Ο Μάιος είναι μήνας γιορτής για όλες τις περιοχές όπου καλλιεργείται το ελαιογόνο τριαντάφυλλο. Αυτή η παλιά ζωή των Βουλγάρων αντιμετωπίζει σοβαρές δυσκολίες στις συνθήκες πανδημίας. Αν και οι περιοχές με τριανταφυλλιές στη χώρα μας είναι πολλές, τα άνθη μπορεί να μην μαζευτούν σε μεγάλο βαθμό. Ο λόγος είναι ότι η αγορά της παραγωγής μειώνεται σημαντικά, η προσφερόμενες τιμές είναι χαμηλές και δεν δικαιολογούν ακόμα και τη σκληρή δουλειά των εργατών που συλλέγουν τα τριαντάφυλλα.

Οι κάτοικοι της πόλης Στρελτσά, που πέρσι είχαν δημιουργήσει κέντρο αγοράς τριαντάφυλλων, δεν σκοπεύουν να το ανοίξουν φέτος, επειδή πολλοί παραγωγοί μέχρι στιγμής αρνούνται να συλλέξουν και να πουλήσουν την παραγωγή τους. «Έτσι θα τα καταστρέψουμε τα τριαντάφυλλα. Εγώ δεν καλλιεργώ πλέον τα δικά μου», λέει ο ιδιοκτήτης έκτασης πολλών στρεμμάτων. Παρόμοια στάση έχουν και πολλές άλλες οικογένειες που έχουν παράδοση στην καλλιέργεια τριαντάφυλλων.

«Μας έκοψαν τα κεφάλια μας, όπως λένε. Ακόμα κι αν διαμαρτυρηθούμε, κανείς δεν θα μας ακούσει και κανείς δεν θέλει να εργαστεί με 1,50 BGN (0,76 €) ανά κιλό. Για την καλλιέργεια ενός στρέμματος έχω έξοδα περίπου 500 BGN (256 €). Πληρώνω για όργωμα τουλάχιστον δύο φορές το χρόνο, για λιπάσματα και φυτοφάρμακα. Σκοτωνόμαστε στη δουλειά στον ήλιο, τη ζέστη και τη βροχή και στο τέλος μας πληρώνουν τα μισά λέγοντας ότι θα πάρουμε τα υπόλοιπα μόνο όταν πουληθεί το ροδέλαιο. Διαφορετικά, τους λατρεύω πάρα πολύ, μεγάλωσα μ’ αυτά, είναι πολύ ωραίο να τα μαζεύω και θα μου λείψουν πολύ. Φέτος θα πάω να μαζέψω ένα μπουκέτο και να τραβήξω φωτογραφίες από τις φυτείες με τις τριανταφυλλιές», λέει ένας παραγωγός.

Τα προβλήματα της παραγωγής αιθέριων ελαίων γίνονται αισθητά ολοένα και πιο έντονα, αλλά έχουν συσσωρευτεί με την πάροδο των ετών. Δεν είναι αποτέλεσμα τωρινής επιθυμίας κάποιου για πίεση στην βιομηχανία, αλλά των καθαρά οικονομικών μηχανισμών που ακολουθούν τη λογική της αγοράς - λέει ο Βεσελίν Γκάντσεφ, γενικός διευθυντής παραγωγής ενός από παλαιότερα εργαστήρια ροδέλαιου στη Βουλγαρία.

«Το γεγονός ότι οι παραγωγοί δεν θα μαζέψουν φέτος τα τριαντάφυλλά τους είναι η προσωπική τους απόφαση. Ούτε εγώ ούτε κανείς άλλος δεν μπορεί να τους πει τι να κάνουν. Τα προβλήματα των καλλιεργητών αυξήθηκαν με την τιμή που τους προσφέρουμε εμείς οι μεταποιητές, αλλά κι αυτό έχει την εξήγησή του. Πρώτον, έχει περισσέψει αρκετό ροδέλαιο από το προηγούμενο έτος.

Άλλος λόγος είναι ότι οι ανταγωνιστές μας πρόσφεραν, πέρσι, τουρκικό ροδέλαιο σε πολύ χαμηλότερη τιμή από τη δική μας. Και παρά τους ισχυρισμούς ότι το βουλγαρικό ροδέλαιο είναι πολύ καλύτερο, όταν η διαφορά στην τιμή πώλησης είναι 1.500 $, ο πελάτης προτιμά να αγοράσει προϊόν με χαμηλότερο κόστος. Ένας άλλος παράγοντας είναι ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει αρκετό τριαντάφυλλο. Αυτό ισχύει και για την λεβάντα και η αιτία βρίσκεται στο ότι υπήρξαν πολλά ευρωπαϊκά προγράμματα για τη φύτευση ελαιούχων σπόρων. Πολλές εκτάσεις φυτεύτηκαν και η υψηλή τιμή αγοράς, που προσφέρθηκε το 2016-17, και ξεπέρασε τα 5 BGN το κιλό, έκανε πολλούς αγρότες να πιστέψουν ότι αν αυξήσουν από 130 σε 150 τα στρέμματα που καλλιεργούν, θα γίνουν γρήγορα εκατομμυριούχοι. Με την πάροδο του χρόνου, οι τριανταφυλλιές αναπτύσσονται και δημιουργείται υπερπαραγωγή η οποία δεν μπορεί να πουληθεί σε καλές τιμές. Επικοινώνησα με συνεργάτη μας από το εξωτερικό, σύμφωνα με τον οποίο η ουσία του προβλήματος βρίσκεται στο μη λειτουργικό εμπορικό δίκτυο. Τα μέρη όπου αγοράζονται τα περισσότερα αρώματα - καταστήματα και αεροδρόμια, είναι κλειστά και δεν υπάρχει ζήτηση. Λόγω του ότι δεν πουλούν τα αρώματα, οι κατασκευαστές μειώνουν την αγορά πρώτων υλών. Πιο εύγλωττο παράδειγμα από αυτό, δεν μπορεί να δώσει σχεδόν κανένας».

Φωτογραφίες: bgnes, Facebook

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης