Ο γιατρός Ιβάηλο Τάρνεβ εργάζεται στο νοσοκομείο Αλεξάντροβσκα στην Σόφια, είναι πρόεδρος του Ιδρύματος «Προβλήματα υγείας των μειονοτήτων» και μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Εθνικού Δικτύου Υγειονομικών Μεσολαβητών. Από το 1993 γυρίζει τις γειτονιές των Ρομά και είναι μάρτυρας των άθλιων συνθηκών στις οποίες ζουν αυτοί οι άνθρωποι. Δυστυχώς τα πράγματα δεν αλλάζουν παρά τα χρόνια που περνούν και τα μέτρα που υποτίθεται ότι λαμβάμονται.

Τώρα ήρθε και η επιδημία του COVID-19. Οι γειτονιές των Ρομά περιφράχτηκαν και οι άνθρωποι δεν μπορούν να βγουν για να βρουν τις συνηθισμένες γι’ αυτούς «δουλειές του ποδαριού». Οι συγγενείς που εργάζονταν στο εξωτερικό και έστελναν κάποια οικονομική βοήθεια επέστρεψαν κι αυτή η πηγή εσόδων «στέρεψε». Οι οικογένειες αρχίζουν να πεινάνε. Για τα προβλήματα αυτών των κοινοτήτων όπως πάντα δεν υπάρχουν αποτελεσματικές λύσεις.

Η επιβίωσή τους συνεχίζεται μόνο χάρη σε ευαίσθητους, καλούς ανθρώπους που τους στέλνουν πακέτα με τρόφιμα. Σημαντικό ρόλο στο να διατηρούν το ηθικό τους παίζουν και οι υγειονομικοί μεσολαβητές – Ρομά οι οποίοι γυρίζουν τα σπίτια των συμπατριωτών τους σημειώνουν τις ανάγκες τους, τους δίνουν τρόφιμα και απολυμαντικά και τους ενημερώνουν για τα μέτρα που πρέπει να παίρνουν για να μην κολλήσουν τον κορονοϊό.

Οι υγειονομικοί μεσολαβητές είναι γύρω στους 200 και γυρίζουν περίπου 115 δήμους από τους οποίους λαμβάνουν για το λειτούργημά τους ελάχιστη αμοιβή.

«Οι υγειονομικοί μεσολαβητές είναι στην πρώτη γραμμή στην μάχη με την επιδημία, λέει ο καθηγητής Ιβάηλο Τάρνεβ. Η δράση τους φέρει ρίσκο και μπορούμε να τους παρομοιάσουμε με τους αποστόλους. Κάθε μέρα συναντιούνται με τους περισσότερους ανθρώπους από αυτές τις γειτονιές και τους δίνουν παρηγοριά. Γιατί αυτοί οι άνθρωποι πεινάνε και έχουν απελπιστεί. Συχνά τους λείπουν βασικά αγαθά όπως το τρεχούμενο νερό και το ρεύμα, ζουν σε συνθήκες μιζέριας, ενώ εμείς ζητάμε από αυτούς να πλένουν τα χέρια τους και να απολυμαίνουν».

Οι μεσολαβητές όμως καταφέρνουν να τους πείθουν να μένουν στο σπίτι, να είναι πειθαρχημένοι και να προσέχουν τον εαυτό τους και τους γύρω τους. Ο γιατρός Τάρνεβ θεωρεί πως πρέπει να αντιμετωπίζουμε τους μεσολαβητές σαν το ιατρικό προσωπικό και να λάβουν επιδόματα. Κυρίως να τους εξασφαλιστούν προστατευτικές στολές ενώ οι οικογένειες των Ρομά να αρχίσουν να λαμβάνουν πιο συστηματική βοήθεια.

«Με ανησυχούν τα αυστηρά αστυνομικά μέτρα που ισχύουν στις γειτονιές των Ρομά, λέει ο κύριος Τάρνεβ. Η επιδημία δεν πρέπει να μας ωθεί σε διακρίσεις, να βάζουμε στίγματα και να κατηγορούμε. Οι Ρομά δέχτηκαν τα μέτρα πιο γρήγορα από τους υπόλοιπους πολίτες. Στις γειτονιές τους οι δρόμοι ερήμωσαν σχεδόν αμέσως. Αλλά τα μέτρα γι’ αυτούς είναι πιο αυστηρά. Π.χ. ο δήμαρχος του Βαρσέτς απαγόρεψε περισσότερα από ένα μέλος μιας οικογένειας να βγαίνει έξω από την γειτονιά τους. Στο Καζανλάκ η περιοχή στην οποία κατοικούν περιφράχτηκε με τοίχους από τσιμέντο. Σε κάποιους δήμους οι μεσολαβητές έπρεπε να μαζεύουν υπογραφές από τους κατοίκους για το ότι έχουν ενημερωθεί για την επιδημία, κάτι που δεν εφαρμόζεται για όλους τους πολίτες της Βουλγαρίας».

Στις γειτονιές των Ρομά υπάρχει πολύς πόνος και δυστυχία. Ο λόγος κυρίως είναι η φτώχεια.

«Δεν θα ξεχάσω μια φωτογραφία που είδα από την πόλη Νικολάεβο, λέει ο γιατρός. Παιδιά που ζουν σε άθλιες συνθήκες όπως ξέρουμε πως υπάρχουν μόνο στην Αφρική. Δεν είναι δυνατόν να διατεινόμαστε πως είμαστε ευρωπαϊκή χώρα και να μην κάνουμε τίποτα. Οι δήμοι πρέπει να λάβουν μέτρα και να βοηθήσουν ουσιαστικά αυτούς τους ανθρώπους».

Μακάρι να γίνουμε πιο καλοί, να δείχνουμε περισσότερη ανθρωπιά. Υπάρχουν τόσες συγκινητικές ιστορίες που αξίζουν να τις διηγηθεί κάποιος. Αυτό θέλει να κάνει ο κύριος Τάρνεβ. Να διηγείται ιστορίες σαν αυτήν του μεσολαβητή Ντιμίταρ Μιλάνοβ από το Τραν ο οποίος κάθε βράδυ κάθεται στην ραπτομηχανή και ράβει μάσκες για τους Ρομά.

Φωτογραφίες: πρ. αρχείο

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα