Η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας για τις επιχειρήσεις θα αυξηθεί μεταξύ 30 και 60%, προειδοποίησαν στα τέλη του περασμένου έτους οι επιχειρήσεις στη Βουλγαρία. Τα συνδικάτα πρόσθεσαν ότι θα αυξηθούν οι τιμές για τους απλούς καταναλωτές. Στις αρχές του 2018 οι αποκαλυπτικές προβλέψεις μειώθηκαν στην πιο αποδεκτή επικείμενη αύξηση κατά 15-30%.

Ο Ιανουάριος έχει πλέον τελειώσει χωρίς μεταβολή των τιμών, αλλά η δυσαρέσκεια και οι ανησυχίες των επιχειρήσεων και των συνδικαλιστικών κύκλων παραμένουν, διότι σύμφωνα με τον εκτελεστικό πρόεδρο του Βουλγαρικού Οικονομικού Επιμελητηρίου Μποζιντάρ Ντάνεφ συνεχίζεται η οικονομική σχιζοφρένεια που οφείλεται σε κακή διαχείριση. Η ένταση αυξήθηκε μέχρι εκεί που η υπουργός Ενέργειας Τεμενούζκα Πετκόβα και ο πρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Ιβάν Ιβανόφ κάλεσαν πολλές φορές εργοδότες και εργαζόμενοι να συναντηθούν και να μιλήσουν και δεν κουράστηκαν να επαναλαμβάνουν ότι προς τον παρόν δεν υπάρχουν λόγοι για τέτοιο δραστικό άλμα στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος. Η σπάνια ένωση μεταξύ των επιχειρήσεων και των συνδικάτων, ωστόσο, παρέμεινε στη θέση της και μόνο ανέβαλε την ανανεωμένη αύξηση στις τιμές για τις αρχές Φεβρουαρίου του 2018.

Στη Βουλγαρία οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας είναι βασικά δύο είδη – ρυθμισμένες και ελεύθερες. Οι ρυθμισμένες καθορίζονται από τη Ρυθμιστική Επιτροπή Ενέργειας και Υδάτων και αλλάζουν κατά κανόνα δύο φορές το χρόνο. Από το 2015 άρχισε να λειτουργεί και ανεξάρτητη αγορά ενέργειας που ουσιαστικά παρεμβαίνει στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας από πέρυσι. Θεωρητικά όλοι έχουν το δικαίωμα να εμπορεύονται στην αγορά αυτή, αλλά στην πραγματικότητα μόνο οι επιχειρήσεις έχουν πρόσβαση σ’ αυτή, και η πώληση της ηλεκτρικής ενέργειας σε ελεύθερες τιμές προέρχεται μόνο από δύο κρατικούς σταθμούς ηλεκτρικής ενέργειας - τον πυρηνικό σταθμό του Κοζλοντούι και από έναν θερμοηλεκτρικό σταθμό στη Νότια Βουλγαρία. Η επίσημη απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι στιγμής δεν έχει συγκεκριμένες συνέπειες για τους καταναλωτές - ούτε οι τιμές στην αγορά είναι ελεύθερες, ούτε η αγορά είναι ανοιχτή για τους απλούς πολίτες. Ακόμα και η υπουργός Ενέργειας παραδέχθηκε ότι στην αγορά ενέργειας δεν είναι όλα εντάξει.

Οι επιχειρήσεις και τα συνδικάτα προς το παρόν διατηρούν την ετοιμότητά τους να διαμαρτυρηθούν για τις προβλεπόμενες σοκ τιμές, ακόμη και για τις 28 Φεβρουαρίου προγραμματίζουν εκδηλώσεις μαζικής δυσαρέσκειας, εάν και μετά την προβλεπόμενη συνάντησή τους με τον πρωθυπουργό Μπόικο Μπορίσοφ τα αμφιλεγόμενα ζητήματα δε λυθούν. Οι επιχειρηματικοί κύκλοιυποπτεύονταικαρτέλστην αγορά, κερδοσκοπία, μηεμπορικήσυμπεριφοράτωνπρομηθευτώνηλεκτρικήςενέργειαςκαι, τελικά, παράλογηαύξησητωντιμών του ηλεκτρικού ρεύματος. Τα συνδικάτα, με τη σειρά τους, βλέπουν απειλή για τα συμφέροντα των εργαζομένων, καθώς και κίνδυνο απότομης αύξησης των τιμών για τους καταναλωτές. Προειδοποιούν ότι οι εταιρείες θα αναγκαστούν να μειώσουν το κόστος παραγωγής, αρχικά με τη μείωση των μισθών.

Οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας στη Βουλγαρία είναι οι χαμηλότερες στην Ευρώπη - 1 μεγαβατώρα εδώ κοστίζει 38 ευρώ, ενώ στις ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες η κατώτερη τιμή είναι 65 ευρώ. Αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι η Βουλγαρία δεν ισοδυναμεί με άλλη χώρα σχετικά με τα εισοδήματα του πληθυσμού της, γεγονός που καθορίζει την αναγκαιότητα από «κοινωνική ανοχή» στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό υποδηλώνει ότι οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας στη Βουλγαρία πρέπει να είναι κοινωνικά προσιτές και σε μικρότερο βαθμό ελεύθερες. Οι απαιτήσεις της αγοράς δεν μπορεί να αγνοούνται για πολύ καιρό, γιατί αυτό οδηγεί σε μη αναστρέψιμες παραμορφώσεις σε ολόκληρη την οικονομία, και η οικονομία στη Βουλγαρία ως κράτος μέλος της ΕΕ είναι ανοικτή για όλες τις επιρροές από έξω. Δηλαδή, η πίεση για αύξηση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας προέρχεται και θα προέρχεται κυρίως από έξω, από χώρες με ανεπτυγμένη οικονομία, όπου αυτές οι τιμές είναι πολύ υψηλότερες από τις βουλγαρικές. Από αυτή την άποψη η ανατίμηση της ηλεκτρικής ενέργειας στη Βουλγαρία είναι αναπόφευκτη μεσοπρόθεσμα. Το ζήτημα είναι μέχρι τότε τα εισοδήματα να φτάσουν πιο αποδεκτά και συγκρίσιμα με τα ευρωπαϊκά επίπεδα και οι εταιρείες να γίνονται αρκετά ανταγωνιστικές και προσαρμόσιμες.

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα