Όσο μεγάλες είναι οι φιλοδοξίες της Βουλγαρίας σχετικά με το φυσικό αέριο, τόσο μεγάλα είναι και τα προβλήματα για την υλοποίησή τους. Αυτό καθίσταται σαφές από γεγονότα, που συνοδεύουν την υλοποίηση του σχεδίου ρωσικού αεριαγωγού «Τουρκικό ρεύμα» και τη διακλάδωσή του από το έδαφος της Βουλγαρίας με κατεύθυνση την ΚεντρικήΕυρώπη, που ονομάστηκε «Βαλκανικό ρεύμα» από τον ίδιο τον πρωθυπουργό Μπόικο Μπορίσοφ.

Μια συνέντευξη του αμερικανού υφυπουργού Εξωτερικών Ντέιβιντ Χέιλ για τη Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία, που μεταδόθηκε το Σάββατο, προκάλεσε πραγματική μιντιακή καταιγίδα. Τρεις μέρες μόνο μετά τα επίσημα εγκαίνια του «Τουρκικού ρεύματος» από τους αρχηγούς των τεσσάρων κρατών, που συμμετέχουν στο σχέδιο – της Ρωσίας, της Τουρκίας, της Βουλγαρίας και της Σερβίας, ο αμερικανός διπλωμάτης №3 στην ιεραρχία «έχυνε κρύο ντους» στις αρχές στη Βουλγαρία, δηλώνοντας ότι η Ουάσινγκτον είναι κατά του δεύτερου αγωγού του «Τουρκικού ρεύματος» από το έδαφος της Βουλγαρίας, επειδή τον εξετάζει ως γεωστρατηγικό σχέδιο της Ρωσίας. «Η Μόσχα χρησιμοποιεί τις πηγές ενέργειας της ως πολιτικό εργαλείο, με το οποίο να ασκεί επίδραση, να διαχωρίζει την Ευρώπη. Το «Βόρειο ρεύμα 2» και η δεύτερη γραμμή του «Τουρκικού ρεύματος» είναι πρόβλημα, γιατί δεν εξασφαλίζουν ενεργειακή διαφοροποίηση για την Ευρώπη», θεωρεί ο Χέιλ. Ο διπλωμάτης όμως επικρότησε την απόφαση της κυβέρνησης η κρατική εταιρεία Bulgartransgaz να αποκτήσει 20% του κεφαλαίου της εταιρείας GastradeS.A., η οποία κατασκευάζει τον τερματικό σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου κοντά στην ελληνική πόλη Αλεξανδρούπολη. Από τον τερματικό σταθμό η χώρα έχει την πρόθεση να προμηθεύεται με αέριο από τις ΗΠΑ και το Κατάρ. Σύμφωνα με τον υφυπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, αυτό θα βελτιώσει την ενεργειακή διαφοροποίηση όλων των Βαλκανίων.

Η Βουλγαρία έχει τη φιλοδοξία να γίνει ευρωπαϊκό κέντρο διανομής φυσικού αερίου, από το οποίο να προμηθεύονται όλες οι ενδιαφερόμενες ευρωπαϊκές χώρες με αέριο που θα προέρχεται από διαφορετικές πηγές. Προς το παρόν το αέριο αυτό είναι μόνο ρωσικό και το «Βαλκανικό ρεύμα» με τίποτα δεν αλλάζει την κατάσταση αυτή. Ή, όπως πρόσφατα δήλωσε η αμερικανίδα πρέσβης στη Σόφια Χέρο Μουσταφά, στο σχέδιο αυτό η Βουλγαρία παίζει τον ρόλο μόνο χώρας διαμετακόμισης, από το οποίο δεν έχει σημαντικά οφέλη, λαμβάνοντας υπόψη και το γεγονός ότι η κατασκευή του αγωγού στο βουλγαρικό έδαφος πληρώνεται από τη Βουλγαρία και ξεπερνά το ποσό 1,1 δισεκατομμυρίων ευρώ. Στην καλύτερη περίπτωση τα χρήματα αυτά μπορούν να επιστραφούν μετά από 5-6 χρόνια. Ακριβώς αυτό θέτουν υπό αμφισβήτηση διάφοροι οικονομικοί εμπειρογνώμονες, οι οποίοι δεν πιστεύουν πολύ στα χρηματοοικονομικά οφέλη από την εγκατάσταση. Αναλυτές της συμβουλευτικής εταιρείας EmergingEurope θεωρούν ότι το «Τουρκικό ρεύμα» θα έχει τόσο θετικό, όσο και αρνητικό οικονομικό αποτέλεσμα για την Ευρώπη, αλλά ασφαλώς θα είναι εμπόδιο για την επίτευξη ενεργειακής ανεξαρτησίας της ΕΕ.

Η κατασκευή του αγωγού στο βουλγαρικό έδαφος προχωρά και αναμένεται τον επόμενο Μάιο να είναι έτοιμος. Θα αποφασίσει η Σόφια να αντισταθεί στην Ουάσινγκτον, όπως το κάνει η Γερμανία με το «Βόρειο ρεύμα 2» ή θα σταματήσει υπό εξωτερική πίεση την κατασκευή του «Βαλκανικού ρεύματος»; Δεν είναι λίγο αργά να τερματίζεται μια σχεδόν μισοέτοιμη εγκατάσταση, στην οποία έχουν ήδη επενδυθεί αρκετά χρήματα; Οι απαντήσεις αναμένονται, αλλά παρά την ασάφεια ο υψηλά ιστάμενος αμερικανός διπλωμάτης επανεπιβεβαίωσε ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν την υποστήριξή τους για τον εκσυγχρονισμό των βουλγαρικών ένοπλων δυνάμεων, για κατασκευή αφαλούς 5G επικοινωνιακού δικτύου και για την εδραίωση της κυριαρχίας του νόμου στη χώρα μας. Δηλαδή, οι ΗΠΑ διατηρούν τη μέχρι τώρα πολιτική τους απέναντι στον σύμμαχό τους στο ΝΑΤΟ, τη Βουλγαρία.

Θα κατορθώσει η Σόφια να ισορροπεί μεταξύ των δύο μεγάλων δυνάμεων, που τώρα βρίσκονται σε οξεία αντιπαράθεση σχετικά με διάφορα παγκόσμια και περιφερειακά προβλήματα; Πρέπει να βρεθεί μαγική φόρμουλα, που να επιτρέψει στη Βουλγαρία να διατηρεί ομαλές σχέσεις με όλα τα κράτη που αποτελούν ενδιαφέρον για τη χώρα μας. Αυτό δε θα είναι εύκολο.

Φωτο: AP/BTA

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα