Στη Βουλγαρία δεν υπάρχει ακριβής στατιστική που να δείχνει πόσες είναι οι γυναίκες και τα κορίτσια που είναι θύματα ενδοοικογενειακής βίας τα τελευταία χρόνια. Η ισότητα των φύλων είναι θέμα που συζητιέται εδώ και καιρό, αλλά κατά τη γνώμη κάποιων πολιτικών, το νομοθετικό πλαίσιο δεν εφαρμόζεται αποτελεσματικά στις περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας. Σύμφωνα με έρευνα του Ευρωβαρομέτρου, η Βουλγαρία βρίσκεται στην πρώτη θέση όσον αφορά τα στερεότυπα του φύλου στην ΕΕ. Το 81% των Βουλγάρων θεωρεί πως ο σημαντικότερος ρόλος της γυναίκας είναι να φροντίζει την οικογένεια και το σπίτι, ενώ οι περισσότεροι Ευρωπαίοι δε θεωρούν πως αυτός είναι ο σημαντικότερος ρόλος της. Μέχρι τώρα η Βουλγαρία έχει υπογράψει δεκάδες διεθνείς συμβάσεις για την ισότητα και την ανεκτικότητα μεταξύ των φύλων, αλλά αυτό δεν έχει οδηγήσει στην εξάλειψη της ενδοοικογενειακής βίας, σημειώνουν οι ειδήμονες.

Η κοινωνία ενεργοποιήθηκε πρόσφατα για διάλογο επί των θεμάτων με αφορμή την πρόταση των βουλευτών για συζήτηση επί του Νόμου περί Επικύρωσης της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης. Αποδείχτηκε πως το θέμα δεν είναι απλά πολιτικό, αλλά θίγει και την ηθική και ο καθένας πρέπει να ξεκαθαρίσει τη θέση του. Για να υπάρξει δικαιοσύνη και πλουραλισμός όσον αφορά τις γνώμες, οι κυβερνώντες διοργάνωσαν, στη Σόφια, ευρεία κοινωνική συζήτηση, στην οποία συμμετείχαν πάνω από 200 εκπρόσωποι οργανώσεων πολιτών και μη κυβερνητικών οργανισμών. Η συνάντηση διήρκεσε πάνω από 2 ώρες και ακούστηκαν διάφορες απόψεις για την ηθική, το φύλο, τη θρησκεία, τον πατριωτισμό και τις πολιτικές αντιλήψεις. Το «μήλον της έριδος» στις συζητήσεις αποδείχτηκε άρθρο της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, στο οποίο υπάρχει αναφορά στον όρο «κοινωνικό φύλο» και πιο συγκεκριμένα στην εισαγωγή εκπαιδευτικών προγραμμάτων που να διδάσκουν ανεκτικότητα προς τους ανθρώπους με διαφορετικό γενετήσιο προσανατολισμό. Ένας από τους λόγους των διαφωνιών ήταν και η σημασία της αγγλικής λέξης «gender», η οποία δίνει το δικαίωμα σε κάθε πολίτη για αυτοπροσδιορισμό βάσει του φύλου.

Η υπουργός Δικαιοσύνης Τσέτσκα Τσάτσεβα επεξήγησε τη θέση, βάσει της οποίας η Βουλγαρία υπέγραψε τη Σύμβαση τον Απρίλιο του 2016.

Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης είναι το πρώτο έγγραφο, το οποίο δημιουργεί ολοκληρωμένο νομικό πλαίσιο για την υπεράσπιση των γυναικών και των κοριτσιών από όλες τις μορφές βίας, μεταξύ των οποίων και την ενδοοικογενειακή, είπε εκείνη.

