«Βάζω την ψυχή μου στο τραγούδι» - έτσι εν ζωή η Σόνια Κάντσεβα μοιράστηκε την αγάπη της για τη δημοτική μουσική . Και τα γεγονότα είναι εύγλωττα. Με την μελωδική και συναισθηματική φωνή της, δίνει νέα ζωή σε περισσότερα από 500 τραγούδια της Βορειοανατολικής Βουλγαρίας (της περιοχής της Βάρνα, του Σούμεν και του Βελίκο Τίρνοβο), 270 εκ των οποίων υπάρχουν στο Αρχείο της ΒΕΡ. Η μουσική μνήμη έχει διατηρήσει αυτά τα υποδείγματα που έμαθε από ντόπιες τραγουδίστριες. Πραγματική κλασσική είναι τα τραγούδιά της «Αγάπη, αγάπη, πρώτη αγάπη», «Ο αδερφός της Γιάνκα έλεγε», «Η γριά μητέρα του Τένιο» και πολλά άλλα.

Η Σόνια Κάντσεβα γεννήθηκε στην Προβάντια πριν από 90 χρόνια. Κληρονόμησε το μουσικό ταλέντο της από το γένος της μητέρας της, που ήταν γνωστό για τις ταλαντούχες του τραγουδίστριες. Τα παιδικά και τα μαθητικά της χρόνια πέρασαν με τραγούδια στα χωράφια, στην αυλή, στο σπίτι, στις αστικές και τις μαθητικές γιορτές. Κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής της στο ιατρικό σχολείο στη Βάρνα, αργότερα και στο χωριό Οσμάρ, της περιοχής του Σούμεν, η Σόνια Κάντσεβα ήταν σολίστ και διεύθυνε δημοτική χορωδία, που ιδρύθηκε με πρωτοβουλία της. Το 1951 επιλέχθηκε, από επιτροπή στην πόλη Πρεσλάβ, για ηχογραφήσεις στη ΒΕΡ και μετά τη μετακόμισή της στη Βάρνα, η φωνή της άρχισε να ηχεί και στον ντόπιο ραδιοφωνικό σταθμό. Η τραγουδίστρια είχε την τύχη να επεξεργαστούν το ρεπερτόριό της οι διάσημοι συνθέτες Φίλιπ Κούτεφ, Χρίστο Τόντοροφ, Στέφαν Κάνεφ, Νικολάι Κάουφμαν.

Κατά την περίοδο των ηχογραφήσεών της η Σόνια Κάντσεβα δεν ξέχασε τη συμβουλή του μουσικού συντάκτη της ΒΕΡ Γκεόργκι Μπογιατζίεφ: «Σόνια, να μη μαθαίνεις μέτρια τραγούδια. Μάθε να κάνεις τη διάφορα μεταξύ τους!». Το 1970 η Σόνια Κάντσεβα διορίστηκε ως σολίστ του Ραδιοφωνικού σταθμούς της Βάρνα, όπου ανέπτυξε τη συναυλιακή και ηχογραφική της δραστηριότητα. Το 2003 εξέδωσε το βιβλίο «Τα τραγούδια της ζωής μου», όπου συμπεριέλαβε 200 τραγούδια, οι νότες των οποίων γράφτηκαν από την εγγονή της Σόνια Κάντσεβα, η οποία συνέχισε τη μουσική πορεία της γιαγιάς της, αλλά ως ερμηνεύτρια κλασσικής κιθάρας.

«Αποκαλώ την γιαγιά μου «μάνα», επειδή η μητέρα μου πέθανε όταν ήμουν 3 χρονών και ο αδερφός μου 8 χρονών», λέει η εγγονή. – «Εκείνη ανέλαβε τη φροντίδα για μας τους δύο και μας μεγάλωσε σαν μητέρα. Μου ήταν δύο φορές μάνα… Ήταν πολύ δυνατός άνθρωπος με μεγάλη καρδιά. Ποτέ δεν παραδιδόταν, συνεχώς τραγουδούσε, ετοίμαζε τα τραγούδια που έπρεπε να ηχογραφήσει για τη Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία, για την Εθνική Βουλγαρική Τηλεόραση. Χάρη σ’ αυτήν αγάπησα τα δημοτικά τραγούδια και τα αγαπάω μέχρι και σήμερα. Όχι μόνο τη δημοτική μουσική, αλλά γενικά τη μουσική. Έχουμε ηχογραφήσει και οι δυο μαζί. Θυμάμαι τη συμβουλή της όταν προσανατολίστηκα στη μουσική: «Σόντσε, εάν δεν έχεις ταλέντο, καλύτερα να μη ασχολείσαι με τη μουσική, γιατί είναι ένα επάγγελμα που απαιτεί πολλές προσπάθειες και ταλέντο». Τελείωσα το μουσικό σχολείο στη Βάρνα με την ειδικότητα στην κλασσική κιθάρα. Καθηγητής μου ήταν ο Λιούμπεν Χαραλάμπιεφ, ο οποίος ίδρυσε τη σχολή κιθάρας της Βάρνα και η οποία είναι γνωστή σε όλο τον κόσμο. Είμαι κάτοχος βραβείων από δύο εθνικούς και τρεις διεθνείς διαγωνισμούς κλασσικής κιθάρας. Δεν ασχολούμαι με διδασκαλία, παίζω στο εξωτερικό, δίνω συναυλίες. Είμαι ευλογημένη γιατί «η μάνα μου» ήταν κοντά μου σ’ αυτή τη ζωή. Καλλιέργησε μέσα μου ένα σύστημα αξιών – να είμαι ο εαυτός μου, να μη στηρίζομαι στη βοήθεια κανενός, να πιστεύω στον εαυτό μου, να μαθαίνω, να διαβάζω, να τελειοποιούμαι. Το ίδιο έκανε κι εκείνη. Όταν ήμουν μαθήτρια στο μουσικό σχολείο, άρχισε να μαθαίνει τη θεωρία της μουσικής μαζί μου, έμαθε και τις νότες. Ακόμα και σήμερα παίζω πολλά έργα σε φολκλορική βάση με μοτίβα από το ρεπερτόριό της.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα