Στις 25 Φεβρουαρίου συμπληρώνονται 100 χρόνια από τότε που άνοιξε πύλες το βουλγαρικό σχολείο στη Βουδαπέστη. Τότε 18 Βουλγαρόπουλα άρχισαν την κανονική τους εκπαίδευση στην ενοικιαζόμενη αίθουσα διδασκαλίας. Για την ιστορία του σχολείου μας διηγείται η Σβέτλα Κιόσεβα, διευθύντρια του βουλγαρικού σχολείου στην ουγγρική πρωτεύουσα:

Το βουλγαρικό σχολείο στη Βουδαπέστη είναι έργο του Συλλόγου Βουλγάρων στην Ουγγαρία. Εκείνη την εποχή η βουλγαρική κοινότητα είναι πολύ πιο πολυάριθμη. Εμφανίζονται τα πρώτα θεσμικά όργανα. Τέσσερα χρόνια αργότερα αποφασίζεται να ανοίξει εκκλησία και σχολείο, που να εξυπηρετούν τις πνευματικές ανάγκες της κοινότητας. Αξιοσημείωτα είναι τα λόγια του πρώτου προέδρου του Συλλόγου Βουλγάρων στην Ουγγαρία Λάζαρ Ιβάνοφ, ο οποίος είπε: «Το μέλλον δεν χτίζεται μόνο με σκαπάνη, αλλά και με πίστη στον Θεό και με ανοιχτά τα μάτια. Αλλά τα μάτια ανοίγουν με την επιστήμη». Το καλό ξεκίνημα εξηγεί και την πολύχρονη ιστορία του σχολείου, το οποίο σε διάφορες χρονικές περιόδους υπάρχει με διαφορετικό τρόπο, αλλά πάντα αποτελεί σημαντικό μέρος της βουλγαρικής κοινότητας στην Ουγγαρία, ένας από τους στυλοβάτες της επιβίωσής της. Για μεγάλο χρονικό διάστημα το σχολείο υποστηρίζεται από τις δωρεές των Βουλγάρων. Η οργάνωση ενοικιάζει σχολικές αίθουσες διδασκαλίας σε διάφορα ουγγρικά σχολεία. Μαζεύει χρήματα για τη θέρμανση, προσλαμβάνει εκπαιδευτικούς, βοηθά τις φτωχές οικογένειες για να μπορούν τα παιδιά τους να πηγαίνουν στο σχολείο. Ριζική είναι η αλλαγή μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν το σχολείο ήδη χρηματοδοτείται από το Υπουργείο Παιδείας της Βουλγαρίας. Αυτή η περίοδος διαρκεί μέχρι το 2011, όταν το Υπουργείο αποσύρθηκε, αλλά αυτό δε σημαίνει τέλος της εκπαίδευσης των Βουλγάρων στην Ουγγαρία.

Λίγο πριν, το 2004, αξιοποιώντας τις δυνατότητες της ουγγρικής νομοθεσίας, η Βουλγαρική Δημοκρατική Αυτοδιοίκηση ιδρύει Βουλγαρικό Σχολείο για Μητρική Γλώσσα, το οποίο σήμερα είναι το μοναδικό σχολείο για τους Βουλγάρους στην Ουγγαρία. Θέλω να τονίσω ότι δεν πρόκειται για το παραδοσιακό κυριακάτικο σχολείο, καθώς αποτελεί μέρος του ουγγρικού εκπαιδευτικού συστήματος. Αυτό σημαίνει ότι τα παιδιά μεταφέρουν τους βαθμούς τους στο ουγγρικό σχολείο και μπορούν να εξεταστούν στη βουλγαρική γλώσσα κατά την ολοκλήρωση του σχολικού έτους.

Πόσοι είναι οι μαθητές σας σήμερα και ποια είναι τα σχολικά βιβλία τους;

Σχεδόν 100, πιο συγκεκριμένα τώρα είναι 98 μαθητές. Παιδιά από την 1η έως την 12η τάξη. Έχουμε επίσης παιδιά προσχολικής ηλικίας, ενωμένα σε ομάδα, λέει η Σβέτλα Κιόσεβα. - Το θέμα με τα σχολικά βιβλία είναι περίπλοκο. Δύσκολο είναι να βρεθεί βιβλίο για παιδιά με διαφορετικά επίπεδα γνώσης μητρικής γλώσσας, μιας και σε μας έρχονται μαθητές που καθόλου δεν ξέρουν βουλγαρικά και εδώ αρχίζουν την εκμάθησή τους. Χρησιμοποιούμε επίσης εγχειρίδια και υλικά από τη Βουλγαρία. Τα τελευταία χρόνια κατορθώσαμε να δημιουργήσουμε δικά μας σχολικά βιβλία, χάρη στις ουγγρικές αρχές και τη συμμετοχή μας σε ένα ευρωπαϊκό σχέδιο. Επί του παρόντος κυκλοφορήσαμε σχολικά βιβλία για την πρώτη και δεύτερη τάξη, καθώς και εγχειρίδια και τετράδια έως την όγδοη τάξη, καθώς και πλήρες σετ από βιβλία και τετράδια για τα μαθήματα εθνογνωσίας. Πρόκειται για μάθημα που δίνει γνώσεις για την ιστορία, τη γεωγραφία, τη λαογραφία της Βουλγαρίας, την ιστορία της τοπικής βουλγαρικής κοινότητας, τα δικαιώματα των μειονοτήτων και τη θέση τους στο κράτος. Αντλούμε πληροφορίες από πολλές πηγές, χρησιμοποιούμε επίσης σύγχρονα τεχνικά μέσα. Υπάρχουν όλο και περισσότερες ευκαιρίες που κάνουν προσιτή την εκπαίδευση για όλα τα παιδιά.

Η επετειακή μέρα είναι πραγματικά αξέχαστη. Πώς θα την γιορτάσετε;

Σήμερα εγκαινιάζουμε τις εορταστικές εκδηλώσεις για την 100ή επέτειο του σχολείου. Επειδή πριν στεγάστηκε σε πολλά σχολεία στη Βουδαπέστη θα γυρίσουμε όλα αυτά τα κτίρια. Σε μερικά απ’ αυτά έχουν τοποθετηθεί αναμνηστικές πλάκες, όπου θα καταθέσουμε στεφάνια. Επίσης στον διαγωνισμό, αφιερωμένο στην επέτειο μας, έλαβαν μέρος περισσότερα από 70 παιδιά, με ζωγραφιές και συγγράμματα σχετικά με την γιορτή. Πρώτα θα εγκαινιάσουμε τη έκθεση με τα έργα τους, μερικά από τα οποία θα βραβευθούν. Έχουμε επίσης προετοιμάσει μια έκθεση που αναφέρει την ιστορία του σχολείου.

Στις 28 και 29 Σεπτεμβρίου του 2018 θαγίνουν οι κύριοι εορτασμοί της επετείου. Περιμένουμε πολλούς επισκέπτες, αλλά θα ήθελα μέσω της Βουλγαρικής Ραδιοφωνίας να καλέσω όλους τους πρώην μαθητές και εκπαιδευτικούς, όλους τους ανθρώπους, που είναι συνδεδεμένοι με το σχολείο και βρίσκονται στη Βουλγαρία και το εξωτερικό, να έρθουν. Περιμένουμε και φιλοξενούμενους από την Ένωση Βουλγαρικών Σχολείων στο Εξωτερικό, καθώς και επίσημοι εκπρόσωποι της Βουλγαρίας και της Ουγγαρίας.

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα

Φωτογραφίες: προσωπικό αρχείο και ΒΤΑ