Το βασικό μήνυμα της Συμβάσεως της Κωνσταντινούπολης είναι πως κανένας δεν πρέπει να είναι θύμα βίας και να πάσχει το σώμα ή η προσωπικότητά του λόγω της γενετικής του ταυτότητας. Τα περισσότερα σχόλια αφορούν τον όρο «gender», ο οποίος στα βουλγάρικα μεταφράζεται με τις έννοιες «φύλο» ή «γένος», αλλά δεν πρέπει να γίνονται εικασίες πως πίσω από την υπεράσπιση της ισότητας των φύλων περνάνε άλλα πράγματα.

Η Συνήγορος του Πολίτη, Μάγια Μανόλοβα, είναι σαφής υπερασπιστής των δικαιωμάτων των πολιτών στη βουλγαρική κοινωνία. Βάσει των λεγόμενών της, η βία κατά των γυναικών είναι δραστική και άγαρμπη καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Κάθε τέταρτη γυναίκα στη Βουλγαρία έχει πέσει θύμα ενδοοικογενειακής βίας, είπε εκείνη. Το πρόβλημα θίγει περίπου 1 εκατ. Βουλγάρες και έχοντας υπόψη αυτή τη στατιστική, την οποία έχουν ερευνήσει οι μη κυβερνητικές οργανώσεις, δεν μπορώ να συμφωνήσω με τον ισχυρισμό πως η Βουλγαρία έχει ενεργή, αποτελεσματική νομοθεσία, η οποία να αποτρέπει τη βία. Αντιθέτως υπάρχουν πολλές περιπτώσεις βίας που μένουν ατιμώρητες, γιατί δε θεωρούνται εγκληματικές. Αυτό δεν προκαλεί έκπληξη, εγώ η ίδια έχω πειστεί, πως η εθνική στατιστική για την ενδοοικογενειακή βία δείχνει πως τα θύματα κατά τόπους είναι μηδέν.

Τα πρακτικά επιχειρήματα προς υποστήριξη της Σύμβασης τελειώνουν μόλις γίνει λόγος για τις θρησκευτικές και τις φιλοσοφικές θέσεις αυτών που συμμετέχουν στον διάλογο. Το κείμενο είναι απαράδεκτο κατά τη γνώμη των εκπροσώπων της Βουλγαρικής Ορθόδοξης Εκκλησίας (ΒΟΕ), αλλά και για τους εκπροσώπους των άλλων χριστιανικών δογμάτων στη χώρα μας. Με δήλωση προς την κοινωνία και τους πολιτικούς η Ιερά Σύνοδος της ΒΟΕ κατηγορηματικά επιμένει να μην επικυρωθεί αυτό το διεθνές έγγραφο. Το επιχείρημα είναι πως η ελευθερία για τον αυτοπροσδιορισμό του φύλου, την οποία η Σύμβαση επιτρέπει, είναι διαμετρικά αντίθετη στη χριστιανική πίστη και θα οδηγήσει σε «πνευματικό θάνατο» της ανθρωπότητας.

Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης συμπεριλαμβάνει νέα αντίληψη για τον άνθρωπο, είπε ο Μητροπολίτης της Στάρα Ζαγκόρα, Κυπριανός, ο οποίος παρουσίασε τα επιχειρήματα της Ιεράς Συνόδου. Η Σύμβαση παρουσιάζει τον άνθρωπο σαν αυτοδύναμο εξουσιαστή του εαυτού του που ακολουθεί τις επιθυμίες και τα πάθη του σε τέτοιο βαθμό που να μπορεί να ορίζει ακόμα και το φύλο του. Αυτή η αντίληψη αφήνει τον άνθρωπο χωρίς Θεό και ανοίγει της πύλες της ακολασίας, κάτι το οποίο οδηγεί αναπόφευκτα σε ψυχική και σωματική αυτοκαταστροφή.

Οι συζητήσεις συνεχίζονται και αναμένεται στον διάλογο να συμμετάσχουν και νέα μέλη. Η κοινωνική αφύπνιση είναι ευχάριστη και μακάρι οι Βούλγαροι να συνεχίσουν να αντιλαμβάνονται με κριτική σκέψη τις προτάσεις των πολιτικών.

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα

Φωτογραφίες: BTA και BGNES