36 χρόνια μετά την ίδρυσή της η Ακαδημία Παλαιάς Μουσικής του Βερολίνου (Akademie für Alte Musik Berlin) έδωσε την πρώτη της συναυλία στη Βουλγαρία. Οι λάτρεις του πρωτότυπου ήχου μουσικής από πριν από μερικούς αιώνες δεν έμειναν απογοητευμένοι, γιατί άκουσαν στο Πρώτο Στούντιο της ΒΕΡ ένα ενδιαφέρον πρόγραμμα, στο οποίο δόθηκε έμφαση στο ευρωπαϊκό Μπαρόκ. Τα επιλεγμένα έργα του Βερατσίνι (Veracini), Πάρσελ (Purcell), Χέντελ (Händel), Ρεμπέλ (Rebel), Τέλεμαν (Telemann), Βιβάλντι (Vivaldi) и Τζεμινιάνι (Geminiani)– συνθέτες από τα τέλη του 17^ου και τις αρχές του 18^ου αιώνα, παρουσίασαν τα διαφορετικά πρόσωπα του Μπαρόκ.

Θεωρώ ότι από ορισμένες απόψεις η τότε Ευρώπη είχε φτάσει πιο μακριά απ’ ό, τι εμείς τώρα. Πολλοί συνθέτες του Μπαρόκ είχαν αναγνώριση σε όλη την Ευρώπη και αισθάνονταν ως πολίτες του κόσμου – λέει το πρώτο βιολί Μπέρνχαρντ Φορκ (Bernhard Forck). – Το πρόγραμμά μας δείχνει ότι ήδη τότε υπήρχε ενότητα, έστω και κυρίως στη μουσική.

Εκτός από τη συναυλία διεξήχθησαν και δύο masterclass με επικεφαλής τον Κρίστιαν Μπόιζε (Christian Beuse) για πνευστά όργανα και τον Μπέρνχαρντ Φορκ (Bernhard Forck) για έγχορδα. Και για τους μαθητές του Μουσικού Σχολείου στη Σόφια, καθώς και για άλλα ενδιαφερόμενα παιδιά, οι μουσικοί του συγκροτήματος παρουσίασαν τα επιμέρους ιστορικά μουσικά όργανα και τον ήχο τους. Διοργανωτές των γεγονότων ήταν το Ινστιτούτο «Γκαίτε» στη Βουλγαρία και η ΒΕΡ.

Η Ακαδημία Παλαιάς Μουσικής του Βερολίνου ιδρύθηκε το 1982 στην τότε πρωτεύουσα της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας, το Βερολίνο. Γρήγορα καταξιώθηκε ως ένα από τα καλύτερα συγκροτήματα μουσικής δωματίου που σέβονται τον αυθεντικό ήχο της παλαιάς μουσικής. Για τον σκοπό χρησιμοποιούν αυθεντικά όργανα από την εποχή του Μπαρόκ ή αντίγραφά τους.

Αυτή η μουσική συντέθηκε για αυτά τα όργανα – τονίζει ο Μπέρνχαρντ Φορκ. Τα ίδια τα μουσικά όργανα υποδηλώνουν πολλά πράγματα σχετικά με την ερμηνεία. Έτσι, ερμηνευτής που παίζει σύγχρονο όργανο δεν μπορεί να καταλάβει κάποιες ιδιαιτερότητες. Φυσικά, δεν υπάρχουν ηχογραφήσεις από εκείνη την εποχή, αλλά και οι πολυάριθμες ιστορικές εργασίες πώς ακριβώς πρέπει να παίζεται, δε δίνουν πλήρη ιδέα. Είναι σαν να μιλάμε για ζωγραφική, χωρίς να παρουσιάσουμε καμία εικόνα. Η μουσική έχει δική της γλώσσα. Και τα όργανα είναι απαραίτητα μόνο για να δοθεί ζωή στη μουσική. Μάλιστα για έναν ιστορικά τεκμηριωμένο ήχο της παλαιάς μουσικής είναι σημαντικά όχι μόνο τα αυθεντικά όργανα ή τα αντίγραφά τους, αλλά και το χόρδισμά τους και οι ρυθμοί. Η μουσική του Μπαρόκ είναι στενά συνδεδεμένη με τον χορό, γι’ αυτό πρέπει πάντα, αν θέλουμε να την ερμηνεύσουμε αυθεντικά, να ξέρουμε αν είναι κατάλληλη για χορό. Δε θεωρώ όμως ότι η παλαιά μουσική δεν μπορεί και δεν πρέπει να ερμηνεύεται και με σύγχρονα όργανα.

Και τι είναι το σημαντικότερο, ρωτήσαμε τον Ραφαέλ Άλπερμαν (Raphael Alpermann), μουσικό τσέμπαλο και οργανίστα του συγκροτήματος:

Το πιο σημαντικό, κατά τη γνώμη μου, είναι το αίσθημα για αυτή τη μουσική. Φυσικά, εμείς τώρα δεν μπορούμε να ξέρουμε πώς εκείνη την εποχή την αντιλαμβάνονταν, αλλά είμαστε κοντά στην αλήθεια ιδιαίτερα όσον αφορά τη μουσική που τραγουδιέται. Πολλές μουσικές εικόνες εξηγούνται από τους ίδιους τους στίχους. Πρόκειται για «γλώσσα σε εικόνες». Και αυτό μπορεί να παρουσιαστεί πειστικά στον σύγχρονο ακροατή. Τέτοια είναι η αποστολή μας. Είναι σημαντικό να παρουσιάσουμε πειστικά αυτές τις εικόνες (υποβοηθούμενοι από τους στίχους), έτσι ώστε οι ακροατές να γίνουν κοινωνοί. .Αυτό δίνει σε μας τους μουσικούς τεράστια ικανοποίηση.

Από την ίδρυσή της η Ακαδημία Παλαιάς Μουσικής του Βερολίνου δίνει τακτικά πολυάριθμες συναυλίες (πάνω από 100 ετησίως) – στη Γερμανία, καθώς και στο εξωτερικό, φτάνοντας και ως το Μπουένος Άιρες, τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία. Στις περιοδείες αυτές η ορχήστρα παίζει με διαφορετικό αριθμό μουσικών – από ορχήστρα δωματίου έως συμφωνική ορχήστρα. Ερμηνεύονται όχι μόνο ορχηστρικά έργα, αλλά και όπερες και ορατόρια. Η Ακαδημία Παλαιάς Μουσικής του Βερολίνου προσκαλεί συχνά ως σολίστες παγκοσμίως γνωστούς μουσικούς και τραγουδιστές. Πρέπει να σημειωθεί και η επιτυχημένη δραστηριότητα ηχογραφήσεων του συνόλου. Μια απόδειξη για τη διεθνή αναγνώριση της ορχήστρας είναι τα πωληθέντα πάνω από 1 εκατομμύριο αντίγραφα ηχογραφήσεων από συναυλίες και ζωντανές εκτελέσεις τους. Το 2006 το συγκρότημα παρέλαβε το βραβείο «Τέλεμαν» (Telemann Preis) της πόλης Μάγκντεμπουργκ, το 2014 - το Μετάλλιο του Μπαχ (Bach Medaille) της Λειψίας, καθώς και τη διάκριση ECHO Klassik.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα

Φωτογραφίες: Βλαντιμίρ Βλαντιμίροφ