Στο τέλος του 2018 το ΥΠΕΣ δημοσίευσε τα τελευταία στοιχεία για τη μετανάστευση στη Βουλγαρία. Το θέμα είναι ευαίσθητο, ορισμένα στοιχεία είναι εντυπωσιακά και η στατιστική δημιουργεί προϋποθέσεις για σχόλια - μερικά ανησυχητικά, άλλα ενθαρρυντικά.

Το 2018, 1807 μετανάστες μπήκαν παράνομα στη Βουλγαρία. Ο αριθμός αυτός είναι κατά πολύ μικρότερος σε σύγκριση με τα δυο προηγούμενα χρόνια, επειδή το 2017 οι παράνομοι μετανάστες ήταν 2989 και το 2016 – 18 844. Το γεγονός ότι η Βουλγαρία εξακολουθεί είναι κράτος που υπόκειται σε παράνομη μεταναστευτική πίεση, είναι από μόνο του ανησυχητικό. Αναμφισβήτητα, ωστόσο, η πίεση μειώνεται σταθερά.

Σημαντικά έχει μειωθεί και η μεταναστευτική πίεση από τη Βουλγαρία στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το 2017, ο αριθμός των παράνομων μεταναστών που συνελήφθησαν,  προσπαθώντας να μπουν στη Βουλγαρία ανήλθε στους 743 και ο αριθμός αυτών που συνελήφθησαν προσπαθώντας να την εγκαταλείψουν ήταν 445. Το 2018, οι αντίστοιχοι αριθμοί ήταν 648 και 632. Η εξίσωση των συλλήψεων κατά την είσοδο και την έξοδο, αποτελεί ένδειξη ότι, σε αντίθεση με τα προηγούμενα χρόνια, ο αριθμός των παράνομων μεταναστών στη χώρα παραμένει σχετικά αμετάβλητος.

Σύμφωνα με ορισμένους παρατηρητές, ο πανάκριβος φράχτης, ο οποίος κατασκευάστηκε κατά μήκος των συνόρων της Βουλγαρίας με την Τουρκία, όχι μόνο δεν σταματά την παράνομη μετανάστευση, αλλά μεγάλο μέρος της γίνεται από τα σημεία που υποτίθεται ότι προστατεύει. Πράγματι, από το σύνολο των 648 συλληφθέντων κατά την είσοδο στη Βουλγαρία, οι 405 πιάστηκαν αφού είχαν, ήδη, περάσει το φράχτη και μόνο 243 προσπάθησαν να μπουν, περνώντας από τους μεθοριακούς σταθμούς. Αυτό το ανησυχητικό σχόλιο έχει βάση, αλλά θα πρέπει να αναρωτηθούμε γιατί αυτή η αναλογία δεν ήταν η ίδια όταν δεν υπήρχε ο φράχτης μερικά χρόνια πριν.

Η στατιστική του ΥΠΕΣ για τη μετανάστευση στο διάστημα του 2018, δείχνει, μεταξύ των άλλων, ότι η δομή της μεταναστευτικής πίεσης για τη Βουλγαρία παραμένει και ότι οι μετανάστες δεν έρχονται από κάποια χώρα, στην οποία υπάρχει εμπόλεμη κατάσταση. Το 2018, οι περισσότεροι από τους συλληφθέντες δήλωσαν ότι έρχονται από το Αφγανιστάν και το Ιράκ (47.5% και 26,6%) και μόλις το 10.2% δήλωσε σαν χώρα προέλευσης τη Συρία.

Οι ποσοτικές αλλαγές στις στατιστικές της μετανάστευσης, δημιουργούν, με τη σειρά τους, προβλήματα άλλης φύσης. Γίνονται μαζικές αποδράσεις από τα κέντρα υποδοχής προσφύγων. Μόνο την προτελευταία εβδομάδα του Δεκεμβρίου, από τα κέντρα έφυγαν 84 άτομα, ενώ, την ίδια στιγμή, το καθεστώς επίσημης παραμονής δόθηκε σε 59 άτομα. Το συνολικό δυναμικό των εγκαταστάσεων παραμονής του Οργανισμού προσφύγων είναι 5190 άτομα. Στα τέλη Δεκεμβρίου, στα κέντρα φιλοξενούνταν μόνο 523 άτομα, πράγμα που σημαίνει ότι, στην πραγματικότητα, χρησιμοποιείται μόνο το 10% της χωρητικότητάς τους.

Σε κέντρα φιλοξενίας μεταναστών του ΥΠΕΣ, τα οποία είναι κλειστού τύπου, στα τέλη Δεκεμβρίου υπήρχαν 186, με δυναμικό φιλοξενίας 700 ατόμων. Και αυτά χρησιμοποιούνται μόλις κατά 26%. Στις νέες πραγματικότητες, οι αρμόδιες αρχές, αργά ή γρήγορα, θα πρέπει να αποφασίσουν αν οι ικανότητες υποδοχής των μεταναστών θα διατηρηθούν στα υπάρχοντα επίπεδα, τα οποία ορίστηκαν την εποχή της μαζικής εισροής από τη Μέση Ανατολή προς τη Δυτική Ευρώπη. Η απόφαση αυτή θα ληφθεί στο πλαίσιο της νέας μεταναστευτικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στη συζήτηση για την εν λόγω πολιτική η Βουλγαρία υπερασπίστηκε τη θέση, ότι χρειάζονται ισχυροί έλεγχοι στα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ότι δεν είναι αποδεκτή η πρακτική της επιστροφής των παράνομων μεταναστών στην χώρα από την οποία πρωτομπήκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ότι οι προσπάθειες θα πρέπει να επικεντρωθούν, κυρίως, στην αντιμετώπιση των αιτίων που δημιουργούν τη μετανάστευση στις χώρες που αποτελούν την πηγή της.

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης