Άγνωστα μέχρι τώρα ποιήματα του μεγάλου Βούλγαρου ποιητή Πέιο Γιάβοροφ θα δημοσιευτούν σε βιβλίο και σύντομα θα φτάσουν στους εκτιμητές της ποίησης. Εκτός από τα ποιήματα, το βιβλίο περιλαμβάνει γράμματα και έγγραφα του ποιητή με ιδιαίτερη αξία.Τα πολύτιμα κειμήλια ανακαλύφθηκαν από έναν πολίτη που τα παρέδωσε στην Εθνική βιβλιοθήκη της Σόφιας ζητώντας να επιβεβαιωθεί η αυθεντικότητά τους. Ανάμεσα στα 19 έγγραφα που χρονολογούνται από το Οκτώβριο 1912, ξεχωρίζουν τέσσερις επιστολές προς τους ακτιβιστές του Εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος της Μακεδονίας, τον Τόντορ Αλεξάντροφ, Χρίστο Τσερνοπέεφ, Τάνε Νικόλοφ και Τόντορ Τοντορόφ· πληροφορίες για την δουλειά του Γιάβοροφ ως πρώτος δήμαρχος της πόλης Γκότσε Ντέλτσεφ· κόμματι σημαίας σε πλαίσιο και τέσσερις αποδείξεις.Η αυθεντικότητά τους επιβεβαιώθηκε κατηγορηματικά από την αν. καθ. Μιλκάνα Μποσνάκοβα, ιστορικός και αρχειοφύλακας.

Από τη νέα έκδοση που ονομάζεται «Ο άγνωστος Γιάβοροφ» οι αναγνώστες θα μάθουν ενδιαφέρουσες στιγμές από τη ζωή του ποιητή από την περίοδο όταν πάει για δεύτερη φορά ως διοικητήςομάδας της εθνοφρουράς για να πολεμήσει για την απελευθέρωση της Μακεδονίας. Αλλά τα πιο σημαντικά είναι τρία άγνωστα μέχρι τώρα ποιήματα με αποκλειστική λογοτεχνική αξία. Διαβάστηκαν από την αν. καθ. Μιλκάνα Μποσνάκοβα και τακτοποιήθηκαν γραφικά σε ποιητικό στίχο από τον κριτικό λογοτεχνίας και ερευνητήΠλάμεν Τότεβ.

Ένας από τους μύθους για τη ζωή του Πέιο Γιάβοροφ συνδέεται με τη στιγμή όταν σταματάει να γράφει. Σύμφωνα με μελετητές, ο ίδιος εγκαταλείπει την ποίηση μετά το θάνατο του πρώτου έρωτά του – Μίνα Τοντορόβα, το 1910. Τα νέα στοιχεία που ανακαλύφθηκαν, όμως, καταρρίπτουν αυτόν τον μύθο και στην παραμονή της 142^η επέτειο από τη γέννηση του ποιητή-επαναστάτη (13 Ιανουαρίου 1878) μας δίνουν αφορμή να υπενθυμίσουμε ξανά το μέγεθος του έργου και του ποιητικού ταλέντου του που έχει αφήσειμόνιμα ίχνη στην εθνική μας μνήμη.

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα