Η νέα ταινία της Αντέλα Πέεβα έχει την πρεμιέρα της στις 24 Νοεμβρίου, στο πλαίσιο του φεστιβάλ «Κινομάνια - 2017». Ο τίτλος της είναι «Ζήτω η Βουλγαρία» και παρουσιάζει διαφορετικές απόψεις πάνω σε σοβαρά θέματα όπως ο εθνικισμός,  οι εθνικιστές, η αναβίωση του ακραίου εθνικισμού και η λεπτή γραμμή μεταξύ πατριωτισμού και εθνικισμού.

Η ταινία γυρίστηκε χωρίς αφήγηση, δηλαδή δεν υπάρχει η εκτίμηση της δημιουργού. Και όχι επειδή η κα Πέεβα δεν έχει γνώμη. Αντίθετα, στη συνέντευξή της για τη ΒΕΡ θα δείτε εξαιρετικά λεπτές αποχρώσεις. Πιστή στον εαυτό της, η διάσημη δημιουργός ντοκιμαντέρ μιλά για τους χαρακτήρες της με σεβασμό, τους αφήνει να εκφράσουν ελεύθερα τις απόψεις τους. Ο στόχος μου ήταν να δείξω το πρόβλημα στο βάθος του, λέει η ίδια. Αυτή είναι η πρώτη βουλγαρική ταινία, αφιερωμένη στον εθνικισμό στη Βουλγαρία. Όλοι γνωρίζουμε αυτό το φαινόμενο ή τουλάχιστον το έχουμε ακούσει, αλλά με κανέναν τρόπο δε θέλουμε να «εμβαθύνουμε» σ’ αυτό.

Η Αντέλα Πέεβα είναι σεναριογράφος και σκηνοθέτιδα της ταινίας. Εργάστηκε τρία χρόνια, μια περίοδο, στην οποία το συνεργείο της ηχογράφησε ομιλίες και εμφανίσεις των συμμετεχόντων στην ταινία στη Σόφια, τη Στάρα Ζαγκόρα και το Πλόβντιβ.

Οι άνθρωποι που συμμετέχουν στο έργο είναι ηλικίας 13-14 ετών, γεγονός που δείχνει ότι, το όριο ηλικίας έχει μειωθεί. Λένε πώς είναι πατριώτες, αλλά στην πραγματικότητα έχουν κάποια τάση προς τον εθνικισμό. Οδηγούνται από κάποιο συναίσθημα φιλοπατρίας, λένε ότι ό ,τι κάνουν είναι στο όνομα μιας καλύτερης Βουλγαρίας. Αλλά εύκολα περνούν τα σύνορα μεταξύ του πατριωτισμού και του εθνικισμού. Αναμιγνύουν τις έννοιες, νομίζω. Υπάρχουν πολλές ερωτήσεις. Για παράδειγμα, τι είναι ο πατριωτισμός, πόσο μακριά φτάνει, δε γίνεται κατάχρηση αυτής της έννοιας; Γύρισα ένα μέρος της ταινίας σε σχολεία της Στάρα Ζαγκόρα, όπου είχε παιδιά που συμμετέχουν σε πομπές. Πώς γίνεται έτσι που από το πατριωτικό σύνθημα «Ζήτω η Βουλγαρία», τα βλέπουμε αμέσως μετά ως συμμετέχοντες σε εθνικιστικές πομπές.

Στο Πλόβντιβ και τη Σόφια τραβήξαμε μαζικές εκδηλώσεις με τίτλο «Λούκοφμαρς», που διεξάγονται στη μνήμη ενός στρατηγού, υποστηρικτή του Χίτλερ και της εισόδου της Βουλγαρίας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στην πλευρά της Γερμανίας. Στις πομπές παραβρίσκονται και ξένοι, εκπρόσωποι παρόμοιων οργανώσεων - εθνικιστές από τη Γερμανία, τη Σουηδία, επίσης ακραίοι, που εκφωνούν ομιλίες…

Η ιδέα για την ταινία «Ζήτω η Βουλγαρία » έρχεται κατά τη ολοκλήρωση της εργασίας της προηγούμενης ταινίας της Αντέλα Πέεβα, αφιερωμένης στον βούλγαρο πιλότο Ντιμίταρ Σπισαρέβσκι, που πέθανε ηρωικά στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Υπερασπίζοντας τον ουρανό πάνω από τη Σόφια, έκανε μια αεροπορική επιδρομή και  κατέρριψε αμερικανικό βομβαρδιστικό αεροσκάφος πάνω από την Σόφια, πριν προλάβει ο πιλότος να βομβαρδίσει την πόλη.

Κινηματογράφησα πομπή που πήγαινε στον τάφο του Σπισαρέβσκι. Ενδιαφερόμουν για το ποια είναι τα αγόρια αυτά, επειδή ανάμεσά τους υπάρχουν πολλά μορφωμένα. Και εδώ έρχεται η ερώτηση - ποιος βοηθά να κατανοήσουμε αυτές τις βασικές και σημαντικές έννοιες όπως ο εθνικισμός και ο πατριωτισμός; Πιστεύω ότι εμείς οι γονείς, οι καθηγητές, οι πολιτιστικοί θεσμοί πρέπει σωστά να καθοδηγούμε τα παιδιά μας. Στην ταινία «Ζήτω η Βουλγαρία» έχει σκηνές που γυρίστηκαν γύρω από την Εθνική Επέτειο της Βουλγαρίας – 3η Μαρτίου. Και όταν η καθηγήτρια ρώτησε τους μαθητές τι σημαίνει εθνική γιορτή, ένα αγόρι απάντησε ότι είναι η γιορτή των Βουλγάρων, όχι των ξένων ή των Τσιγγάνων που ζουν στη Βουλγαρία. Μετά στις σκηνές από την πομπή βλέπουμε το ίδιο αγόρι με πυρσό στο χέρι. Και πάλι προκύπτει το ερώτημα τι είναι αυτό το συναίσθημα πατριωτισμού που οδηγεί τέτοιους νέους σε εθνικιστικές εκδηλώσεις.

Ίσως οι πιο συχνές ερωτήσεις προς την Αντέλα Πέεβα πριν την πρεμιέρα της ταινίας ήταν εάν το έργο της είναι στα όρια της «πολιτικής ορθότητας» και εάν αυτολογοκρίθηκε;

Όχι, δεν έχει νόημα να κάνεις τίποτα αν ακολουθήσεις την επίσημη γραμμή. Το πρόβλημα είναι ανησυχητικό και η ταινία – εντυπωσιακή. Το έργο ολοκληρώνεται με το «Λούκοφμαρς», που πραγματοποιείται κάθε χρόνο τον Φεβρουάριο. Το 2018, λόγω της Βουλγαρικής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ, ίσως να ληφθούν αυστηρότερα μέτρα ασφαλείας. Αλλά στην ουσία το πρόβλημα παραμένει. Αν θέλουμε τα παιδιά μας να είναι ακραίοι εθνικιστές - τότε όλα είναι εντάξει. Αν δε θέλουμε - πρέπει να κάνουμε κάτι. Και αν δε θέλουμε να είναι τέτοια τα παιδιά μας, άλλα είμαστε αδιάφοροι, το πρόβλημα είναι σε μάς.