Η επικείμενη ολική έκλειψη ηλίου, που ορισμένες εφημερίδες αποκάλεσαν τη «Μεγάλη αμερικανική έκλειψη ηλίου» αναμένεται στις 21 Αυγούστου και σίγουρα θα μείνει στην ιστορία της αστρονομίας. Υπάρχουν δύο λόγοι - είναι η πρώτη ολική έκλειψη μετά από 38 χρόνια, που μπορείτε να δείτε μόνο εάν βρίσκεστε στις ΗΠΑ, και θα είναι το πιο καλά παρακολουθούμενο με καλύτερο εξοπλισμό αστρονομικό γεγονός από τη γέννηση του ανθρώπινου πολιτισμού μέχρι σήμερα. Η ημερομηνία όμως θα παραμείνει και στην ιστορία του Πανεπιστημίου Σόφιας «Άγιος Κλήμης της Αχρίδας». Στην πολιτεία Νεμπράσκα (ΗΠΑ) περιμένουν τη βουλγαρική αποστολή που θα φωτογραφίσει το φαινόμενο, καθώς και τη διάλεξη, που θα δώσει ο αστροφυσικός Γκάντσο Γκάντσεφ. Ο υποψήφιος διδάκτορας του Τμήματος Αστρονομίας στη Φυσική Σχολή του Πανεπιστημίου Σόφιας μελετά τα «φωτεινά μπλε μεταβλητά » /ογκώδη αστέρια/ από τους γαλαξίες της Ανδρομέδας και του Τριγώνου

Η διάλεξη, με την οποία θα εκπροσωπήσει το Πανεπιστήμιο Σόφιας, είναι αφιερωμένη στις αιτίες για την εμφάνιση μιας ολικής ηλιακής έκλειψης, τις πληροφορίες που λαμβάνουμε από αυτήν και τον ασφαλέστερο τρόπο για την παρακολούθησή της. Μαζί με την σοβαρή επιστημονική δραστηριότητα ο Γκάντσο Γκάντσεφ έχει περισσότερα από 10 χρόνια εμπειρία στον τομέα της αστροφωτογραφίας, το οποίο ήταν ο λόγος να δεσμευθεί και με την λήψη του αστρονομικού φαινομένου. «Ο πλανήτης Γη είναι ο μοναδικός μέρος στο Ηλιακό Σύστημα, από το οποίο μπορεί να παρακολουθείται μια ολική έκλειψη ηλίου» - ισχυρίζεται ο Γκάντσο Γκάντσεφ και συνεχίζει:

«Ο Ήλιος είναι 400 φορές μεγαλύτερος σε διάμετρο από τη Σελήνη, που είναι 400 φορές πιο κοντά μας. Γίνεται ένας τέλειος συνδυασμός, λόγω του οποίου μπορούμε να δούμε τους δίσκους του Ηλίου και της Σελήνης με το ίδιο μέγεθος. Ωστόσο, υπάρχουν μετρήσεις που δείχνουν ότι, το φαινόμενο αυτό δε θα παρατηρείται για πάντα. Κάθε χρόνο η Σελήνη απομακρύνεται από τη Γη με μερικά εκατοστά. Αυτό μαθαίνουμε με τη βοήθεια του ανακλαστήρα λέιζερ, καλυμμένου από 100 καθρέφτες στη Σελήνη που βλέπουν στη Γη. Οι αστροναύτες τού «Απόλλων 11»τους τοποθέτησαν σε ένα σημείο που λέγεται η Θάλασσα της Ηρεμίας, και τώρα είναι το μοναδικό επιστημονικό πείραμα που έμεινε από το πρόγραμμα «Απόλλων», το οποίο λειτουργεί ακόμα.Χρησιμοποιώντας αυτούς τους καθρέφτες, μπορούμε να στοχεύσουμε τη Σελήνη με ακτίνες λέιζερ και να μετρήσουμε την απόσταση μεταξύ της Γης και της Σελήνης με μεγάλη ακρίβεια. Το τηλεσκόπιο στη Γη στέλνει μία ακτίνα λέιζερ, η οποία περνάει τη διαχωριστική γραμμή Γης - Σελήνης και πέφτει πάνω στον ανακλαστήρα. Ο χρόνος που απαιτεί για να ολοκληρώσει τη διαδρομή της από τη Γη στη Σελήνη και πίσω στη Γη, οριοθετεί την απόσταση μεταξύ των δύο ουράνιων σωμάτων με εκπληκτική ακρίβεια. Τα στοιχεία δείχνουν ότι μετά από περίπου 300 εκατομμύρια χρόνια το φεγγάρι θα είναι τόσο μακριά από τον πλανήτη μας που θα μπορεί να παρατηρείται μόνο δακτυλιοειδής έκλειψη.»

Ο Γκάντσο Γκάντσεφ είναι ο μοναδικός εκπρόσωπος του Πανεπιστημίου Σόφιας στην αποστολή. Οι υπόλοιποι πέντε είναι μέλη της κοινωνίας «Κυνηγοί εκλείψεων» - πολύ καλά εξοπλισμένοι ερασιτέχνες αστρονόμοι με πολύ πλούσια εμπειρία και πάνω από 30 ηλιακές εκλείψεις, συμπεριλαμβανομένων αυτών της Κίνας, του Νοβοσιμπίρσκ, της Τουρκίας και της Ζάμπιας. Η ομάδα θα βοηθήσει και στην τοποθέτηση του εξοπλισμού. Η ιδέα και η οργάνωση είναι του ίδιου του Γκάντσο Γκάντσεφ. Η προετοιμασία διαρκεί σχεδόν δύο χρόνια, και κάθε φάση είναι καλά προγραμματισμένη. Η πολιτεία της Νεμπράσκα δεν έχει επιλεχθεί τυχαία. Η ομάδα του Τμήματος Αστρονομίας την επιλέγει μετά από πολλές έρευνες. Προσεκτικά επιλέγεται και το σημείο παρατήρησης της έκλειψης – μια τοποθεσία κοντά στην πόλη Tryon, που χαρακτηρίζεται από πολύ χαμηλή αστρονομική ρύπανση και από μεγάλη διάρκεια της ολικής φάσης της έκλειψης - 2 λεπτά και 35 δευτερόλεπτα /μόνο 7 δευτερόλεπτα συντομότερη από τη διαρκέστερη - αυτή στην πολιτεία Κεντάκι/.

«Ανέλαβα το αρκετά σοβαρό καθήκον να χρησιμοποιήσω ταυτόχρονα μερικές επαγγελματικές φωτογραφικές μηχανές. Κάποιες απ’ αυτές θα φωτογραφίζουν σε ευρύτερο πλάνο /τον ουρανό και τη γη/, και οι άλλες θα είναι εξοπλισμένες με τηλεφακούς με στόχο το στέμμα του Ηλίου. Χάρη στον χορηγό μας διαθέτω μια πολύ καλή τεχνική.» - λέει ο νεαρός αστρονόμος και διευκρινίζει:

«Οι φωτογραφικές μηχανές θα συγχρονίζονται μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή, έτσι ώστε να φωτογραφίζουν συνέχεια ελεγχόμενες από προγράμματα. Ο στόχος μου είναι κατά τη διάρκεια της έκλειψης δυο λεπτών να λάβω μια μεγάλη ποσότητα πληροφοριών. Αυτή η φωτογραφία είναι πιο δύσκολη από την αστροφωτογραφία. Το πρόβλημα είναι ότι στην αρχή της έκλειψης ο Ήλιος είναι πολύ φωτεινός, και στην ολική φάση γίνεται πολύ σκοτεινός. Για να πιάσω τις εκρήξεις του, και την ίδια στιγμή και τα άστρα στο φως της ημέρας, θα χρησιμοποιήσω ταυτόχρονα μακρά και πολύ σύντομα πλάνα, αλλάζοντας το διάφραγμα και το εστιακό μήκος. Ο στόχος είναι να βγει φωτογραφία, στην οποία φαίνονται τα άστρα, το στέμμα του Ήλιου, ακόμη και η αντανάκλαση της Γης στον σκοτεινό δίσκο της Σελήνης – μια ανοιχτή γκρι-μπλε εικόνα. Είναι πολύ δύσκολο, αλλά ελπίζω ότι με την επεξεργασία θα βγει η εικόνα.»

Στη πόλη Tryon είναι γνωστή η αίθουσα, στην οποία θα παρουσιαστεί η διάλεξη, ενώ μια οικογένεια από άλλη πόλη – την Mullen παραχώρησε το σπίτι της στην αποστολή. «Πολύ φιλόξενοι άνθρωποι» - δεν κρύβει τη χαρά του ο Γκάντσο Γκάντσεφ και συνεχίζει: «Χθες έλαβα ακόμα και e-mail από τον ντόπιο σερίφη, ο οποίος μας εξασφαλίσει θέσεις στάθμευσης και σημείο για την εγκατάσταση του εξοπλισμού. Αυτό μας δίνει τη δυνατότητα ακόμα καλύτερα να συντονίσουμε την παρουσίαση και τις παρατηρήσεις.» – λέει καταλήγοντας ο νεαρός αστρονόμος που υποσχέθηκε να παραχωρήσει μερικές φωτογραφίες του στο αρχείο της ΒΕΡ.

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα