησία των δημόσιων ΜΜΕ, τις οποίες προσπαθεί να ασκήσει η εκάστοτε κυβέρνηση.

«Ένας καλός νόμος για τα ΜΜΕ θα πρέπει να κάνει εντελώς αδύνατες τις δυνατότητες άσκησης πίεσης», δηλώνει ο Ατανάς Σέμοφ.

«Η πολιτική επιρροή στα μέσα μαζικής ενημέρωσης πρέπει να ελαχιστοποιηθεί. Δεν μιλάμε για τα ιδιωτικά ΜΜΕ που είναι επίσημα πολιτικά. Οι μηχανισμοί κυβερνητικής παρέμβασης στο έργο των μέσων μαζικής ενημέρωσης, καταδικάζουν τις δραστηριότητές τους σε σοβαρή εξάρτηση, ανεξάρτητα από την καλή θέληση των δημοσιογράφων».

Ωστόσο, η χρηματοδότησή τους από τον κρατικό προϋπολογισμό εμποδίζει σε κάποιο βαθμό την ανεξαρτησία των δημόσιων ΜΜΕ.

«Η εξουσία δεν μπορεί να εγκαταλείψει κάποιες κακές πρακτικές χωρίς πίεση, αλλά νομίζω ότι αυτό το νομοσχέδιο είναι μια καλή αρχή όσον αφορά τη χρηματοδότηση των ΜΜΕ», σύμφωνα Βελισλάβα Αντόνοβα, πολιτική αναλύτρια των ΜΜΕ. Η Βελισλάβα Αντόνοβα διευκρινίζει ότι τώρα είναι η ώρα να δηλώσουμε την ενεργή μας θέση, το τι είδους δημόσια ΜΜΕ θέλουμε να έχουμε.

Οποιεσδήποτε αλλαγές κι αν γίνουν στο νομοσχέδιο μέχρι την έγκρισή του από την Βουλή, η πικρή επίγευση της έντονης αντιπαράθεσης θα παραμείνει σαν ένα κόκκινο φως στη δημόσια συνείδηση. Η Ένωση Ευρωπαίων Δημοσιογράφων - Βουλγαρία προειδοποίησε επίσης για τα προβλήματα στο περιβάλλον των ΜΜΕ στη Βουλγαρία, δημοσιοποιώντας την θέση της με την οποία αντιτίθεται κατηγορηματικά τις απειλές εναντίον δημοσιογράφων λόγω των ερωτήσεων που θέτουν στην εκτέλεση των καθηκόντων τους. Πριν από λίγο καιρό, η τηλεοπτική δημοσιογράφος Άννα Τσόλοβα βρέθηκε στην δύσκολη θέση αυτού που έπρεπε να υποβάλει «ερωτήσεις που δεν άρεσαν». Ωστόσο, επιμένει ότι «Ο ρόλος των δημοσιογράφων θα εξακολουθήσει να εξαρτάται από έναν μόνο αφεντικό - την αλήθεια και την ανάγκη να διορθώνουν την εξουσία».

Επιμέλεια; Ιωάν Κόλεφ

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης