Στην Ανατολική Ροδόπη, κατά μήκος του ποταμού Άρδα πολλές κόγχες λατρείας, σκαλισμένες στα αρχαία χρόνια, εδώ και αιώνα προσελκύουν την προσοχή των αρχαιολόγων και ερασιτεχνών ερευνητών. Παρόλα αυτά κρύβουν ακόμα αινίγματα, που σχετίζονται με το πότε εμφανίστηκαν, και αν έχουν διαμορφωθεί για θρησκευτικούς σκοπούς, είτε χρησιμοποιούνταν ως σήμανση ή κάτι άλλο. Η εργασία για τη δημιουργία κογχών σε δυσπρόσιτα σημεία, μιλά για τη σημασία, που είχαν για τους αρχαίους ανθρώπους. Πιθανώς σχετίζονται με κάποιες λατρευτικές πεποιθήσεις σχετικά με τη μετάβαση στη μετά θάνατον ζωή, θεωρεί ο Χρίστο Τόντεφ. Οικονομικός αναλυτής στο επάγγελμα, άλλα με κλίση στην ορειβασία και την εξερεύνηση, ο ίδιος εδώ και χρόνια περιοδεύει σε άγρια γραφικά σημεία στην Ανατολική Ροδόπη, φωτογραφίζει, χαρτογραφεί και διερευνά τις κόγχες στους βράχους, που θεωρεί ότι, είναι σκαλισμένες πριν από την εποχή των Θρακών. Μέχρι στιγμής έχω εντοπίσει περίπου 3600 κόγχες, λέει ο Χρίστο. Τέτοιες κόγχες είναι σκαλισμένες σε δυσπρόσιτα σημεία, σε ύψος 50 μέτρων, πάνω στους βράχους κοντά στο χωριό Νταζντόβνιτσα, της περιοχής του Κίρτζαλι.

Η ιδανική κόγχη είναι τραπεζοειδής, ύψους 70-80 εκατοστών, έχει βάθος και είναι πολύ καλά διαμορφωμένη, εξηγεί ο Χρίστο Τόντεφ. Πολλοί ερευνητές αναρωτιούνται εάν αυτή η μορφή έχει μόνο συμβολική σημασία ή συμβάλλει στην ακουστική και εκπέμπει ενέργεια.

Σε έναν από τους βράχους του συγκροτήματος ο Χρίστο Τόντεφ βλέπει σχήμα που θυμίζει πρόσωπο κοπέλας, το οποίο πιθανότατα έχει χαραχτεί από ανθρώπινο χέρι. Αλλά τα μυστήρια δεν τελειώνουν ως εδώ:

Παρατήρησα ότι ακριβώς κάτω από το πρόσωπο της κοπέλας, σε ύψος 20 μέτρων πάνω από την γη, βρίσκεται βραχώδες δωμάτιο, ίσως επίσης σκαλισμένο από ανθρώπινα χέρια. Το βραχώδες συγκρότημα είναι πολύ μεγάλο - περίπου ενάμιση χιλιόμετρο, με πολλές τραπεζοειδείς κόγχες και διάφορα ανοίγματα. Αναρωτήθηκα αν το δωμάτιο έχει σχέση με άλλο βράχο ύψους περίπου 40 μέτρων, που βρίσκεται σε απόσταση 1,2 χιλιομέτρων.

Το φυσικό άνοιγμα σαν «παράθυρο» με ύψος περίπου 10 μέτρων, στους βράχους απέναντι από το συγκρότημα, ο Τόντεφ επίσης θεωρεί ως έργο ανθρώπινου χεριού. Κάνει εντύπωση ότι από κει περνούν οι ακτίνες του Ηλίου, που πλησιάζουν το βραχώδες συγκρότημα με το πρόσωπο της κοπέλας.

Η ανακάλυψη αυτή του δίνει αφορμή να εξετάζει αυτήν την περιοχή όχι μόνο ως ένα λατρευτικό συγκρότημα με τραπεζοειδείς κόγχες, αλλά και ως βράχους, που μας δίνουν πολύτιμες πληροφορίες για τις αστρονομικές γνώσεις της εποχής εκείνης.

Κοντά στον βράχο με το παράθυρο υπάρχει ακόμα ένα συγκρότημα με σαφείς αστρονομικούς δείκτες, που δείχνουν το πλησίασμα της χειμερινής ισημερίας.

Όπως βλέπετε το χωριό Νταζντόβνιτσα μοιάζει με ένα ανοιχτό βιβλίο της ιστορίας της Βουλγαρίας, από το οποίο υπάρχουν ακόμα αδιάβαστες σελίδες, που θα πρέπει να μελετήσουμε.

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα

Φωτογραφίες: προσωπικό αρχείο