Στο φόντο των υπόλοιπων Βαλκανικών χωρών η Βουλγαρία είναι ένα καλό μέρος για επενδύσεις, θεωρεί ο οικονομολόγος από το Ινστιτούτο για Ελεύθερη Οικονομία, Καλογιάν Στάικοφ. Ενώ όταν λαμβάνουν τη γενική εκτίμηση για τη χώρα οι επενδυτές είναι πολύ καλά ενημερωμένοι για όλους τους θετικούς και αρνητικούς παράγοντες στο ντόπιο επιχειρηματικό περιβάλλον.

«Οι ξένες επενδύσεις γενικά εκτιμούνται με δύο δείκτες», εξηγεί ο κ. Στάικοφ. «Είναι οι ροές ξένων επενδύσεων, που συνήθως σχολιάζονται στα ΜΜΕ. Ο άλλος, σημαντικότερος δείκτης είναι το ύψος των ξένων επενδύσεων. Όταν θέλουμε να καταλάβουμε έως ποιό βαθμό το ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών προσελκύεται από μία οικονομία ή βιομηχανία, αναλύουμε συνήθως το ύψος των επενδύσεων επειδή είναι ο πιο σταθερός δείκτης και σε μεγαλύτερο βαθμό απεικονίζει το ενδιαφέρον των επενδυτών. Εάν κοιτάξουμε τον δείκτη αυτό θα δούμε ότι η Βουλγαρία πάει πολύ καλά στην ΕΕ. Βρίσκεται σε μία από τις πρώτες θέσεις με άνω του 80% επενδύσεων σε σύγκριση με το ΑΕΠ.»

Έως ποιόν βαθμό ο ενδεχόμενος επενδυτής στα Βαλκάνια επηρεάζεται από παράγοντες σαν πληθυσμός και μέγεθος της αγοράς και του εδάφους ;

«Εξαρτάται πολύ από τις βιομηχανίες. Π.χ. εάν σε μία μικρή χώρα ο πληθυσμός είναι καλά μορφωμένος, με καλή γνώση ξένων γλωσσών, η εξαγωγή επιχειρησιακών υπηρεσιών, το έτσι ονομαζόμενο outsourcing μπορεί να αναπτυχθεί πολύ περισσότερο σε σύγκριση με μία χώρα με μεγάλο αλλά χαμηλά μορφωμένο πληθυσμό. Άλλος παράγοντας είναι η υποδομή – εάν υπάρχουν κοντά κατοικημένοι τόποι, πόσο γρήγορα μπορεί τα εργατικό δυναμικό να φτάσει έως τον χώρο εργασίας, ποια είναι η πυκνότητα του πληθυσμού κ.λπ. Κάθε επενδυτής προσανατολίζεται σύμφωνα με τις ιδιάζουσες ανάγκες της επιχειρηματικής του δραστηριότητας. Όσον αφορά την αγορά εργασίας είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα προβλήματα. Έως το 2014 η αγορά εργασίας στη Βουλγαρία δεν αποκατασταίνονταν τόσο γρήγορα και ξαφνικά το 2015-2016 σημειώθηκε ανεπάρκεια ειδικευμένης εργατικής δύναμης. Η αγορά εργασίας αλλάζει πολύ γρήγορα στις μικρές ανοιχτές οικονομίες σαν τη βουλγαρική και αυτή η δυναμική ουσιαστικά σημαίνει ότι και οι επιχειρήσεις πρέπει να είναι αρκετά πιο εύκαμπτες στην λήψη αποφάσεων για επενδύσεις.

Εισάγουν οι επενδυτές σε επαρκή βαθμό νέο know how ή εξάγουν παλιές τεχνολογίες;

«Τα δύο πάνε χέρι-χέρι», λέει ο κ. Στάικοφ. «Π.χ. εάν μιλάμε τώρα για την ενδεχόμενη επένδυση για νέο εργοστάσιο της Volkswagen, αυτό σημαίνει πραγματικά ότι ο νέος επενδυτής εξάγει στη Βουλγαρία παραγωγή που πια δεν είναι αποδοτική σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ταυτόχρονα όμως εισάγει know how πώς παράγονται αυτά τα αυτοκίνητα, μαζί με επιχειρηματική ηθική κ.λπ., όλο πράγματα που εμείς δεν έχουμε πώς να αποκτήσουμε χωρίς αυτήν την επένδυση.»

Εάν, π.χ. εγώ είμαι επενδυτής από μια μεσαία επιχείρηση και παράγω ανταλλακτικά, ενώ εσείς πρέπει να με πείσετε ότι η Βουλγαρία είναι καλό μέρος για επενδύσεις, τι θα μου λέγατε;

« Τα χαμηλά έξοδα συνεχίζουν να είναι σοβαρό πλεονέκτημα στη χώρα μας» είναι κατηγορηματικός ο κ. Στάικοφ. «Μαζί με αυτά τα χαμηλά έξοδα όμως πάει και η συγκριτικά καλά μορφωμένη εργατική δύναμη. Αλλά πάλι λέω ότι εξαρτάται από τον κλάδο. Η επιχείρηση πρέπει να βρει αυτήν την εργατική δύναμη, που πια δεν είναι τόσο προσιτή όπως πριν μερικά χρόνια. Οι χαμηλοί φόροι, η εύκολη διοίκηση, όλα αυτά είναι βασικά πλεονεκτήματα στις επενδύσεις και τη λειτουργία στη Βουλγαρία. Αυτά είναι τα γενικά. Στους ξεχωριστούς τομείς υπάρχουν διάφορα συμπληρωματικά πλεονεκτήματα, όπως μακρόχρονη εργασία και εμπειρίες στην παραγωγή και το εμπόριο με μεγάλες διεθνείς εταιρείες.»

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα