«Στο 80% έφτασαν τα εισαγόμενα φρούτα και λαχανικά στη βουλγαρική αγορά το φετινό καλοκαίρι», δήλωσε η Μαριάννα Μιλτένοβα, πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Παραγωγών οπωροκηπευτικών Βουλγαρίας. Λόγω των χαλαζοπτώσεων και της ξηρασίας που ακολούθησε τον Αύγουστο, οι τιμές των οπωροκηπευτικών διατηρούν υψηλά επίπεδα στην αγορά.

Το χωριό Τσαρ Σαμουήλ, στην περιοχή του νομού Συλίστρα, αποτελεί ένα εξαιρετικά θετικό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο η γεωργική παραγωγή μπορεί να αλλάξει και να προσαρμοστεί όσον αφορά τις συνθήκες, την κατανάλωση και τη ζήτηση. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, το χωριό ήταν πρώτο στην καλλιέργεια των ποικιλιών καπνού Burley και Virginia. Ωστόσο, λόγω των χαμηλών τιμών και των προβλημάτων της αγοράς, οι αγρότες εγκατέλειψαν τον καπνό και άρχισαν να καλλιεργούν βερίκοκα. Στα χωράφια κατά μήκος των όχθων του Δούναβη, όπου το πότισμα είναι δυνατό, δημιουργήθηκαν μεγάλες καλλιέργειες ζουμερών καρπουζιών και το χωριό κέρδισε το προσωνύμιο «Χωριό με τα πιο γλυκά καρπούζια». Αλλά αυτό δεν ήταν αρκετό για τους τοπικούς αγρότες. Μαζί με την παραγωγή βερίκοκων, καρπουζιών, ροδάκινων και κερασιών, αναπτύσσεται και η καλλιέργεια λαχανικών. Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα εμφανίστηκαν θερμοκήπια, στα οποία καλλιεργούνται αγγούρια, ντομάτες, μαρούλια και πολλά άλλα είδη, τα οποία πωλούνται στις αγορές της βορειοανατολικής Βουλγαρίας.

Ο Νουρί Ισμαήλ ασχολείται με την παραγωγή οπωροκηπευτικών. Στην περίοδο που κατασκευάζονται τα τουρσιά, και η λιούτενιτσα, τον συναντάμε τον στην αγορά λαχανικών στην κοντινή πόλη Κουμπράτ, όπου, μαζί με την σύζυγό του Αϊσέ πουλάνε ντομάτες, μελιτζάνες, καυτερές πιπεριές, αγγούρια, πιπεριές και άλλα.

«Ο πατέρας μου είναι ο πρώτος που άρχισε να ασχολείται με την παραγωγή κηπευτικών στο χωριό μας. Πριν από 45 χρόνια περίπου, άρχισε να καλλιεργεί λαχανικά», λέει ο Νουρί Ισμαήλ. «Σήμερα συνεχίζω αυτή την παράδοση. Ήμουν ξυλουργός, αλλά αποφάσισα μα αλλάξω το επάγγελμά μου και τώρα η παραγωγή λαχανικών είναι ο η κύρια πηγή χρημάτων της οικογένειάς μας. Η εργασία αυτή απαιτεί εργασία και επιμονή και ο σημαντικότερος παράγοντας είναι το πότισμα. Ο αγρότης δεν γνωρίζει χειμερινές ή καλοκαιρινές διακοπές. Σε αντίθεση με τη Σόφια, οι τιμές στην ύπαιθρο είναι χαμηλότερες. Καλλιεργούμε την βουλγαρική ποικιλία ντομάτας "Ροζ μαγεία". Για πρώτη φορά φέτος, καταφέραμε να πουλήσουμε ντομάτες σε τιμή 1,27 €. Μέχρι τώρα, οι τιμές ήταν πάντα περίπου 0,10 € ανά κιλό. Κάθε χρόνο, την εποχή αυτή, οι τιμές πέφτουν δραματικά, αλλά φέτος, λόγω των βροχών, του χαλαζιού και της ξηρασίας του Αύγουστου, οι τιμές ανεβαίνουν αντί να πέφτουν. Πουλάω τα προϊόντα μου κυρίως στις αγορές των πόλεων Τούτρακαν και Κουμπράτ».

Το μεγαλύτερο πρόβλημα σε αυτό το μέρος της Δοβρουτσάς είναι η ανυδρία. Παρόλο που το χωριό βρίσκεται περίπου δέκα χιλιόμετρα μακριά από τον Δούναβη, τα συστήματα άρδευσης, που είχαν κατασκευαστεί στην εποχή του σοσιαλισμού, καταστράφηκαν και, λόγω του ασβεστολιθικού εδάφους, το νερό βρίσκεται σε μεγάλο βάθος. Ο Νουρί Ισμαήλ άνοιξε έριξε ένα πηγάδι στην αυλή του, για το οποίο δαπάνησε περίπου πέντε χιλιάδες ευρώ. Με τη βοήθεια των παιδιών του, καταφέρνει να παράγει λαχανικά, αλλά, όπως λέει, οι νέοι δεν θέλουν να ασχοληθούν με την παραγωγή λαχανικών.

Στην ερώτηση σχετικά με πόσα από τα λαχανικά και τα φρούτα στην αγορά του Κουμπράτ είναι βουλγαρικά, ο Νουρί Ισμαήλ απάντησε ότι αυτά δεν ξεπερνούν το 20%. Το υπόλοιπο 80% εισάγεται από την Ρουμανία, την Τουρκία και την Ελλάδα. Οι ντόπιοι παραγωγοί ξεχωρίζουν γιατί οι πάγκοι τους έχουν λίγα προϊόντα, σε αντίθεση με όσους πουλάνε εισαγόμενα. Αιτία για την κατάσταση αυτή είναι ότι τα χωριά ερημώνονται. Οι νέοι αναζητούν εργασία σε άλλες πόλεις και στο εξωτερικό γιατί η καλλιέργεια οπωροκηπευτικών απαιτεί θέληση, σκληρή δουλεία και πολύ χρόνο.

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης