«Η βουλγάρικη ιστορία δεν θα αποδώσει τα εύσημά μου σε άλλον», είχε πει, σίγουρος για την υστεροφημία του, ο επαναστάτης Βασίλ Λέβσκι, πριν 147 χρόνια. Και σήμερα τα λόγια του Απόστολου της Ελευθερίας παραμένουν αληθινά ενώ η μορφή του και το έργο του είναι γνωστά σε κάθε Βούλγαρο. Σήμερα και αύριο τιμάμε την επέτειο από τον ηρωικό θάνατό του.

Ο Βασίλ Ιβανόβ Κούντσεβ, γνωστός με το παρατσούκλι διάκονος ή Λέβσκι (λιονταρίσιος), γεννήθηκε στις 18 Ιουλίου 1837 στο Κάρλοβο. Από την εφηβεία του έγινε ιερωμένος αλλά έπειτα αποφάσισε να συμμετάσχει στο επαναστατικό κίνημα κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

«Αφιέρωσα τον εαυτό μου στην πατρίδα μου από το 1861, γράφει ο Λέβσκι στο διάσημο σημειωματάριό του. Για να μπορούν όλα τα έθνη στην Βουλγαρία να αναγνωρίσουν και να ζουν με αγνούς και ιερούς νόμους, όπως μας έχουν δοθεί από το Θεό».

Από την αρχή ο Βασίλ Λέβσκι ήταν έτοιμος να θυσιάσει τη ζωή του για την ελευθερία της Βουλγαρίας. Το 1862 αναχώρησε για την Σερβία όπου εντάχθηκε στην Πρώτη Βουλγάρικη Λεγεώνα του Γκεόργκι Ρακόβσκι. Συμμετείχε στην τσέτα του Παναγιότ Χίτοβ και στην Δεύτερη Βουλγάρικη Λεγεώνα του Ρακόβσκι. Ο χαμός της τσέτας των Χατζηντιμίταρ και Καρατζά τον έπεισε πως η ελευθερία δεν είναι δυνατή δίχως οργανωμένη αντίσταση και πέρασε τα χρόνια ως το 1868 στο Βουκουρέστι σχεδιάζοντας επανάσταση με άλλους βούλγαρους διανοούμενους. Έπειτα έκανε ένα αναγνωριστικό ταξίδι στην Βουλγαρία και στο επόμενο ταξίδι του άρχισε να οργανώνει το δίκτυο των επονομαζόμενων Επαναστατικών Επιτροπών στα βασικά αστικά κέντρα.

Βασική πηγή για την δράση του ως την σύλληψή του τον Δεκέμβριο του 1872 αποτελεί η αλληλογραφία και το σημειωματάριό του. Εκεί βρίσκουμε προτροπές που κατά τον Βασίλ Βασίλεβ, πρόεδρο της Πανβουλγάρικης Επιτροπής «Βασίλ Λέβσκι», μπορούμε να ονομάσουμε «Εθνική Βίβλο».

«Στα γράμματα και τις σημειώσεις του Λέβσκι φαίνεται πως πρόκειται για μια ασυνήθιστη για την εποχή του διάνοια, λέει εκείνος σε συνέντευξή του για το Ράδιο Βουλγαρία. Σήμερα εμείς μπορούμε να στηριχτούμε στις ιδέες του για να αναγεννήσουμε την χώρα μας δίχως να είμαστε αναχρονιστικοί».

Ο Απόστολος απευθύνεται στους φτωχούς και τους πλούσιους ανεξάρτητα από έθνος και θρήσκευμα. Στο γράμμα του προς έναν πλούσιο Βούλγαρο στην Βλαχία, το 1771, γράφει: «Όλα εξαρτώνται από τις κοινές μας προσπάθειες», ενώ σε γράμμα του προς τον συνεργάτη του στο Βουκουρέστι, Λιούμπεν Καραβέλοβ, το 1872, γράφει: «Να αδελφοποιηθούμε με όλους ανεξάρτητα από την πίστη και την εθνικότητα».

Ακόμα και σήμερα συνεχίζουν να εμφανίζονται νέα στοιχεία για την ζωή και την δράση του. Αυτό όμως που δεν αμφισβητείται είναι πως για την σύλληψή του βασικό ρόλο έπαιξε η ληστεία που οργάνωσε ο επαναστάτης Ντιμίταρ Όμπστι στην κλεισούρα του Αραμπάκονακ (σήμερα Μπότεβγκραντ) η οποία στοίχησε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία 125 000 γρόσια από φόρους. Οι ληστές συλλήφθηκαν και ομολόγησαν τα ονόματα των άλλων επαναστατών μεταξύ αυτών και του Λέβσκι.

Ο Διάκονος συνελήφθη στο χάνι του χωριού Κάκρινα και μετά από δίκη τον κρέμασαν εκεί που σήμερα βρίσκεται το μνημείο Λέβσκι στην Σόφια (κοντά στο Πανεπιστήμιο και την Εθνική Πινακοθήκη) και όπου τότε τελείωνε η πόλη. Σήμερα υπάρχει σύγχυση για την ακριβή ημερομηνία της θανάτωσής του λόγω της διαφοράς μεταξύ του παλιού και του νέου ημερολογίου. Οι ιστορικοί επιμένουν πως αυτό έγινε στις 6 Φεβρουαρίου με το παλιό και δη στις 18 Φεβρουαρίου με το νέο ημερολόγιο αλλά ο λαός τιμούσε ήδη την επέτειο στις 19 Φεβρουαρίου. Έτσι η απότιση τιμής στην μνήμη του Βασίλ Λέβσκι που υπηρέτησε με αυταπάρνηση τον σκοπό της επανάστασης και της Απελευθέρωσης συνεχίζεται επί δυο μέρες κάθε χρόνο, όχι μόνο στην γενέτειρά του το Κάρλοβο αλλά και σε ολόκληρη την Βουλγαρία.

Φωτογραφίες: bgnes

Επιμέλεια και Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα